Kategorie suplementów: Rodzaj suplementów

L-glutamina | Gln

Glutamina (Gln) została opisana po raz pierwszy jako cząsteczka o istotnych właściwościach biologicznych w 1873 roku. Dwaj naukowcy, Hlasiwetz i Habermann, zasugerowali, że obecność amoniaku (NH4 +) po hydrolizie białek jest wynikiem degeneracji grup amidowych z asparaginy i innego aminokwasu – glutaminy. Około 10 lat później inni uczeni – Schulze i Bosshard – wyizolowali Gln z naturalnego źródła, którym był sok z buraków. Równolegle Damodaran i jego współpracownicy zajęli się opisaniem metabolizmu tego aminokwasu…

L-teanina | Camellia sinensis

L-teanina jest związkiem chemicznym z grupy α-aminokwasów niebiałkowych, pochodną kwasu L-glutaminowego. Odkryta została przez japońskich badaczy w roku 1949, jako jeden ze składników herbaty chińskiej (Camellia sinensis), zaś w 1964 r. w Japonii zatwierdzono ją jako dodatek do żywności. Jest wytwarzana w korzeniach rośliny, skąd następnie transportowana jest do liści, w których jest akumulowana, stanowiąc do 3% ich suchej masy i ok. 50% występujących w nich aminokwasów…

L-tyrozyna

Tyrozyna jest jednym z dwudziestu aminokwasów białkowych. Nazwa tego organicznego związku pochodzi od greckiego słow tyros oznaczajacego ser. Zaliczana jest do aminokwasów endogennych, czyli takich, które są wytwarzane w organizmie. Aby synteza ta jednak miała miejsce, konieczna jest obecność innego aminokwasu, a mianowicie fenyloalaniny. Szacuje się, że aż 70% przyjętej droga pokarmową fenyloalaniny jest przekształcane przez wątrobą w tyrozynę. Biologiczne znaczenie tyrozyny jest ogromne. W organizmie pełni ona rolę przekaźnika wewnątrzkomórkowego, który może być fosforylowany przez kinazy białkowe. Ponadto jest ona związkiem wyjściowym w syntezie bardzo ważnego neuroprzekaźnika – dopaminy…

Lit | Lithium

Lit to pierwiastek chemiczny z grupy metali. W warunkach standardowych jest najlżejszym ciałem stałym, unoszącym się na powierzchni wody. Uważa się, że jest jednym z trzech pierwiastków – obok wodoru i helu – powstałych w Wielkim Wybuchu. W czystej postaci jest miękkim ciałem stałym o srebrno-białej barwie. Ze względu na wysoką reaktywność, w naturze występuje jedynie w postaci związków chemicznych, najczęściej o budowie jonowej. Lit jako pierwiastek chemiczny został odkryty w 1817 roku przez Johanna Arfvedsona, szwedzkiego chemika pracującego w laboratorium Jönsa Jacoba Berzeliusa. Pod koniec XIX wieku wykryto go również ludzkich tkankach…

Lizyna | Lysine

Lizyna została po raz pierwszy wyizolowana w 1889 roku z białka mleka, kazeiny, przez niemieckiego chemika Ferdinanda Heinricha Edmunda Drechsela. On też nadał nazwę temu aminokwasowi. Kilkanaście lat później, w 1902 roku, Emil Fischer i Fritz Weigert, również niemieccy chemicy, po raz pierwszy dokonali jej syntezy i ustalili strukturę jej cząsteczki. Lizyna występuje w postaci dwóch izomerów optycznych – L- i D-lizyny – z których tylko L-lizyna jest wykorzystywana przez organizmy żywe…

Lukrecja gładka | Glycyrrhiza glabra L.

Lukrecja gładka to roślina używana często w przemyśle spożywczym jako słodzik. Jest także cenna ze względu na swoje właściwości prozdrowotne. Obecne w niej związki aktywne działają neuroprotekcyjnie i regulują odpowiedź immunologiczną. Ponadto mogą wspomagać prace układu oddechowego oraz hamują rozwój drobnoustrojów.

Luteina | Lutein

Luteina to karotenoid naturalnie występujący w przyrodzie i żywności. Jest silnym antyoksydantem i chroni komórki układu nerwowego przed uszkodzeniami. Ma zastosowanie m.in. w profilaktyce i wspomaganiu leczenia zaburzeń wzroku oraz funkcji poznawczych.

Maca | Lepidium meyenii

Maca (Lepidium meyenii) to roślina korzeniowa pochodząca z Ameryki Południowej, gdzie w stanie naturalnym występuje powszechnie w Andach na wysokości ok. 4000-4500 m n.p.m. Jest to jedna z nielicznych roślin rosnących tak wysoko, która przeznaczona jest do spożycia. Zasiedla tereny znajdujące się w ekstremalnych warunkach klimatycznych o glebach nieodpowiednich do wzrostu innych gatunków. Potrafi znieść ciężkie warunki środowiskowe – jest bardzo odporna na działanie silnego wiatru oraz na wpływ wysokich temperatur…

Maczużnik | Cordyceps sinensis

Maczużnik chiński to pasożytniczy grzyb z rodziny maczużnikowatych (Cordycipitaceae), o charakterystycznym kształcie owocnika, przypominającym maczugę. Jest to gatunek endemiczny, charakterystyczny dla Wyżyny Tybetańskiej i Himalajów. Tradycyjna medycyna Dalekiego Wschodu zna go od tysięcy lat. Legenda głosi, iż odkryli go Tybetańczycy, którzy zauważyli, że zjadające jego owocniki jaki mają więcej siły, a spożywający go mężczyźni walczą z większą determinacją…

Magnez | Magnesium

Pierwsze zapisy dotyczące związków magnezu zostały udokumentowane po raz pierwszy w historii nauki w roku 1755, jako wyniki wieloletnich badań szkockiego chemika i fizyka Josepha Blacka. Określił on różnice pomiędzy magnezem a węglanami wapnia. Pierwiastek ten został po raz pierwszy wyodrębniony w czystej formie przez brytyjskiego chemika Davy’ego Humphreya w 1808 roku. Produkcję tego minerału na skalę przemysłową rozpoczęto w roku 1857, we Francji. Nazwa tego makroelementu pochodzi najprawdopodobniej od słowa „Magnesia”, czyli nazwy miasta w Azji Mniejszej…

Magnolia | Magnolia officinalis

Magnolia lekarska (Magnolia officinalis) to roślina z rodziny magnoliowatych (Magnoliaceae), obejmującej kilkanaście gatunków. Jest to drzewo średniej wielkości, dorastające do wysokości 15-20 m. W stanie naturalnym występuje rzadko, głównie w chińskich prowincjach Hubei i Sichuan, w lasach na wysokości 2000-2500 m n.p.m. Częściej jest uprawiana, także w środkowej części Chin. Nazwa rodzaju „magnolia” pochodzi od nazwiska Pierre’a Magnola, francuskiego botanika żyjącego na przełomie XVII i XVIII wieku. Poza swoim naturalnym zasięgiem, drzewa z tego rodzaju uprawiane są jako rośliny ozdobne, ze względu na ich duże, piękne kwiaty…

Maitake | Grifola frondosa

Żagwica listkowata (Grifola frondosa) to gatunek grzyba z rodziny żagwiowatych (Polyporaceae). Odkryty został przez Jamesa Dicksona w 1785 roku i początkowo nazywany był Boletus frondosus. Powszechną obecnie nazwę łacińską wprowadził w roku 1821 Samuel Frederick Gray. Polski termin pojawił się natomiast po raz pierwszy w pracy Stanisława Domańskiego pochodzącej z 1967 roku. Charakterystyczne dla tego grzyba są wyrastające ze wspólnego pnia, jednoroczne, łopatkowate kapelusze o różnej barwie (od białej do ciemnoszarej), która uzależniona jest od dostępności światła). W Polsce żagwica naturalnie występuje rzadko i znajduje się na “Czerwonej liście roślin i grzybów Polski”, w której przypisano jej status V, oznaczający zagrożenie wymarciem…

Mangan | Manganese

Mangan to pierwiastek chemiczny z grupy metali przejściowych. W naturze nie występuje w wolnej postaci, jest obecny jedynie w postaci związków. Często towarzyszą mu związki żelaza. Jednym z takich minerałów jest piroluzyt, znany już od czasów prehistorycznych i wykorzystywany przez neandertalczyków jako pigment do malowideł jaskiniowych. Mangan jest niezbędny dla prawidłowego przebiegu procesów życiowych wielu organizmów. Jego atomy znajdują się w centrach aktywnych licznych enzymów bakteryjnych, roślinnych i zwierzęcych…

Męczennica | Passiflora incarnata

Męczennica cielista jest jednym z ponad 500 gatunków należących do rodzaju Passifloraceae. Owoce tej rośliny znane były już ludom pierwotnym zamieszkującym tereny należące obecnie do Ameryki, a dokładnie Stanów Zjednoczonych. Potwierdzeniem tego są pestki znalezione wśród wykopalisk datowanych na kilka tysięcy lat. Pomimo tego, nazwa Passiflora pojawiła się dopiero w XVII wieku. Oznacza ona “kwiat pasyjny”. Ustanowili ją hiszpańscy księża, którzy dopatrywali się w kwiecie tej rośliny mistycznych symboli odnoszących się do Męki Pańskiej…

Melatonina

Melatonina to monoamina biogenna o lipofilowej strukturze, dzięki której z łatwością pokonuje wszelkie bariery biologiczne organizmu. Jej biodostępność jest różna, ponieważ zależy od wielu czynników (zwykle wynosi ok. 15%). Oprócz szyszynki, miejsca syntezy MEL stanowią również m.in. siatkówka oka, przewód pokarmowy, komórki szpiku kostnego, płytki krwi i limfocyty. Metabolizm tego hormonu zachodzi w wątrobie oraz częściowo w nerkach. Ścieżka metaboliczna przemian L-tryptofanu w cząsteczkę metioniny obejmuje cztery etapy, podczas których ma miejsce synteza m.in. serotoniny…

Meldonium | Mildronate

Meldonium to syntetyczny analog gamma-butyrobetainy, prekursor L-karnityny. Jest związkiem nootropowym, gdyż wspomaga zdolności poznawcze. Ponadto korzystnie wpływa na pracę układu krążenia oraz na wydolność fizyczną.

Melisa | Melissa officinalis

Melisa lekarska (Melissa officinalis) to wieloletnia roślina z rodziny jasnotowatych (Lamiaceae). Pochodzi z terenów wschodniego wybrzeża Morza Śródziemnego, obecnie zaś występuje w Europie oraz na należących do strefy klimatu umiarkowanego obszarach Azji i Ameryki Północnej. W stanie dzikim występuje również w Afryce Północnej – na terenie Maroka, Madery, Wysp Kanaryjskich i Tunezji. Na całym świecie jest natomiast uprawiana. Melisa dorasta do 60-100 cm wysokości. Jej naprzeciwlegle ułożone liście mają okrągłą lub sercowatą blaszkę o karbowanych lub ząbkowanych brzegach. Wydzielają one charakterystyczny, cytrynowy zapach…

Memantyna

Memantyna to związek chemiczny opracowany w 1968 roku przez Eli Lilly and Company, przedsiębiorstwo farmaceutyczne o globalnym zasięgu. Jego cząsteczka została zaprojektowana i opatentowana z myślą o leczeniu cukrzycy. Jednak wyniki późniejszych badań wykazały, że jest on nieefektywny w obszarze obniżania poziomu cukru we krwi. Niemal 20 lat później zainteresowała się nim niemiecka firma farmaceutyczna, która wprowadziła go na rynek pod nazwą Axura, jako lek przeciwko otępieniu. W krajach Unii Europejskiej takie wykorzystanie memantyny zostało dopuszczone w 2002 roku, zaś Amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków (FDA) pozwoliła na jej zastosowanie terapeutyczne w 2003 roku…

Miedź | Copper

Miedź to pierwiastek chemiczny z grupy metali przejściowych. Jej nazwa w wielu językach, w tym w łacińskim (cuprum) i angielskim (copper), nawiązuje do Cypru – miejsca, w którym w starożytności była wydobywana. Początkowo nazywano ją “metalem cypryjskim” (łac. cyprum aes), później zaś upowszechniła się nazwa cuprum. Miedź występuje powszechnie w organizmach żywych. Białka zawierające jej atomy odgrywają istotną rolę w transporcie elektronów. Pierwiastek ten jest niezbędny w oddychaniu tlenowym u wszystkich organizmów eukariotycznych…

Miłorząb | Ginkgo biloba

Ginkgo biloba to popularna roślina o właściwościach leczniczych pochodząca z południowo-zachodniej części Azji. Na terenach tych jest wykorzystywana od ponad 4 tysięcy lat (w tradycyjnej medycynie chińskiej). Potoczna nazwa “miłorząb japoński” błędnie wskazuje na tereny jej występowania. Naturalnie spotkać można ją wyłącznie na terenie Chin, nie zaś w Japonii. Jest to drzewo należące do rodziny miłorzębowatych (Ginkgoaceae). Zalicza się do roślin nasiennych z gromady nagonasiennych. W odróżnieniu do pozostałych przedstawicieli tej klasy, miłorząb dwuklapowy posiada spłaszczone liście opadające na zimę…

Mleczko pszczele | Royal Jelly

Mleczko pszczele to wydzielina gruczołów gardzielowych młodych (7-14 dniowych) pszczół robotnic. Jest to kremowa substancja o perłowym połysku, dość gęsta, praktycznie bezwonna, o charakterystycznym gorzkim i cierpkim smaku, wyglądem przypominająca mleko ssaków. Pozyskiwana jest z mateczników od połowy maja do końca lipca. Z 5 takich mateczników zazwyczaj otrzymuje się około 1 g tej substancji. Pszczelarze dość często stosują różne metody, aby zwiększyć ilość produkowanego mleczka. Jedną z nich jest mobilizacja pszczół do wychwytu młodych matek pszczelich. W efekcie larwy są tak obficie karmione, że wydaje się jakby “pływały” w mleczku…