...

Kategorie suplementów: Aminokwasy

5-HTP | Griffonia simplicifolia

5-hydroksytryptofan jest substancją, z której w mózgu wytwarzany jest neuroprzekaźnik serotonina. Aminokwas ten został zidentyfikowany podczas badań Griffonia simplicifolia. Roślina ta od wieków była wykorzystywana w tradycyjnej medycynie ludów zamieszkujących Zachodnią i Centralną Afrykę, szczególnie tereny Liberii i Gabonu. Obecnie w wielu krajach oksytryptofan dostępny jest bez recepty jako suplement diety przyjmowany w celu poprawy nastroju i jakości snu oraz obniżenia apetytu. Wchodzi też w skład leków przeciwdepresyjnych…

Acetylo-L-karnityna | ALCAR

L-karnityna jest aminokwasem występującego naturalnie w tkankach zwierzęcych, gdzie wytwarzana jest z lizyny i metioniny. Wyizolowano ją po raz pierwszy w roku 1905 z tkanki mięśniowej, stąd też pochodzi jej nazwa (łac. caro, carnis – mięso). Zaobserwowano, że jej brak w pożywieniu prowadzi do gromadzenia zwiększonych ilości tłuszczu u larw mącznika młynarka (Tenebrio molitor). Z tego względu, a także z uwagi na fakt, że jej mechanizm działania podobny jest do witamin z grupy B, początkowo nazywano ją witaminą BT. Obecnie zalicza się ją do substancji witaminopodobnych. Acetylo-L-karnityna jest estrem acetylowym L-karnityny…

Beta-alanina

Beta-alanina to organiczny związek chemiczny z grupy aminokwasów. Pod względem strukturalnym jest ona izomerem alfa-alaniny, w którym grupa aminowa znajduje się przy drugim, nie zaś przy pierwszym atomie węgla. O ile prekursor beta-alaniny jest podstawowym aminokwasem białkowym, to jej samej do tej klasy związków nie można zaliczyć. Jej rola w organizmie jest jednak niemniej ważna. Przede wszystkim beta-alanina jest substratem wykorzystywanym w syntezie karnozyny, czyli dipeptydu odpowiedzialnego za poziom pH w mięśniach…

DLPA | Fenyloalanina

Fenyloalanina to organiczny związek chemiczny należący do grupy aminokwasów egzogennych, czyli takich których organizm nie jest w stanie produkować samodzielnie i dlatego muszą być dostarczane wraz z pożywieniem. Jest ona jednym z 20 podstawowych aminokwasów kodowanych przez DNA. Wchodzi w skład większości naturalnie występujących białek. Zaliczana jest więc do aminokwasów białkowych. W swojej strukturze fenyloalanina zawiera IV-rzędowy atom węgla, w związku z czym jest to związek chiralny i pojawia się w postaci dwóch enancjomerów oznaczanych skrótami L i D. Pierwszy z nich występuje w stanie naturalnym i jest podstawową formą Phe budującą białka. Ponadto enancjomer ten jest przyswajany przez organizm…

Fenibut | Phenibut

Fenibut jest fenolową pochodna GABA – neuroprzekaźnika obecnego w mózgu każdego człowieka. Historia jego odkrycia sięga roku 1963, kiedy to sowiecki naukowiec o nazwisku Perekalin zsyntetyzował kwas 3-fenylo-4-aminomasłowy. Związek ten był eksperymentalnym lekiem uspokajającym, który miał pomagać przy leczeniu różnych zaburzeń psychicznych u dzieci. Kolejny uczony prof. Khaunma nazwał otrzymaną substancję “Phenigamma” i opisał jej wyjątkowe właściwości w “Byulleten Experimental’noi Biologii i Medistiny”. 12 lat później rozpoczęto serię badań klinicznych potwierdzających skuteczność fenibutu, a następnie został on udostępniony do publicznego użytku…

GABA | Kwas γ-aminomasłowy

GABA to związek organiczny, należący do grupy aminokwasów niebiałkowych, który występuje powszechnie w organizmie człowieka i pełni rolę głównego neuroprzekaźnika hamującego. Syntetyczny kwas γ-aminomasłowy otrzymano po raz pierwszy dopiero w roku 1883. Wyjątkową rolę jaką pełni on w układzie nerwowym odkryto wiele lat później i opisano ją w roku 1950. W organizmie powstaje on w procesie dekarboksylacji aminokwasu białkowego, jakim jest kwas glutaminowy. Tę reakcję przemiany katalizuje enzym dekarboksylaza kwasu glutaminowego. Rola GABA polega na zwiększeniu progu pobudliwości komórek pozazwojowych…

Kreatyna | Creatine

Kreatyna jest związkiem organicznym, którego nazwa pochodzi od greckiego słowa kreas (mięso). Została odkryta jako organiczny składnik mięsa na początku XIX wieku. W 1832 roku Michel Eugène Chevreul wyodrębnił ją z zasadowego wodnego ekstraktu mięśni szkieletowych. W późniejszych latach kontynuowano badania nad jej obecnością w tkankach ssaków. Na podstawie ich wyników stwierdzono, że w tkankach mięśniowych lisów upolowanych tuż po próbie ucieczki stężenie kreatyny było wyższe niż u zwierząt w spoczynku. To potwierdziło hipotezę dotyczącą wpływu pracy mięśni na stężenie tej substancji…

Kwas D-asparaginowy | DAA

Kwas D-asparaginowy to substancja naturalnie występująca w organizmie człowieka, należąca do grupy aminokwasów endogennych. Jest to enancjomer kwasu L-asparaginowego, który powstaje w procesie racemizacji, katalizowanej przez enzym racemaza asparaginianu. Od swojego prekursora DAA różni się konfiguracją przestrzenną, co z kolei warunkuje kierunek skręcanie płaszczyzny światła spolaryzowanego (enancjomer D w prawo, natomiast L w lewo) oraz aktywność biologiczną. Kwas D-asparaginowy został odkryty w roku 1827 przez dwóch uczonych A. Plisson’a i E. Ossain’a, którzy przeprowadzili hydrolizę asparaginy wyizolowanej z soku szparagowego. Od rośliny tej pochodzi właśnie nazwa związku…

L-DOPA | Mucuna pruriens

L-DOPA jest aminokwasem, z którego w mózgu wytwarzany jest neuroprzekaźnik dopamina. W 1936 r. w Indiach wyizolowano ją z nasion bobu, stosowanych w Ajurwedzie do leczenia choroby Parkinsona. Ponieważ jednak wówczas nie widziano zastosowania lewodopy, odkrycie to nie zostało docenione. W latach 50. XX w. szwedzki neurofarmakolog Arvid Carlsson badał jej zastosowanie w leczeniu choroby Parkinsona, związanej z degeneracją neuronów dopaminergicznych w części mózgu zwanej istotą czarną. Dwadzieścia lat później wykorzystanie jej w tym celu stało się powszechne…

L-glutamina | Gln

Glutamina (Gln) została opisana po raz pierwszy jako cząsteczka o istotnych właściwościach biologicznych w 1873 roku. Dwaj naukowcy, Hlasiwetz i Habermann, zasugerowali, że obecność amoniaku (NH4 +) po hydrolizie białek jest wynikiem degeneracji grup amidowych z asparaginy i innego aminokwasu – glutaminy. Około 10 lat później inni uczeni – Schulze i Bosshard – wyizolowali Gln z naturalnego źródła, którym był sok z buraków. Równolegle Damodaran i jego współpracownicy zajęli się opisaniem metabolizmu tego aminokwasu…

L-teanina | Camellia sinensis

L-teanina jest związkiem chemicznym z grupy α-aminokwasów niebiałkowych, pochodną kwasu L-glutaminowego. Odkryta została przez japońskich badaczy w roku 1949, jako jeden ze składników herbaty chińskiej (Camellia sinensis), zaś w 1964 r. w Japonii zatwierdzono ją jako dodatek do żywności. Jest wytwarzana w korzeniach rośliny, skąd następnie transportowana jest do liści, w których jest akumulowana, stanowiąc do 3% ich suchej masy i ok. 50% występujących w nich aminokwasów…

L-tyrozyna

Tyrozyna jest jednym z dwudziestu aminokwasów białkowych. Nazwa tego organicznego związku pochodzi od greckiego słow tyros oznaczajacego ser. Zaliczana jest do aminokwasów endogennych, czyli takich, które są wytwarzane w organizmie. Aby synteza ta jednak miała miejsce, konieczna jest obecność innego aminokwasu, a mianowicie fenyloalaniny. Szacuje się, że aż 70% przyjętej droga pokarmową fenyloalaniny jest przekształcane przez wątrobą w tyrozynę. Biologiczne znaczenie tyrozyny jest ogromne. W organizmie pełni ona rolę przekaźnika wewnątrzkomórkowego, który może być fosforylowany przez kinazy białkowe. Ponadto jest ona związkiem wyjściowym w syntezie bardzo ważnego neuroprzekaźnika – dopaminy…

Lizyna | Lysine

Lizyna została po raz pierwszy wyizolowana w 1889 roku z białka mleka, kazeiny, przez niemieckiego chemika Ferdinanda Heinricha Edmunda Drechsela. On też nadał nazwę temu aminokwasowi. Kilkanaście lat później, w 1902 roku, Emil Fischer i Fritz Weigert, również niemieccy chemicy, po raz pierwszy dokonali jej syntezy i ustalili strukturę jej cząsteczki. Lizyna występuje w postaci dwóch izomerów optycznych – L- i D-lizyny – z których tylko L-lizyna jest wykorzystywana przez organizmy żywe…

NAC | N-acetylocysteina

NAC to acetylowa pochodna L-cysteiny, czyli siarkowego aminokwas endogennego, występującego naturalnie w organizmie. Aminokwas ten w swojej strukturze posiada dwie grupy tiolowe (-SH), dzięki czemu odznacza się wyjątkowym potencjałem antyoksydacyjnym. W organizmie pełni on wiele ważnych funkcji, m.in. wchodzi w skład białek, a także jest wykorzystywany do produkcji glutationu, czyli związku przeciwutleniającego odpowiedzialnego za procesy detoksykacji. N-acetylocysteina jest najlepiej przyswajalną formą tego aminokwasu, z czym związana jest jej popularność. Właściwości prozdrowotne NAC są wykorzystywane od lat 60. ubiegłego wieku…

SAM-e | S-adenozylometionina

S-adenozylometionina to naturalna substancja chemiczna, pochodna metioniny i adenozyny, która występuje w każdej komórce organizmu i odpowiada za jej prawidłowe funkcjonowanie. SAM-e to najważniejszy donor grup metylowych, kontrolujący przebieg wielu procesów metabolicznych. Jednym z nich jest synteza fosfatydylocholiny, czyli głównego lipidu, warunkującego strukturę i funkcje błon biologicznych. Ponadto metylacja przy udziale grup metylowych z S-adenozylometioniny odgrywa istotną rolę w produkcji ważnych neuroprzekaźników – dopaminy, serotoniny i noradrenaliny – a tym samym reguluje ich aktywność. W efekcie substancja ta odpowiada za prawidłowe funkcjonowanie ośrodkowego układu nerwowego…

Tauryna | Taurine

Tauryna, inaczej kwas 2-aminoetanosulfonowy, to związek organiczny zaliczany do aminokwasów biogennych. W odróżnieniu od aminokwasów białkowych, tauryna nie buduje białek, a występuje jedynie w stanie wolnym w tkankach oraz w krwioobiegu. Związek ten został wyizolowany po raz pierwszy z żółci bydlęcej w 1827 roku przez dwóch niemieckich naukowców: Friedricha Tiedemanna i Leopolda Gmelina. Nazwa tauryna pochodzi od łacińskiego słowa taurus, oznaczającego byka lub woła i związana jest z jej odkryciem. Tauryna w przeciwieństwie do większości aminokwasów nie posiada rodnika kwasowego pochodzącego od karboksylowego kwasu organicznego, ale od siarkowego, dokładnie sulfonowego – nieorganicznego…

TMG | Trimetyloglicyna

Trimetyloglicyna jest związkiem organicznym z grupy betain, podklasy karboksybetain. Pod względem struktury chemicznej jest to pochodna glicyny, w której cząsteczka aminokwasu połączona jest dodatkowo z trzema grupami metylowymi. TMG to czwartorzędowa sól amoniowa, która w szerokim zakresie pH ma postać jonu obojnaczego, czyli tzw. jonu dwubiegunowego. Oznacza to, że betaina ta posiada w jednej cząsteczce zarówno fragment anionowy, jak i kationowy, zlokalizowane na rozseparowanych atomach. Po raz pierwszy TMG wyizolowana została w XIX wieku z buraków cukrowych (Beta vulgaris). Stąd też pochodzi jej potoczna nazwa betaina, którą z czasem zaczęto określać całą klasę związków tego typu, a samą TMG wyróżniono jako betainę glicynową…

Tryptofan | L-tryptophan

L-tryptofan (Trp) to aminokwas (AA) egzogenny, który został odkryty przez angielskich chemików F. Hopkinsa oraz S. Cole w 1901 roku. Ta para naukowców wyizolowała go z białka mleka – kazeiny, a struktura molekularna tego związku została określona niewiele później (w 1907 r.) przez innych uczonych – Ellingera oraz Flamanda. Tryptofan po raz pierwszy zsyntetyzowano w 1949 roku, jednak dopiero ok. 30 lat później chemiczne otrzymywanie tego aminokwasu zastąpiono procesem naturalnej fermentacji, co znacznie zwiększyło dostępność tego związku w postaci suplementów…