Amerykańscy naukowcy z Harvard T.H. Chan School of Public Health przeprowadzili dwudziestoletnie badania, z których wynika, że spożywanie zielonych warzyw liściastych, owoców jagodowych oraz picie soku pomarańczowego może zapobiegać osłabieniu zdolności poznawczych, następujących podczas starzenia się organizmu. Doświadczenie to było bardzo rozległe w czasie (rozpoczęło się w roku 1986 i trwało 20 lat), dzięki czemu uzyskano miarodajne wyniki. Grupę badawczą stanowiło 27 842 mężczyzn w średnim wieku 51 lat, którzy byli pracownikami służby zdrowia. Uczestnicy wypełniali kwestionariusze dotyczące liczby porcji owoców, warzyw i innych produktów spożywczych. Początkowo mężczyźni wypełniali ankiety każdego dnia. W późniejszym czasie zredukowano tę częstotliwość do jednego razu co cztery lata.
“Jednym z najważniejszych czynników w tym badaniu jest to, że byliśmy w stanie badać i śledzić tak dużą grupę mężczyzn przez 20 lat, co pozwoliło uzyskać bardzo dokładne wyniki.” – Changzheng Yuan, współautor badania
Co najmniej cztery lata przed zakończeniem badania, uczestnicy zostali poddani subiektywnym testom na pamięć i koncentrację. Miały one za zadanie wykrycie zmian w zdolności do zapamiętywania wśród badanych. Zadawano im m.in. następujące pytania: “Czy masz więcej kłopotów niż zwykle z zapamiętaniem kilku rzeczy jednocześnie, np. listy zakupów?”; “Czy masz więcej kłopotów niż zwykle w rozmowie grupowej lub tracisz wątek oglądając program telewizyjny?” 55% badanych charakteryzowało się prawidłową zdolnością myślenia oraz koncentracją i pamięcią. Nieco mniejsza grupa (38%) wykazywała powyższe umiejętności na poziomie umiarkowanym, natomiast zaledwie 7% uczestników odpowiedziało na pytania testowe w taki sposób, że wnioskowano o znacznym osłabieniu ich zdolności kognitywnych.
Uczestnicy zostali podzieleni na pięć grup pod kątem wysokości spożycia owoców i warzyw. W grupie, która deklarowała, że zjada co najmniej 6 razy dziennie porcję warzyw i 3 razy owoców, ryzyko osłabienia zdolności poznawczych było mniejsze o 34%, w porównaniu do mężczyzn, których dzienna dawka tych surowców była o połowę niższa (3 porcje warzyw i 1,5 porcji owoców). Osłabienie koncentracji i pamięci w grupie pierwszej odnotowano u 6,6% (1838 osób), natomiast w drugiej (w której menu uczestników było uboższe w warzywa i owoce) zaobserwowano te zjawiska u większej liczby osób (6,9%).
Dowiedziono, że mężczyźni, którzy pili co najmniej pół szklanki soku pomarańczowego dziennie, byli o 47% mniej narażeni na osłabienie koncentracji i pogorszenie pamięci, niż badani, którzy pili mniej niż jedną porcję soku w ciągu miesiąca. Tę pozytywną korelację zaobserwowano głównie u najstarszych uczestników badania, spożywających ten produkt regularnie. W ich przypadku osłabienie koncentracji i pamięci odnotowano zaledwie u 6,9% (1921 osób), natomiast w drugiej grupie osób (którzy pili sok z pomarańczy rzadziej) zaobserwowano to niekorzystne zjawisko u 2339 uczestników badania.
Ograniczeniem tego doświadczenia był fakt, że zarówno pamięć uczestników, jak i ich koncentracja nie były badane przed jego rozpoczęciem. Można tylko przypuszczać, że mężczyźni, którzy wzięli w nim udział mieli dobrze rozwinięte zdolności kognitywne, z uwagi na wykonywane przez nich zawody (byli to pracownicy służby zdrowia np. dentyści, okuliści).
