Motywacja - NeuroExpert - Encyklopedia Neurofizjologii

Acetylo-L-karnityna | ALCAR

L-karnityna jest aminokwasem występującego naturalnie w tkankach zwierzęcych, gdzie wytwarzana jest z lizyny i metioniny. Wyizolowano ją po raz pierwszy w roku 1905 z tkanki mięśniowej, stąd też pochodzi jej nazwa (łac. caro, carnis – mięso). Zaobserwowano, że jej brak w pożywieniu prowadzi do gromadzenia zwiększonych ilości tłuszczu u larw mącznika młynarka (Tenebrio molitor). Z tego względu, a także z uwagi na fakt, że jej mechanizm działania podobny jest do witamin z grupy B, początkowo nazywano ją witaminą BT. Obecnie zalicza się ją do substancji witaminopodobnych. Acetylo-L-karnityna jest estrem acetylowym L-karnityny…

Adrafinil | CRL-40028

Adrafinil jest syntetycznym związkiem nootropowym, którego systematyczna nazwa (nazwa IUPAC) to kwas (R,S)-2-[(difenylometylo)sulfanylo]acetohydroksamowy. Pierwszą syntezę tego związku przeprowadziła w latach 70. ubiegłego wieku grupa francuskich naukowców pracujących w Louis Lafon Laboratories. Początkowo był sprzedawany pod handlową nazwą “Olmifon” (do roku 2011). Adrafinil jest prekursorem modafinilu (lek o działaniu stymulującym), czyli po spożyciu zostaje w niego przekształcony. Różnica w budowie obu związków jest niewielka: adrafinil zawiera grupę hydroksylową (-OH) przyłączona do atomu azotu ugrupowania amidowego. Po spożyciu adrafinil ulega natychmiastowej enzymatycznej przemianie do modafinilu…

Alpha-GPC | Alfosceran choliny

ALPHA-GPC jest naturalnym związkiem choliny występującym w organizmie.W ośrodkowym układzie nerwowym pełni funkcję nośnika choliny oraz prekursora fosfatydylocholiny. W przeciwieństwie do choliny, alfosceran jest w stanie przekraczać barierę krew-mózg. Jest to związek charakteryzujący się dobrą rozpuszczalnością w wodzie. Zwiększenie ilości choliny w mózgu przekłada się na większą produkcję acetylocholiny – neuroprzekaźnika odpowiedzialnego głównie za zdolność do koncentracji, a także za pamięć. Związek ten można otrzymywać także syntetycznie. W tym celu stosuje się chemiczne bądź enzymatyczne deacylowanie fosfatydylocholiny. Uzyskuje się go również w procesie chromatograficznego oczyszczania wyciągu z lecytyny sojowej…

CDP-cholina | Citicolina

CDP-cholina, nazywana także cytykoliną, to substancja naturalnie występująca w mózgu człowieka. Posiada właściwości nootropowe, a także psychostymulujące. W jednym z wydań tygodnika “Wprost” związek ten określony został “viagrą dla mózgu”. Charakteryzuje się znacznie słabszym działaniem od kofeiny i w przeciwieństwie do tej ostatniej, cytykolina oddziałuje tylko na ośrodki odpowiedzialne za pamięć i koncentrację. Suplementacja pozwala na poprawienie wydajności umysłowej w krótkim czasie. Uważa się, że substancja ta jest niezastąpiona w stanach zmęczenia i rozproszenia uwagi. CDP-cholina odkryta została w roku 1955. Identyfikacji związku dokonał E. Kennedy, który rok później przeprowadził także jego pierwszą syntezę…

Centrofenoksyna

Centrofenoksyna to bardzo popularny związek o właściwościach nootropowych, którego pozytywne działanie potwierdzono w wielu próbach klinicznych. Jej odkrycia dokonali naukowcy z French National Scientific Research Center, gdy poszukiwali skutecznego środka terapii choroby Alzheimera oraz innych zaburzeń funkcjonowania układu nerwowego. W swoich badaniach nastawieni byli ponadto na stworzenie substancji, która będzie przeciwdziałać pojawiającym się wraz z wiekiem zaburzeniom poznawczym. Centrofenoksyna w wielu krajach posiada status suplementu diety. Zaliczana jest do grupy preparatów cholinergicznych. Pod względem strukturalnym jest to ester dimetyloetanolaminy (DMAE) i kwasu 4-chlorofenoksyoctowego (pCPA)…

DHEA | Dehydroepiandrosteron

Dehydroepiandrosteron (DHEA) to hormon steroidowy wytwarzany w organizmie z cholesterolu. Produkowany jest głównie w korze nadnerczy, czyli w gruczołach zlokalizowanych zaotrzewnowo, tuż nad nerkami. Ponadto w mniejszych ilościach synteza tego związku ma miejsce w jajnikach i jądrach. Odpowiada on za wiele ważnych funkcji, m.in. jest to prekursor hormonów płciowych (estrogenów i testosteronu) oraz jest kluczowy dla prawidłowej kondycji fizycznej i intelektualnej. Wytwarzanie DHEA rozpoczyna się w wieku 6-8 lat. W największej ilości syntetyzowany jest ok. 25-30 roku życia, po czym wraz z wiekiem spada. W efekcie w organizmie 80-letniej osoby powstaje wyłącznie 20% kwasu, który był produkowany w młodości…

DLPA | Fenyloalanina

Fenyloalanina to organiczny związek chemiczny należący do grupy aminokwasów egzogennych, czyli takich których organizm nie jest w stanie produkować samodzielnie i dlatego muszą być dostarczane wraz z pożywieniem. Jest ona jednym z 20 podstawowych aminokwasów kodowanych przez DNA. Wchodzi w skład większości naturalnie występujących białek. Zaliczana jest więc do aminokwasów białkowych. W swojej strukturze fenyloalanina zawiera IV-rzędowy atom węgla, w związku z czym jest to związek chiralny i pojawia się w postaci dwóch enancjomerów oznaczanych skrótami L i D. Pierwszy z nich występuje w stanie naturalnym i jest podstawową formą Phe budującą białka. Ponadto enancjomer ten jest przyswajany przez organizm…

Fasoracetam | NS-105

Fasoracetam jest związkiem o właściwościach nootropowych z rodziny racetamów. Budowa strukturalna fasoracetamu jest jednak znacząco inna niż pozostałych przedstawicieli tej grupy. Wiązanie acetamidowe, którym przyłączona jest piperydyna, znajduje się w tym przypadku przy 5 atomie węgla, nie natomiast przy heterocyklicznym atomie azotu pierścienia 2-pirolidonu. Różnica ta sprawia, że fasoracetam posiada najbardziej wyjątkowe właściwości nootropowe pośród wszystkich związków z rodziny racetamów. Jest to biały bądź kremowy proszek, rozpuszczalny w wodzie, o charakterystycznym gorzkim smaku…

Fenylopiracetam

Fenylopiracetam jest substancją nootropową, należącą do rodziny racetamów. Jest to pochodna piracetamu, która różni się od swojego pierwowzoru obecnością dodatkowej grupy fenolowej. Ta zmiana strukturalna sprawia natomiast, że fenylopiracetam jest niemal 60-krotnie bardziej aktywny od piracetamu, a także jest w stanie bardziej efektywnie przekraczać barierę krew-mózg, przez co wykazuje także silniejsze właściwości stymulujące. Odkrycia tej substancji dokonali rosyjscy naukowcy w roku 1983, gdy poszukiwali środka pomagającego astronautom przystosować się i przetrwać podróże w kosmosie…

Guarana | Paullinia cupana

Guarana to roślina z dorzecza Amazonki. Jej nasiona zawierają związki działające stymulująco i adaptogennie. Ekstrakt z guarany pomaga zwiększyć wydolność fizyczną, poprawia zdolności poznawcze, w tym koncentrację, a także jest źródłem antyoksydantów.

Hordenina | Hordenine

Hordenina jest związkiem organicznym z grupy alkaloidów fenyloetyloaminowych, który produkowany jest przez wiele gatunków roślin. W największym stężeniu hordenina występuje w jęczmieniu, głównie w kiełkach jęczmiennych. Nazwa związku pochodzi właśnie od łacińskiego określenia tego gatunku zbóż – Hordeum L. Hordenina pod względem budowy chemicznej zbliżona jest do aminokwasu tyraminy. Pozyskiwana jest natomiast z aminokwasu L-tyrozyny. Alkaloidem tym zainteresowano się, gdy konie karmione jęczmieniem odznaczały się znacznie większą energią oraz osiągały bardzo dobre wyniki sportowe…

Kofeina

Kofeina to zwyczajowa nazwa 1-3-7-trimetylo-3,7-dihydro-1H-puryno-2,6-dionu, związku z grupy alkaloidów purynowych. Jest to łatwo sublimująca, bezwonna substancja występująca pod postacią białego lub krystalicznego proszku o gorzkim smaku. Trudno rozpuszcza się w rozpuszczalnikach organicznych, takich jak etanol (96%), i nieco łatwiej w wodzie, zwłaszcza gorącej. Po raz pierwszy w czystej postaci wyizolowano kofeinę w 1820 roku. 75 lat później poznano jej strukturę chemiczną. Jednak substancja ta wykorzystywana była przez ludzi od wielu wieków. Początkowo spożywano nasiona lub żuto liście i korę niektórych roślin, co powodowało zniesienie uczucia zmęczenia i poprawiało samopoczucie…

L-DOPA | Mucuna pruriens

L-DOPA jest aminokwasem, z którego w mózgu wytwarzany jest neuroprzekaźnik dopamina. W 1936 r. w Indiach wyizolowano ją z nasion bobu, stosowanych w Ajurwedzie do leczenia choroby Parkinsona. Ponieważ jednak wówczas nie widziano zastosowania lewodopy, odkrycie to nie zostało docenione. W latach 50. XX w. szwedzki neurofarmakolog Arvid Carlsson badał jej zastosowanie w leczeniu choroby Parkinsona, związanej z degeneracją neuronów dopaminergicznych w części mózgu zwanej istotą czarną. Dwadzieścia lat później wykorzystanie jej w tym celu stało się powszechne…

L-tyrozyna

Tyrozyna jest jednym z dwudziestu aminokwasów białkowych. Nazwa tego organicznego związku pochodzi od greckiego słow tyros oznaczajacego ser. Zaliczana jest do aminokwasów endogennych, czyli takich, które są wytwarzane w organizmie. Aby synteza ta jednak miała miejsce, konieczna jest obecność innego aminokwasu, a mianowicie fenyloalaniny. Szacuje się, że aż 70% przyjętej droga pokarmową fenyloalaniny jest przekształcane przez wątrobą w tyrozynę. Biologiczne znaczenie tyrozyny jest ogromne. W organizmie pełni ona rolę przekaźnika wewnątrzkomórkowego, który może być fosforylowany przez kinazy białkowe. Ponadto jest ona związkiem wyjściowym w syntezie bardzo ważnego neuroprzekaźnika – dopaminy…

PRL-8-53

PRL-8-53 jest związkiem organicznym, którego chemiczna nazwa to chlorowodorek 3-[2-(benzyloetyloamino)etylo]benzoesanu metylu. Został opracowany i opatentowany w latach 70. XX wieku przez neurofarmakologa dr. Nikolausa R. Hansla z Uniwersytetu Creighton w Omaha, w Stanach Zjednoczonych. Naukowcy do dziś nie poznali jego dokładnego mechanizmu działania. Wiadomo jednak, że związek ten wpływa korzystnie na zdolności poznawcze, nie wykazując przy tym istotnych efektów ubocznych. PRL-8-53 wykazuje właściwości nootropowe. Pozwala zwiększyć poziom koncentracji i poprawia pamięć. PRL-8-53 jest związkiem otrzymywanym na drodze syntezy laboratoryjnej…

Różeniec | Rhodiola rosea

Różeniec górski to wieloletnia roślina należąca do rodziny gruboszowatych (Crassulaceae), podrodziny Sedoideae i rodzaju różeniec (Rhodiola). Potoczna nazwa “różany korzeń” oraz nazwa gatunku pochodzą od greckiego słowa “rodia”. Termin ten odnosi się do charakterystycznego różanego zapachu kłącza Rhodiola oraz różowego zabarwienia pojawiającego się w środku po przełamaniu surowca. Ludowa nazwa “złoty korzeń” wskazuje z kolei na zewnętrzne złote zabarwienie. Jest to roślina powszechnie wykorzystywana od wielu tysiącleci w tradycyjnej medycynie chińskiej. Za lekarstwo uznał ją grecki lekarz Dioskourydes…

SAM-e | S-adenozylometionina

S-adenozylometionina to naturalna substancja chemiczna, pochodna metioniny i adenozyny, która występuje w każdej komórce organizmu i odpowiada za jej prawidłowe funkcjonowanie. SAM-e to najważniejszy donor grup metylowych, kontrolujący przebieg wielu procesów metabolicznych. Jednym z nich jest synteza fosfatydylocholiny, czyli głównego lipidu, warunkującego strukturę i funkcje błon biologicznych. Ponadto metylacja przy udziale grup metylowych z S-adenozylometioniny odgrywa istotną rolę w produkcji ważnych neuroprzekaźników – dopaminy, serotoniny i noradrenaliny – a tym samym reguluje ich aktywność. W efekcie substancja ta odpowiada za prawidłowe funkcjonowanie ośrodkowego układu nerwowego…

Sulbutiamina

Sulbutiamina jest syntetyczną pochodną witaminy B1, znanej powszechnie jako tiamina. Organizm jest w stanie produkować tiaminę tylko w ograniczonych ilościach. W związku z tym, aby uniknąć awitaminozy należy zadbać o odpowiednią dietę. W krajach azjatyckich, gdzie głównym pokarmem jest ryż, czyli produkt ubogi w tiaminę często obserwowano jej deficyt, który był przyczyną rozwoju poważnej choroby beri-beri. Ponieważ jednak tiamina odznacza się wyjątkowo słabą bioprzyswajalnością, japońscy naukowcy poszukiwali syntetycznej pochodnej, która będzie w stanie zwiększać stężenie witaminy B1 w organizmie. W latach 70. XX wieku odkryli oni właśnie sulbutiaminę, która ze względu na swoją lipofilową budowę jest w stanie przenikać błony biologiczne…

Sunifiram | DM-235

Sunifiram jest syntetyczną pochodną piracetamu, a dokładniej alkaloidem piperyzyny, otrzymaną po raz pierwszy w 2000 roku. Ze względu na różnicę w budowie – pierścień 2-pirolidonu zostaje otwarty – DM-235 nie należy jednak do rodziny racetamów. Jest to jeden z najsilniejszych środków o właściwościach nootropowych, poprawiający zdolności poznawcze oraz stabilizujący nastrój i podnoszący ogólny poziom energiii. Często określa się go jako “ampakina”, gdyż głównym kierunkiem jego działania jest modulacja receptorów glutaminergicznych, oznaczanych skrótem AMPA. Są to receptory jonotropowe, które wiążąc się z ligandem stają się przepuszczalne dla jonów sodowych, potasowych i wapniowych…

Teakryna | Theacrine

Teakryna jest związkiem chemicznym występującym w liściach jednego z gatunków herbaty, Camellia assamica, którego liście wykorzystywane są do przyrządzania napoju zwanego Kucha. Liście tej rośliny zawierają także inne alkaloidy: kofeinę i teobrominę. Wydaje się, że teakryna produkowana jest w nich właśnie z kofeiny. Następnym etapem na szlaku metabolicznym byłoby przekształcenie jej w liberynę. Ponieważ jednak nie zachodzi on w przypadku Camellia assamica, dochodzi do gromadzenia się w jej tkankach znaczących ilości teakryny. Teakryna jest organicznym związkiem chemicznym należącym do grupy alkaloidów purynowych…

Teobromina | Theobrominum

Teobromina jest związkiem organicznym, którego systematyczna nazwa to 3,7-dimetyloksantyna. Ze względu na budowę chemiczną zaliczana jest do grupy alkaloidów purynowych. Najpopularniejszym źródłem teobrominy są ziarna kakaowca właściwego (Theobroma cacao), w których zawartość tej substancji to ok 1,8% suchej masy. Ponadto znaleźć ją można również w innych roślinach np. w herbacie, w kawie arabskiej, w guaranie czy w liściach ostrokrzewu paragwajskiego (yerba mate). Do organizmu człowieka dostaje się więc bezpośrednio po spożyciu powyższych produktów. Oprócz tego powstaje na drodze rozpadu innego alkaloidu purynowego, jakim jest kofeina…

Kategorie suplementów: Motywacja

Popularne słowa kluczowe