Suplementy

5-HTP | Griffonia simplicifolia

5-hydroksytryptofan jest substancją, z której w mózgu wytwarzany jest neuroprzekaźnik serotonina. Aminokwas ten został zidentyfikowany podczas badań Griffonia simplicifolia. Roślina ta od wieków była wykorzystywana w tradycyjnej medycynie ludów zamieszkujących Zachodnią i Centralną Afrykę, szczególnie tereny Liberii i Gabonu. Obecnie w wielu krajach oksytryptofan dostępny jest bez recepty jako suplement diety przyjmowany w celu poprawy nastroju i jakości snu oraz obniżenia apetytu. Wchodzi też w skład leków przeciwdepresyjnych…

Acetylo-L-karnityna | ALCAR

L-karnityna jest aminokwasem występującego naturalnie w tkankach zwierzęcych, gdzie wytwarzana jest z lizyny i metioniny. Wyizolowano ją po raz pierwszy w roku 1905 z tkanki mięśniowej, stąd też pochodzi jej nazwa (łac. caro, carnis – mięso). Zaobserwowano, że jej brak w pożywieniu prowadzi do gromadzenia zwiększonych ilości tłuszczu u larw mącznika młynarka (Tenebrio molitor). Z tego względu, a także z uwagi na fakt, że jej mechanizm działania podobny jest do witamin z grupy B, początkowo nazywano ją witaminą BT. Obecnie zalicza się ją do substancji witaminopodobnych. Acetylo-L-karnityna jest estrem acetylowym L-karnityny…

Adrafinil | CRL-40028

Adrafinil jest syntetycznym związkiem nootropowym, którego systematyczna nazwa (nazwa IUPAC) to kwas (R,S)-2-[(difenylometylo)sulfanylo]acetohydroksamowy. Pierwszą syntezę tego związku przeprowadziła w latach 70. ubiegłego wieku grupa francuskich naukowców pracujących w Louis Lafon Laboratories. Początkowo był sprzedawany pod handlową nazwą “Olmifon” (do roku 2011). Adrafinil jest prekursorem modafinilu (lek o działaniu stymulującym), czyli po spożyciu zostaje w niego przekształcony. Różnica w budowie obu związków jest niewielka: adrafinil zawiera grupę hydroksylową (-OH) przyłączona do atomu azotu ugrupowania amidowego. Po spożyciu adrafinil ulega natychmiastowej enzymatycznej przemianie do modafinilu…

Alpha-GPC | Alfosceran choliny

ALPHA-GPC jest naturalnym związkiem choliny występującym w organizmie.W ośrodkowym układzie nerwowym pełni funkcję nośnika choliny oraz prekursora fosfatydylocholiny. W przeciwieństwie do choliny, alfosceran jest w stanie przekraczać barierę krew-mózg. Jest to związek charakteryzujący się dobrą rozpuszczalnością w wodzie. Zwiększenie ilości choliny w mózgu przekłada się na większą produkcję acetylocholiny – neuroprzekaźnika odpowiedzialnego głównie za zdolność do koncentracji, a także za pamięć. Związek ten można otrzymywać także syntetycznie. W tym celu stosuje się chemiczne bądź enzymatyczne deacylowanie fosfatydylocholiny. Uzyskuje się go również w procesie chromatograficznego oczyszczania wyciągu z lecytyny sojowej…

Andrographis | Andrographis paniculata

Brodziuszka wiechowata (Andrographis paniculata) to jednoroczna roślina należąca do rodziny akantowatych (Acanthaceae). Naturalnie występuje w tropikalnych krajach azjatyckich, takich jak: Tajlandia, Sri Lanka, Indie. Można ją spotkać także w Chinach. Preferuje zacienione i wilgotne miejsca, na których dorasta do wysokości od 30 do 110 cm. Charakterystyczna dla tej rośliny jest ciemnozielona łodyga pokryta lancetowatymi liśćmi, a także małe, jasnofioletowe kwiaty. Owoce brodziuszki wiechowatej wyglądem przypominają jagody, a ich średnica nie przekracza 2 cm. Jest to roślina o wyjątkowo gorzkim smaku, przez co potocznie została nazwana “królem gorzkich ziół”…

Aniracetam | Ro-13-5057

Aniracetam jest związkiem z rodziny racetamów, opracowanym i opatentowanym w latach 70. XX wieku przez szwajcarski koncern Hoffmann-La Roche. Jak wszystkie racetamy, zawiera w cząsteczce pierścień pirolidonowy, będący pochodną kwasu γ-aminomasłowego (GABA). Choć uważany jest za analog piracetamu, największe podobieństwo strukturalne wykazuje w stosunku do nefiracetamu. Z tego względu jest też lepiej rozpuszczalny w tłuszczach niż piracetam. Podobnie jak inne racetamy, aniracetam wykazuje działanie nootropowe. Wpływa na gospodarkę neuroprzekaźnikową, szczególnie zaś na neuroprzekaźnictwo glutaminergiczne…

Ashwagandha | Withania somnifera

Witania ospała jest jedną z najbardziej popularnych roślin o działaniu leczniczym. Od tysięcy lat stosowana jest w starohinduskiej medycynie tradycyjnej (Ajurweda). Powszechnie jest znana jako Ashwagandha. Nazwa ta oznacza “zapach konia” i odnosi się do wyraźnej końskiej woni, którą charakteryzuje się świeży korzeń witanii. Należy do rodziny roślin psiankowatych (Solanacea). Wywodzi się z Indii i właśnie tam jest uprawiana na szeroką skalę. Występuje powszechnie także w Iranie, Afganistanie, Pakistanie oraz w Bangladeszu. Od niedawna jest uprawiana na terenach południowo-wschodniej Europy oraz Afryki (głównie w Egipcie)…

Bazylia azjatycka | Tulsi

Bazylia azjatycka jest rośliną z rodziny jasnotowatych. Pochodzi z tropikalnych i półtropikalnych regionów Azji (Półwysep Indyjski, Malezja). Występuje naturalnie w klimacie tropikalnym, ale może być hodowana w klimacie umiarkowanym. W Ajurwedzie znana jest jako “królowa ziół” i czczona jako „eliksir życia”, który nie ma sobie równych pod względem właściwości leczniczych i duchowych. Według tej starożytnej medycyny przenika ona do głębokich tkanek, wysusza wydzieliny tkanek i normalizuje dwie z czterech konstytucji psychofizycznych wyróżnianych w Ajurwedzie, (tzw. dosze) kapha i vata. Stanowi przedmiot kultu religijnego w kulturze hinduistycznej…

Berberyna | Berberine

Rośliny będące źródłem berberyny od dawna wykorzystywane były w tradycyjnej medycynie. Najlepiej znane są dwie spośród nich: berberys zwyczajny (Berberis vulgaris) i cynowód chiński (Coptis chinensis). Najstarsze zapiski świadczące o tym, że owoce berberysu używane były jako środek oczyszczający krew, pochodzą z glinianych tabliczek należących do biblioteki asyryjskiego cesarza Asurbanipala datowanych na 650 r p.n.e. Jednakże stosowanie różnych części berberysu – łodygi, korzeni czy kory – praktykuje się w tradycyjnej medycynie chińskiej już od 3000 lat…

Beta-alanina

Beta-alanina to organiczny związek chemiczny z grupy aminokwasów. Pod względem strukturalnym jest ona izomerem alfa-alaniny, w którym grupa aminowa znajduje się przy drugim, nie zaś przy pierwszym atomie węgla. O ile prekursor beta-alaniny jest podstawowym aminokwasem białkowym, to jej samej do tej klasy związków nie można zaliczyć. Jej rola w organizmie jest jednak niemniej ważna. Przede wszystkim beta-alanina jest substratem wykorzystywanym w syntezie karnozyny, czyli dipeptydu odpowiedzialnego za poziom pH w mięśniach…

Biotyna | Witamina B7

Pierwsze przełomowe badania, w których odkryto witaminę B7 sięgają roku 1927. Wówczas wywoływano u szczurów zmiany skórne, a następnie podawano im różne produkty spożywcze i określano skuteczność w leczeniu konkretnych schorzeń tych tkanek. Nieznany jeszcze czynnik, skuteczny w leczeniu zmian skórnych, nazwano witaminą H. Litera ta pochodzi od niemieckiego słowa Haut oznaczającego skórę. Kolejne badania przeprowadzone w roku 1935 dowiodły istnienie krystalicznego związku, wyizolowanego z żółtka jaja, który stymulował wzrost drożdży. Nazwano go “biotyną”. W 1933 roku zdefiniowano i opisano koenzym R, mający identyczne działanie, jak poprzednio odkryty związek…

Bor | Boron

Bor to pierwiastek chemiczny z grupy półmetali. W czystej formie został wyizolowany w 1808 roku. Dokonało tego jednocześnie trzech chemików: Humphry Davy, Joseph Louis Gay-Lussac i Louis Jacques Thénard. W naturze występuje jedynie w formie związków chemicznych. Jego głównym źródłem jest boraks (boran sodu), kernit, kolemanit i aszaryt. Boraks znany był i używany w Chinach już w 300 r. n.e. W XVII wieku stosowano go w europejskiej metalurgii jako topnik. Bor jest pierwiastkiem niezbędnym dla funkcjonowania organizmów roślinnych i zwierzęcych. Jego rola w fizjologii człowieka jest słabo poznana, lecz naukowcy wciąż pracują nad dokładniejszym opisaniem znaczenia tego pierwiastka…

Brahmi | Bacopa monnieri

Bakopa drobnolistna jest gatunkiem rośliny z rodziny trędnikowatych (Scrophulariaceae), choć niektóre systemy klasyfikują ją w obrębie rodziny babkowatych (Plantaginaceae). Głównym miejscem jej występowania są Indie, ale można ją znaleźć również w Nepalu, Chinach, Wietnamie i na Sri Lance, a także na Florydzie (USA), w Europie, Afryce i Australii. Jej naturalnym środowiskiem są tereny podmokłe, takie jak bagna i płytkie zbiorniki wodne, położone na wysokości nie większej niż 1300 m n.p.m. Jest to niewielkie, pnące ziele dorastające od 30 do 60 cm. Posiada podłużne, mięsiste liście w kolorze jasnozielonym oraz pojedyncze niewielkie kwiaty o pięciu białych, różowych lub fioletowych płatkach…

Buzdyganek | Tribulus terrestris

Buzdyganek naziemny pochodzi z południowych obszarów Azji – z Indii, Chin, Japonii oraz Korei. Uprawiany jest także na Saharze, w południowej części Europy i w ciepłych rejonach Ameryki. Buzdyganek to roślina wieloletnia posiadająca żółte kwiaty. Preferuje miejsca suche i ciepłe. Do celów leczniczych wykorzystuje się głównie owoce. Są one małe, zielone i posiadają grube kolce. Czasami używa się także korzeni. Od tysiącleci T. terrestris jest wykorzystywany w tradycyjnej medycynie chińskiej i ajurwedyjskiej głównie jako suplement diety o działaniu wzmacniającym, moczopędnym oraz jako silny afrodyzjak. W Europie stosowano go w celu obniżenia ciśnienia krwi, leczenia bólów głowy, zaburzeń nerwowych, zaparć oraz stymulacji centralnego systemu nerwowego…

CDP-cholina | Citicolina

CDP-cholina, nazywana także cytykoliną, to substancja naturalnie występująca w mózgu człowieka. Posiada właściwości nootropowe, a także psychostymulujące. W jednym z wydań tygodnika “Wprost” związek ten określony został “viagrą dla mózgu”. Charakteryzuje się znacznie słabszym działaniem od kofeiny i w przeciwieństwie do tej ostatniej, cytykolina oddziałuje tylko na ośrodki odpowiedzialne za pamięć i koncentrację. Suplementacja pozwala na poprawienie wydajności umysłowej w krótkim czasie. Uważa się, że substancja ta jest niezastąpiona w stanach zmęczenia i rozproszenia uwagi. CDP-cholina odkryta została w roku 1955. Identyfikacji związku dokonał E. Kennedy, który rok później przeprowadził także jego pierwszą syntezę…

Centrofenoksyna

Centrofenoksyna to bardzo popularny związek o właściwościach nootropowych, którego pozytywne działanie potwierdzono w wielu próbach klinicznych. Jej odkrycia dokonali naukowcy z French National Scientific Research Center, gdy poszukiwali skutecznego środka terapii choroby Alzheimera oraz innych zaburzeń funkcjonowania układu nerwowego. W swoich badaniach nastawieni byli ponadto na stworzenie substancji, która będzie przeciwdziałać pojawiającym się wraz z wiekiem zaburzeniom poznawczym. Centrofenoksyna w wielu krajach posiada status suplementu diety. Zaliczana jest do grupy preparatów cholinergicznych. Pod względem strukturalnym jest to ester dimetyloetanolaminy (DMAE) i kwasu 4-chlorofenoksyoctowego (pCPA)…

Chaga | Inonotus obliquus

Błyskoporek podkorowy to gatunek grzyba wielkoowocnikowego pochodzący z rodziny grzybów szczeciniakowatych (Hymenochaetaceae), z rzędu szczeciniakowców (Hymenochaetales). Grzyb ten występuje w dwóch formach, przy czym bardziej pospolita jest charakterystyczna narośl na pniu drzewa. W jej sąsiedztwie drzewo silniej się rozrasta, w efekcie czego konar jest w tym miejscu poszerzony. Sama narośl natomiast zbudowana jest z mocno splecionych strzępek grzyba o kształcie nieregularnej bryły, której średnica może wynosić nawet 50 cm. Wierzchnia warstwa grzyba jest czarna (przypomina węgiel), głęboko spękana w różnych kierunkach, bardzo twarda i krucha…

Cholekalcyferol | Witamina D3

Cholekalcyferol to związek organiczny należący do grupy witamin rozpuszczalnych w tłuszczach. Jego odkrycia dokonał w roku 1921 amerykański biochemik Elmer McCollum, który poszukiwał przyczyny poważnej choroby – krzywicy – prowadzącej niejednokrotnie do śmierci. Naukowiec wykazał, że stosowanie witaminy D3 u dzieci jest skutecznym sposobem przeciwdziałanie krzywicy. Od lat 20. XX wieku cholekalcyferol jest więc przedmiotem wielu badań, a jego dobroczynny wpływ na organizm został dokładnie przebadany. Potwierdzeniem tego jak ogromny postęp naukowy został poczyniony w kierunku określenia wszystkich właściwości prozdrowotnych tej witaminy jest zbiór kilkudziesięciu tysięcy publikacji na jej temat…

Cholina | Choline

Cholina to zasadowy związek organiczny odkryty w latach 30. ubiegłego wieku. Jest ona rozpuszczalnym w wodzie składnikiem aktywnym. Dawniej zaliczana była do kompleksu witamin grupy B, skąd pochodzi jej potoczna nazwa czyli witamina B4. Obecnie ze względu na fakt, że organizm jest w stanie sam ją produkować oraz w związku z jej dużym znaczeniem biologicznym, uważana jest za substancję witaminopodobną lub pseudowitaminę. Cholina w organizmie wykorzystywana jest głównie przez wątrobę, gdzie odpowiada za metabolizm cholesterolu i innych tłuszczów. Zapobiega tym samym odkładaniu się tych lipidów w ścianach naczyń i pęcherzyku żółciowym. Duże znaczenie ma także udział choliny w funkcjonowaniu układu nerwowego…

Chrom | Chromium

Chrom to pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 24, należący do grupy metali. Jego nazwa pochodzi od greckiego słowa “chroma” oznaczającego “kolor”, gdyż pierwiastek ten na różnych stopniach utlenienia tworzy związki chemiczne o różnych barwach. W postaci metalicznej jest srebrzystoszarym ciałem stałym. Reaguje z tlenem z powietrza tworząc warstwę tlenku chromu (III). Ciało dorosłego człowieka zawiera ok. 6 g chromu. Pierwiastek ten jest wchłaniany z pokarmu w jelicie cienkim, a jego przyswajalność wynosi 2-3%. W Stanach Zjednoczonych, Australii, Nowej Zelandii, Indiach i Japonii jest on uważany za niezbędny składnik odżywczy…

Cistanche | Cistanche tubulosa

Cistanche tubulosa to jeden z 22 gatunków z rodzaju Cistanche, występujących na pustyniach i półpustyniach półkuli północnej. Rosną one m.in. w chińskich prowincjach Xinjiang, Gansu i Qinghai oraz w Iranie, Pakistanie, Indiach i Mongolii. Ich uprawa wymaga specyficznych warunków: jałowych gleb, dużych wahań temperatury, intensywnego nasłonecznienia i rocznych opadów nie wyższych niż 250 mm. Niezbędna jest również obecność żywiciela, gdyż Cistanche to rośliny obligatoryjnie pasożytnicze. Nie wytwarzają chlorofilu i nie prowadzą fotosyntezy, czerpią więc substancje odżywcze z korzeni innych roślin…

Popularne słowa kluczowe