Energia - NeuroExpert - Encyklopedia Neurofizjologii

Acetylo-L-karnityna | ALCAR

L-karnityna jest aminokwasem występującego naturalnie w tkankach zwierzęcych, gdzie wytwarzana jest z lizyny i metioniny. Wyizolowano ją po raz pierwszy w roku 1905 z tkanki mięśniowej, stąd też pochodzi jej nazwa (łac. caro, carnis – mięso). Zaobserwowano, że jej brak w pożywieniu prowadzi do gromadzenia zwiększonych ilości tłuszczu u larw mącznika młynarka (Tenebrio molitor). Z tego względu, a także z uwagi na fakt, że jej mechanizm działania podobny jest do witamin z grupy B, początkowo nazywano ją witaminą BT. Obecnie zalicza się ją do substancji witaminopodobnych. Acetylo-L-karnityna jest estrem acetylowym L-karnityny…

Adrafinil | CRL-40028

Adrafinil jest syntetycznym związkiem nootropowym, którego systematyczna nazwa (nazwa IUPAC) to kwas (R,S)-2-[(difenylometylo)sulfanylo]acetohydroksamowy. Pierwszą syntezę tego związku przeprowadziła w latach 70. ubiegłego wieku grupa francuskich naukowców pracujących w Louis Lafon Laboratories. Początkowo był sprzedawany pod handlową nazwą “Olmifon” (do roku 2011). Adrafinil jest prekursorem modafinilu (lek o działaniu stymulującym), czyli po spożyciu zostaje w niego przekształcony. Różnica w budowie obu związków jest niewielka: adrafinil zawiera grupę hydroksylową (-OH) przyłączona do atomu azotu ugrupowania amidowego. Po spożyciu adrafinil ulega natychmiastowej enzymatycznej przemianie do modafinilu…

CDP-cholina | Citicolina

CDP-cholina, nazywana także cytykoliną, to substancja naturalnie występująca w mózgu człowieka. Posiada właściwości nootropowe, a także psychostymulujące. W jednym z wydań tygodnika “Wprost” związek ten określony został “viagrą dla mózgu”. Charakteryzuje się znacznie słabszym działaniem od kofeiny i w przeciwieństwie do tej ostatniej, cytykolina oddziałuje tylko na ośrodki odpowiedzialne za pamięć i koncentrację. Suplementacja pozwala na poprawienie wydajności umysłowej w krótkim czasie. Uważa się, że substancja ta jest niezastąpiona w stanach zmęczenia i rozproszenia uwagi. CDP-cholina odkryta została w roku 1955. Identyfikacji związku dokonał E. Kennedy, który rok później przeprowadził także jego pierwszą syntezę…

Coluracetam | BCI-540

Koluracetam jest syntetycznym związkiem z grupy racetamów, czyli substancji nootropowych, których suplementacja skutkuje poprawą funkcji kognitywnych oraz pamięci. BCI-540 został zaprojektowany z myślą o wzmocnieniu aktywności układu cholinergicznego w mózgu, głównie za sprawą większego wychwytu choliny, z której dalej produkowana jest acetylocholina. Po raz pierwszy związek ten udało się zsyntetyzować w 2005 roku w Japonii przez członków Mitsubishi Tanabe Pharma Corporation i przekazano go dalej do BrainCells Inc. Druga z firm wykonała większość badań nad skutecznością stosowania substancji…

D-ryboza | D-ribose

Naturalnie występująca forma, D-ryboza, jest składnikiem rybonukleotydów, z których zbudowane jest RNA, a więc związek ten jest niezbędny do kodowania, dekodowania, regulacji i ekspresji genów. Posiada analog strukturalny – deoksyrybozę – który jest podobnie istotnym składnikiem DNA. L-ryboza nie występuje w przyrodzie. Po raz pierwszy została otrzymana przez Emila Fischera i Oscara Piloty’ego w 1891 roku. Jednakże dopiero w 1909 Phoebus Levene i Walter Jacobs uznali, że D-ryboza jest produktem naturalnym oraz enancjomerem L-rybozy Fischera i Piloty’ego, a także produktem i niezbędnym składnikiem kwasów nukleinowych…

Dziurawiec | Hypericum perforatum

Dziurawiec zwyczajny (Hypericum perforatum) to wieloletnia bylina z rodziny dziurawcowatych (Hypericaceae), występująca naturalnie w Europie, północnej Afryce oraz na terenach zachodniej Azji. Na pozostałych kontynentach jest uprawiana na szeroką skalę. Najczęściej spotkać ją można przy miedzach, na leśnych polanach i łąkach. Dziurawiec preferuje miejsca słoneczne, o suchych i bardzo dobrze przepuszczalnych podłożach. W Polsce jest to roślina bardzo pospolita i często pojawia się w roli niepożądanego chwastu na polach, gdyż jej obecność pogarsza jakość siana i warunkuje jego nieprzydatność…

Fenylopiracetam

Fenylopiracetam jest substancją nootropową, należącą do rodziny racetamów. Jest to pochodna piracetamu, która różni się od swojego pierwowzoru obecnością dodatkowej grupy fenolowej. Ta zmiana strukturalna sprawia natomiast, że fenylopiracetam jest niemal 60-krotnie bardziej aktywny od piracetamu, a także jest w stanie bardziej efektywnie przekraczać barierę krew-mózg, przez co wykazuje także silniejsze właściwości stymulujące. Odkrycia tej substancji dokonali rosyjscy naukowcy w roku 1983, gdy poszukiwali środka pomagającego astronautom przystosować się i przetrwać podróże w kosmosie…

Guarana | Paullinia cupana

Guarana to roślina z dorzecza Amazonki. Jej nasiona zawierają związki działające stymulująco i adaptogennie. Ekstrakt z guarany pomaga zwiększyć wydolność fizyczną, poprawia zdolności poznawcze, w tym koncentrację, a także jest źródłem antyoksydantów.

Hordenina | Hordenine

Hordenina jest związkiem organicznym z grupy alkaloidów fenyloetyloaminowych, który produkowany jest przez wiele gatunków roślin. W największym stężeniu hordenina występuje w jęczmieniu, głównie w kiełkach jęczmiennych. Nazwa związku pochodzi właśnie od łacińskiego określenia tego gatunku zbóż – Hordeum L. Hordenina pod względem budowy chemicznej zbliżona jest do aminokwasu tyraminy. Pozyskiwana jest natomiast z aminokwasu L-tyrozyny. Alkaloidem tym zainteresowano się, gdy konie karmione jęczmieniem odznaczały się znacznie większą energią oraz osiągały bardzo dobre wyniki sportowe…

IDRA-21

IDRA-21 to organiczny związek chemiczny opracowany w latach 90. XX wieku. Pod względem strukturalnym jest pochodną benzotiadiazyny. Jej cząsteczki występują w postaci dwóch izomerów optycznych, które różnią się od siebie nie tylko zdolnością do skręcania światła spolaryzowanego, ale również właściwościami farmakologicznymi. Udowodniono bowiem, że jedynie enancjomer (+)-IDRA-21 wykazuje aktywność biologiczną. IDRA-21 jest zaliczana do grupy związków o działaniu nootropowym. Działa jako modulator receptora glutaminergicznego AMPA, dzięki czemu wspomaga zdolności poznawcze, takie jak pamięć, motywacja do działania czy koncentracja…

Kobalamina | Witamina B12

Nazwa witaminy B12 to ogólne pojęcie, pod którym kryją się cztery związki z grupy kobalamin: cyjano-, hydroksyl-, metylo- i dezoksyadenozylokobalamina (zawierające odpowiednio ugrupowanie -CN, -OH, -CH3 oraz jednostkę 5’-deoksyadenozylową jako podstawnik kobaltu). Rola tej witaminy w organizmie jest ogromna. Przede wszystkim jest to bardzo ważny koenzym w reakcjach metylacji. Ma to zasadnicze znaczenie w przemianie białek, węglowodanów oraz tłuszczów. Ponadto odpowiada za prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego, w tym wzmacnianie osłonki mielinowej oraz za powstawanie neuroprzekaźników. Uczestniczy także w procesie produkcji czerwonych krwinek w szpiku kostnym (erytropoeza) oraz bierze udział w syntezie DNA i RNA w erytroblastach…

Koenzym Q10 | CoQ10

Koenzym Q10 to substancja naturalnie występująca w organizmach żywych, w tym także w organizmie człowieka. Jego główną funkcją jest udział w mitochondrialnym transporcie elektronów wzdłuż łańcucha oddechowego. Ponadto jest to bardzo silny antyoksydant rozpuszczalny w tłuszczach, który neutralizuje wolne rodniki, przeciwdziała utlenianiu białek i lipidów, a także uszkodzeniom DNA. Rola koenzymu polega również na regeneracji oraz wzmacnianiu działania innego bardzo silnego związku o właściwościach przeciwutleniających, którym jest α-tokoferol. Gdy w organizmie utrzymywana jest odpowiednia homeostaza, w każdej jego komórce syntetyzowany jest koenzym Q10 w takiej ilości, aby wypełniać swoją rolę fizjologiczną…

Kofeina

Kofeina to zwyczajowa nazwa 1-3-7-trimetylo-3,7-dihydro-1H-puryno-2,6-dionu, związku z grupy alkaloidów purynowych. Jest to łatwo sublimująca, bezwonna substancja występująca pod postacią białego lub krystalicznego proszku o gorzkim smaku. Trudno rozpuszcza się w rozpuszczalnikach organicznych, takich jak etanol (96%), i nieco łatwiej w wodzie, zwłaszcza gorącej. Po raz pierwszy w czystej postaci wyizolowano kofeinę w 1820 roku. 75 lat później poznano jej strukturę chemiczną. Jednak substancja ta wykorzystywana była przez ludzi od wielu wieków. Początkowo spożywano nasiona lub żuto liście i korę niektórych roślin, co powodowało zniesienie uczucia zmęczenia i poprawiało samopoczucie…

Kreatyna | Creatine

Kreatyna jest związkiem organicznym, którego nazwa pochodzi od greckiego słowa kreas (mięso). Została odkryta jako organiczny składnik mięsa na początku XIX wieku. W 1832 roku Michel Eugène Chevreul wyodrębnił ją z zasadowego wodnego ekstraktu mięśni szkieletowych. W późniejszych latach kontynuowano badania nad jej obecnością w tkankach ssaków. Na podstawie ich wyników stwierdzono, że w tkankach mięśniowych lisów upolowanych tuż po próbie ucieczki stężenie kreatyny było wyższe niż u zwierząt w spoczynku. To potwierdziło hipotezę dotyczącą wpływu pracy mięśni na stężenie tej substancji…

L-DOPA | Mucuna pruriens

L-DOPA jest aminokwasem, z którego w mózgu wytwarzany jest neuroprzekaźnik dopamina. W 1936 r. w Indiach wyizolowano ją z nasion bobu, stosowanych w Ajurwedzie do leczenia choroby Parkinsona. Ponieważ jednak wówczas nie widziano zastosowania lewodopy, odkrycie to nie zostało docenione. W latach 50. XX w. szwedzki neurofarmakolog Arvid Carlsson badał jej zastosowanie w leczeniu choroby Parkinsona, związanej z degeneracją neuronów dopaminergicznych w części mózgu zwanej istotą czarną. Dwadzieścia lat później wykorzystanie jej w tym celu stało się powszechne…

NAC | N-acetylocysteina

NAC to acetylowa pochodna L-cysteiny, czyli siarkowego aminokwas endogennego, występującego naturalnie w organizmie. Aminokwas ten w swojej strukturze posiada dwie grupy tiolowe (-SH), dzięki czemu odznacza się wyjątkowym potencjałem antyoksydacyjnym. W organizmie pełni on wiele ważnych funkcji, m.in. wchodzi w skład białek, a także jest wykorzystywany do produkcji glutationu, czyli związku przeciwutleniającego odpowiedzialnego za procesy detoksykacji. N-acetylocysteina jest najlepiej przyswajalną formą tego aminokwasu, z czym związana jest jej popularność. Właściwości prozdrowotne NAC są wykorzystywane od lat 60. ubiegłego wieku…

Oksyracetam | ISF-2522

Oksyracetam jest związkiem z grupy racetamów – syntetycznych związków chemicznych posiadających w cząsteczce pierścień pirolidonowy, a więc będących pochodnymi kwasu γ-aminomasłowego (GABA). Jego struktura jest podobna do piracetamu, od którego różni się obecnością grupy hydroksylowej przy czwartym atomie węgla w pierścieniu pirolidonowym, co powoduje zwiększenie jego aktywności biologicznej. Opracowany został z myślą o terapii otępienia i choroby Alzheimera. Oksyracetam, podobnie jak inne racetamy, wykazuje właściwości nootropowe, szczególnie aktywując neuroprzekaźnictwo cholinergiczne…

Piperyna | Piper nigrum

Piperyna jest organicznym związkiem chemicznym, zaliczanym do grupy alkaloidów piperydynowych, który został wyizolowany z pieprzu czarnego (Piper nigrum Line) z rodziny pieprzowatych (Piperaceae). Jej odkrycia dokonał Hans Christian Orsteda w 1819 roku. Jest to biała bądź kremowożółtą, krystaliczna substancja, rozpuszczalna w rozpuszczalnikach organicznych, takich jak benzyna, chloroform, etanol, eter dietylowy czy pirydyna. Pieprz czarny jest, według statystyk, najbardziej popularną przyprawą wykorzystywaną w Polsce oraz w większości krajów na świecie. Sprowadza się go głównie z Indonezji i Indii, ponieważ w krajach tych Piper nigrum Line występuje popularnie w stanie naturalnym…

PRL-8-53

PRL-8-53 jest związkiem organicznym, którego chemiczna nazwa to chlorowodorek 3-[2-(benzyloetyloamino)etylo]benzoesanu metylu. Został opracowany i opatentowany w latach 70. XX wieku przez neurofarmakologa dr. Nikolausa R. Hansla z Uniwersytetu Creighton w Omaha, w Stanach Zjednoczonych. Naukowcy do dziś nie poznali jego dokładnego mechanizmu działania. Wiadomo jednak, że związek ten wpływa korzystnie na zdolności poznawcze, nie wykazując przy tym istotnych efektów ubocznych. PRL-8-53 wykazuje właściwości nootropowe. Pozwala zwiększyć poziom koncentracji i poprawia pamięć. PRL-8-53 jest związkiem otrzymywanym na drodze syntezy laboratoryjnej…

Pyłek sosnowy | Pine Pollen

Sosna to popularny gatunek drzew z rodziny sosnowatych (Pinaceae), który występuje powszechnie w Europie, głównie w północnej i centralnej części kontynentu. Na północy najczęściej pojawiają się: sosna pospolita, sosna czarna, modrzew europejski i świerk pospolity. W Polsce (Europa środkowa) z kolei najczęściej spotkać można sosnę górską (kosodrzewina), czarną, pospolitą, a także limbę. Kwiaty tych drzew iglastych nie są zapylane przez owady, lecz przez wiatr. Aby proces ten przebiegał sprawniej, na jednym drzewie występują zarówno kwiaty żeńskie, jak i męskie. Te pierwsze mają postać zielonkawych bądź czerwonych łusek, które zebrane są w pionowe kwiatostany, wyrastające parami na zakończeniach młodych pędów…

SAM-e | S-adenozylometionina

S-adenozylometionina to naturalna substancja chemiczna, pochodna metioniny i adenozyny, która występuje w każdej komórce organizmu i odpowiada za jej prawidłowe funkcjonowanie. SAM-e to najważniejszy donor grup metylowych, kontrolujący przebieg wielu procesów metabolicznych. Jednym z nich jest synteza fosfatydylocholiny, czyli głównego lipidu, warunkującego strukturę i funkcje błon biologicznych. Ponadto metylacja przy udziale grup metylowych z S-adenozylometioniny odgrywa istotną rolę w produkcji ważnych neuroprzekaźników – dopaminy, serotoniny i noradrenaliny – a tym samym reguluje ich aktywność. W efekcie substancja ta odpowiada za prawidłowe funkcjonowanie ośrodkowego układu nerwowego…

Kategorie suplementów: Energia

Popularne słowa kluczowe