Przeciwutleniacze - NeuroExpert - Encyklopedia Neurofizjologii

Ashwagandha | Withania somnifera

Witania ospała jest jedną z najbardziej popularnych roślin o działaniu leczniczym. Od tysięcy lat stosowana jest w starohinduskiej medycynie tradycyjnej (Ajurweda). Powszechnie jest znana jako Ashwagandha. Nazwa ta oznacza “zapach konia” i odnosi się do wyraźnej końskiej woni, którą charakteryzuje się świeży korzeń witanii. Należy do rodziny roślin psiankowatych (Solanacea). Wywodzi się z Indii i właśnie tam jest uprawiana na szeroką skalę. Występuje powszechnie także w Iranie, Afganistanie, Pakistanie oraz w Bangladeszu. Od niedawna jest uprawiana na terenach południowo-wschodniej Europy oraz Afryki (głównie w Egipcie)…

Bazylia azjatycka | Tulsi

Bazylia azjatycka jest rośliną z rodziny jasnotowatych. Pochodzi z tropikalnych i półtropikalnych regionów Azji (Półwysep Indyjski, Malezja). Występuje naturalnie w klimacie tropikalnym, ale może być hodowana w klimacie umiarkowanym. W Ajurwedzie znana jest jako “królowa ziół” i czczona jako „eliksir życia”, który nie ma sobie równych pod względem właściwości leczniczych i duchowych. Według tej starożytnej medycyny przenika ona do głębokich tkanek, wysusza wydzieliny tkanek i normalizuje dwie z czterech konstytucji psychofizycznych wyróżnianych w Ajurwedzie, (tzw. dosze) kapha i vata. Stanowi przedmiot kultu religijnego w kulturze hinduistycznej…

Beta-alanina

Beta-alanina to organiczny związek chemiczny z grupy aminokwasów. Pod względem strukturalnym jest ona izomerem alfa-alaniny, w którym grupa aminowa znajduje się przy drugim, nie zaś przy pierwszym atomie węgla. O ile prekursor beta-alaniny jest podstawowym aminokwasem białkowym, to jej samej do tej klasy związków nie można zaliczyć. Jej rola w organizmie jest jednak niemniej ważna. Przede wszystkim beta-alanina jest substratem wykorzystywanym w syntezie karnozyny, czyli dipeptydu odpowiedzialnego za poziom pH w mięśniach…

Buzdyganek | Tribulus terrestris

Buzdyganek naziemny pochodzi z południowych obszarów Azji – z Indii, Chin, Japonii oraz Korei. Uprawiany jest także na Saharze, w południowej części Europy i w ciepłych rejonach Ameryki. Buzdyganek to roślina wieloletnia posiadająca żółte kwiaty. Preferuje miejsca suche i ciepłe. Do celów leczniczych wykorzystuje się głównie owoce. Są one małe, zielone i posiadają grube kolce. Czasami używa się także korzeni. Od tysiącleci T. terrestris jest wykorzystywany w tradycyjnej medycynie chińskiej i ajurwedyjskiej głównie jako suplement diety o działaniu wzmacniającym, moczopędnym oraz jako silny afrodyzjak. W Europie stosowano go w celu obniżenia ciśnienia krwi, leczenia bólów głowy, zaburzeń nerwowych, zaparć oraz stymulacji centralnego systemu nerwowego…

Chaga | Inonotus obliquus

Błyskoporek podkorowy to gatunek grzyba wielkoowocnikowego pochodzący z rodziny grzybów szczeciniakowatych (Hymenochaetaceae), z rzędu szczeciniakowców (Hymenochaetales). Grzyb ten występuje w dwóch formach, przy czym bardziej pospolita jest charakterystyczna narośl na pniu drzewa. W jej sąsiedztwie drzewo silniej się rozrasta, w efekcie czego konar jest w tym miejscu poszerzony. Sama narośl natomiast zbudowana jest z mocno splecionych strzępek grzyba o kształcie nieregularnej bryły, której średnica może wynosić nawet 50 cm. Wierzchnia warstwa grzyba jest czarna (przypomina węgiel), głęboko spękana w różnych kierunkach, bardzo twarda i krucha…

Dziurawiec | Hypericum perforatum

Dziurawiec zwyczajny (Hypericum perforatum) to wieloletnia bylina z rodziny dziurawcowatych (Hypericaceae), występująca naturalnie w Europie, północnej Afryce oraz na terenach zachodniej Azji. Na pozostałych kontynentach jest uprawiana na szeroką skalę. Najczęściej spotkać ją można przy miedzach, na leśnych polanach i łąkach. Dziurawiec preferuje miejsca słoneczne, o suchych i bardzo dobrze przepuszczalnych podłożach. W Polsce jest to roślina bardzo pospolita i często pojawia się w roli niepożądanego chwastu na polach, gdyż jej obecność pogarsza jakość siana i warunkuje jego nieprzydatność…

EGCG | Camellia sinensis

Tradycja związana z piciem zielonej herbaty istnieje od tysięcy lat. Wynika ona z przeświadczenia na temat zbawiennego działania tego naparu na zdrowie. Głównym związkiem aktywnym, który wpływa na wzmocnienie organizmu oraz na poprawę jego kondycji jest polifenol o nazwie galusan epigallokatechiny. Jest to związek organiczny pochodzenia naturalnego, zaliczany do flawonoidów (substancje występujące w roślinach, pełniące funkcję barwników, przeciwutleniaczy i insektycydów)…

Eleuthero | Eleutherococcus senticosus

Eleuterokok kolczasty to gatunek rośliny należący do rodziny araliowatych (Araliaceae). Obszar jego występowania obejmuje północno-wschodnią część Azji: Syberię, Mandżurię, Chiny, Japonię i Koreę. Jest to silnie rozgałęziony krzew dorastający nawet do 4 m, choć jego typowa wysokość to 2,5 m. Jego pędy pokryte są licznymi, cienkimi kolcami, ustawionymi skośnie ku dołowi. Kłącze eleuterokoka od tysięcy lat wykorzystywane było w chińskiej medycynie ludowej w celu zwiększenia sił witalnych…

Guarana | Paullinia cupana

Guarana to roślina z dorzecza Amazonki. Jej nasiona zawierają związki działające stymulująco i adaptogennie. Ekstrakt z guarany pomaga zwiększyć wydolność fizyczną, poprawia zdolności poznawcze, w tym koncentrację, a także jest źródłem antyoksydantów.

Guduchi | Tinospora cordifolia

Guduchi to roślina z rodziny miesięcznikowatych (Menispermaceae). Występuje dość powszechnie w tropikalnych częściach Azji: na subkontynencie indyjskim oraz w Chinach, Birmie, Bangladeszu i na Sri Lance, na terenach położonych między 300 a 1200 m n.p.m. Jest to pnący krzew, często osiągający znaczne rozmiary. Wytwarza długie, sięgające gruntu korzenie powietrzne, które z czasem przyrastają na grubość i drewnieją, przypominając łodygi, choć są pozbawione ulistnienia i zgrubień w odcinkach węzłowych. Młode łodygi mają zielonkawy kolor, starsze pokryte są szarą lub kremowo-białą korą o podłużnych lub spiralnych szczelinach…

Imbir | Zingiber officinale

Imbir lekarski jest wieloletnią rośliną należącą do rodziny imbirowatych (Zingiberaceae). Pochodzi z południowo-wschodniej Azji, z terenów Chin, Indii, Jawy, Filipin. Obecnie nie występuje w stanie dzikim. Jego największym producentem są Indie, ale uprawia się go w wielu krajach i regionach o ciepłym i wilgotnym klimacie, między innymi w Chinach, Nepalu, Bangladeszu, Meksyku, Brazylii, Australii, Nigerii na Florydzie, Jamajce, Tajwanie. Wymaga żyznych i wilgotnych gleb o pH wynoszącym 6,0 – 6,5, bogatych w materię organiczną…

Jagody goji | Goji berries

Jagody goji to podłużne, czerwone owoce, występujące na krzewie kolcowoju pospolitego, inaczej szkarłatnego (łac. Lycium Barbarum). Krzew ten należy do rodziny roślin psiankowatych (łac. Solanaceae). Można go spotkać na wzgórzach oraz w dolinach Chin, Tybetu i Mongolii, gdzie osiąga wysokość 1-3 m. Same owoce mają długość do 2 cm. Konsystencją i wyglądem przypominają nieco rodzynki. W smaku natomiast są podobne do żurawiny, jednakże są od niej mniej słodkie i bardziej cierpkie. Gdy owoce są świeże, nie powinno się ich dotykać rękami, ponieważ może zajść reakcja utleniania, w wyniku której jagody goji staną się czarne…

Karczoch | Cynara scolymus

Karczoch zwyczajny to zielna roślina wieloletnia zaliczana do rodziny astrowatych (Asterraceae). Jest to najstarsze warzywo uprawiane przez ludzi. Zastosowanie artyszoku jako produktu spożywczego i leczniczego zostało opisane już w IV wieku p.n.e., przez Teofrasta, który był uczniem Arystotelesa. Przez wiele stuleci karczoch znany był jako wykwintne warzywo goszczące głównie na stołach zamożnych arystokratów. W starożytnym Rzymie do uprawy wprowadzono go na Sycylii. Według zapisków żyjącego ówcześnie Piliniusza Starszego: mięsiste nasady listków karczocha były luksusowym przysmakiem spożywanym na surowo bądź po ugotowaniu…

Koenzym Q10 | CoQ10

Koenzym Q10 to substancja naturalnie występująca w organizmach żywych, w tym także w organizmie człowieka. Jego główną funkcją jest udział w mitochondrialnym transporcie elektronów wzdłuż łańcucha oddechowego. Ponadto jest to bardzo silny antyoksydant rozpuszczalny w tłuszczach, który neutralizuje wolne rodniki, przeciwdziała utlenianiu białek i lipidów, a także uszkodzeniom DNA. Rola koenzymu polega również na regeneracji oraz wzmacnianiu działania innego bardzo silnego związku o właściwościach przeciwutleniających, którym jest α-tokoferol. Gdy w organizmie utrzymywana jest odpowiednia homeostaza, w każdej jego komórce syntetyzowany jest koenzym Q10 w takiej ilości, aby wypełniać swoją rolę fizjologiczną…

Kozieradka pospolita | Fenugreek

Kozieradka pospolita (Trigonella foenum-graecum L.) jest jednoroczną rośliną zielną należącą do rodziny bobowatych, tj. roślin strączkowych, których cechą charakterystyczną jest wytwarzanie grubych nasion. Osiąga wysokość do 60 cm, charakteryzuje się prostą łodygą, trójlistkowymi skrętoległymi liśćmi o zielonej części wierzchniej i sinawej spodniej oraz bladożółtymi kwiatami. Owoce mają postać długich, wygiętych strąków. W ich wnętrzu znajdują się liczne brunatne nasiona. Roślina ta wydziela charakterystyczny silny zapach (raczej nieprzyjemny, nieco mdły), który niekiedy określany jest jako korzenny…

Kwas alfa-liponowy | ALA

Kwas alfa-liponowy to ośmiowęglowy związek organiczny, należący do rodziny kwasów karboksylowych oraz do podrodziny kwasów tłuszczowych. Początkowo uważany był za witaminę, a przekonanie to zmieniło się, gdy okazało się, że substancja ta jest syntetyzowana w organizmie człowieka. Pod względem strukturalnym w cząsteczce kwasu obecny jest pierścień ditiolowy. Ugrupowanie to może zostać utlenione, w efekcie czego powstaje kwas dihydroliponowy (DHL), który podobnie jak jego prekursor odgrywa kluczową rolę w prawidłowo funkcjonującym organizmie…

Kwas pantotenowy | Witamina B5

Witamina B5 została odkryta przez amerykańskiego biochemika, Rogera Williamsa. Badał on związki chemiczne uważane za niezbędne czynniki wzrostowe dla niektórych rodzajów drożdży. W 1933 roku wyizolował cząsteczkę, którą nazwał kwasem pantotenowym. Określenie to pochodziło od greckiego pantothen – wszechobecny i wskazywało na szerokie rozpowszechnienie tej witaminy zarówno wśród organizmów roślinnych, jak i zwierzęcych. Pod koniec lat 30. XX wieku udowodniono, iż jest ona niezbędna także dla ludzi i zwierząt…

Kwasy omega-3

Kwasy omega-3 to organiczne związki chemiczne z grupy niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT). Nazwa tych związków (kwasy omega-3) pochodzi od położenia ostatniego wiązania podwójnego w cząsteczce, które znajduje się przy trzecim od końca atomie węgla. Najważniejszymi przedstawicielami tej grupy są: kwas dokozaheksaenowy (DHA) oraz kwas eikozapentaenowy (EPA). Pełnią one wiele ważnych funkcji w organizmie (między innymi są składnikami błon biologicznych), a przez to kontrolują jego prawidłowe funkcjonowanie, głównie w zakresie krążenia krwi i pracy mózgu…

Kwercetyna | Quercetin

Kwercetyna to związek z grupy flawonoidów. Wykazuje silne właściwości przeciwutleniające i przeciwzapalne. Wspomaga funkcjonowanie układu nerwowego, korzystnie wpływa na pracę układu krążenia. Może też ułatwiać utratę masy ciała. Kwercetynę wykorzystywano jako barwnik do bawełny oraz odczynnik chelatujący jony metali. Następnie zaczęto badać ją pod kątem właściwości prozdrowotnych oraz potencjalnego wykorzystania w lecznictwie…

L-glutamina | Gln

Glutamina (Gln) została opisana po raz pierwszy jako cząsteczka o istotnych właściwościach biologicznych w 1873 roku. Dwaj naukowcy, Hlasiwetz i Habermann, zasugerowali, że obecność amoniaku (NH4 +) po hydrolizie białek jest wynikiem degeneracji grup amidowych z asparaginy i innego aminokwasu – glutaminy. Około 10 lat później inni uczeni – Schulze i Bosshard – wyizolowali Gln z naturalnego źródła, którym był sok z buraków. Równolegle Damodaran i jego współpracownicy zajęli się opisaniem metabolizmu tego aminokwasu…

L-teanina | Camellia sinensis

L-teanina jest związkiem chemicznym z grupy α-aminokwasów niebiałkowych, pochodną kwasu L-glutaminowego. Odkryta została przez japońskich badaczy w roku 1949, jako jeden ze składników herbaty chińskiej (Camellia sinensis), zaś w 1964 r. w Japonii zatwierdzono ją jako dodatek do żywności. Jest wytwarzana w korzeniach rośliny, skąd następnie transportowana jest do liści, w których jest akumulowana, stanowiąc do 3% ich suchej masy i ok. 50% występujących w nich aminokwasów…

Kategorie suplementów: Przeciwutleniacze

Popularne słowa kluczowe