Miedź to pierwiastek chemiczny należący do mikroelementów. Wyniki badań naukowych potwierdziły jego znaczenie w utrzymaniu dobrej kondycji kości oraz skóry. Badany jest także wpływ miedzi na pracę mózgu i układu krążenia.
Łacińska nazwa miedzi - "cuprum" - stanowi nawiązanie do Cypru - miejsca, w którym była wydobywana w starożytności. Początkowo była ona określana jako "metal cypryjski".
Miedź to pierwiastek chemiczny z grupy metali przejściowych. Jej nazwa w wielu językach, w tym w łacińskim (cuprum) i angielskim (copper), nawiązuje do Cypru – miejsca, w którym w starożytności była wydobywana. Początkowo nazywano ją “metalem cypryjskim” (łac. cyprum aes), później zaś upowszechniła się nazwa cuprum.
Miedź występuje powszechnie w organizmach żywych. Białka zawierające jej atomy odgrywają istotną rolę w transporcie elektronów. Pierwiastek ten jest niezbędny w oddychaniu tlenowym u wszystkich organizmów eukariotycznych. Miejscami jego występowania są: oksydaza cytochromu C, mitochondrialny enzym biorący udział w fosforylacji oksydacyjnej, a także dysmutaza ponadtlenkowa (SOD), ważny enzym przeciwutleniający. U większości mięczaków i części stawonogów zawierająca miedź hemocyjanina pełni rolę nośnika tlenu, tak jak u ssaków hemoglobina.
Ciało dorosłego człowieka zawiera 70-80 mg miedzi. Znaczna jej część znajduje się w wątrobie, a także w mózgu, sercu, nerkach i jelitach. Zalecane dzienne spożycie tego pierwiastka wzrasta wraz z wiekiem i wynosi:
W przypadku kobiet w ciąży i karmiących piersią, niezależnie od wieku, wymagania te wzrastają do, odpowiednio, 1 mg i 1,3 mg. Badania wykazały, że standardowy sposób żywienia obecny w krajach rozwiniętych w całości pokrywa zapotrzebowanie na miedź. Niedobór tego pierwiastka może wystąpić w przypadku wykonania operacji obejścia żołądka, inne operacje żołądkowo-jelitowe, stosowanie inhibitorów pompy protonowej (PPI). Kwaśne środowisko żołądka uwalnia miedź z z kompleksów, jakie tworzy ona w pokarmach, po czym jest ona wchłaniana w jelitach.
Miedź zaliczana jest do grupy mikroelementów niezbędnych do prawidłowego rozwoju i funkcjonowania organizmu. Stanowi kofaktor licznych enzymów przeciwutleniających. Jej właściwy poziom w organizmie warunkuje również właściwą pracę ośrodkowego układu nerwowego, dobrą kondycję tkanki łącznej i wydajną produkcję energii w komórce.
Do pokarmowych źródeł miedzi należą:
Opisano przypadek 25-letniej kobiety cierpiącej na ciężką depresję, u której występował niedobór miedzi i cynku. Przyjmowanie siarczanu miedzi spowodowało złagodzenie halucynacji i poprawę ogólnego stanu psychicznego. Efekty te ustały, gdy kobieta przestała suplementować miedź.
Doniesienia naukowe świadczą jednak o tym, że u osób z depresją poziom miedzi w surowicy krwi jest podwyższony w porównaniu ze zdrową grupą kontrolną. Prawidłowość tę zaobserwowano m.in. u kobiet zmagających się z depresją poporodową oraz u pielęgniarek pracujących na nocną zmianę, u których występowała łagodna depresja. Podwyższony poziom miedzi odnotowano również u osób z uogólnionym zaburzeniem lękowym i innymi zaburzeniami lękowymi. Wyniki badań naukowych wykazały, że miedź hamuje aktywność GABA poprzez oddziaływanie na receptor GABA-A.
Właściwy poziom miedzi jest niezbędny do zachowania dobrej kondycji serca i całego układu krwionośnego. Wykazano, że w tkance serca osób zmarłych z powodu choroby niedokrwiennej serca występuje niski poziom tego metalu. Obniżenie zawartości miedzi zaobserwowano również u osób z nadciśnieniem. Możliwe, że rola miedzi w utrzymaniu układu krążenia w dobrym zdrowiu wynika z faktu, iż pierwiastek ten jest wymagany do funkcjonowania enzymów takich jak oksydaza lizylowa czy dysmutaza ponadtlenkowa. Pierwszy z nich pomaga sieciować kolagen i elastynę – białka budujące ściany naczyń krwionośnych. Drugi zaś odgrywa rolę przeciwutleniacza. Jednocześnie nadmiernie wysoki poziom ceruloplazminy – głównego białka transportującego miedź we krwi – skorelowany był ze zwiększonym ryzykiem zawału serca, a podwyższony poziom samej miedzi – z ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych.
Potencjał miedzi do intensyfikacji produkcji kolagenu przyczynia się do zwiększenia elastyczności, sprężystości i wytrzymałości skóry. W jednym z badań klinicznych wykazano ponadto zmniejszenie stanu zapalnego i poprawę wyglądu skóry u 257 pacjentów z trądzikiem pospolitym.
Jako kofaktor oksydazy lizylowej, miedź jest niezbędna do prawidłowego wzrostu kości, bowiem stymulacja produkcji kolagenu przyczynia się do zwiększenia ich wytrzymałości. Podczas badań klinicznych przeprowadzonych z udziałem kobiet w okresie menopauzy lub pomenopauzalnym udowodniono, że przyjmowanie suplementów diety zawierających miedź pozwala na spowolnienie utraty masy kostnej.
| nazewnictwo |
|---|
| Nazwa polska: miedź |
| Nazwa angielska: copper |
| Nr CAS: 7440-50-8 |
| Inne nazwy: cuprum |
| Podstawowe korzyści |
|---|
| może wspierać dobrą kondycję układu nerwowego |
| może łagodzić trądzik pospolity |
| zwiększa produkcję kolagenu |
| zapobiega utracie masy kostnej |
| wspiera wytrzymałość kości |
| Należy do kategorii |
|---|
Nieustannie pracujemy nad tym, żeby dostępne u nas treści były jak najlepszej jakości. Nasi czytelnicy mają w pełni darmowy dostęp do ponad 300 artykułów encyklopedycznych oraz ponad 700 tekstów blogowych. Przygotowanie tych materiałów wymaga jednak od nas dużo zaangażowania oraz pracy. Dlatego też jesteśmy wdzięczni za każde wsparcie członków naszej społeczności, ponieważ to dzięki Wam możemy się rozwijać i upowszechniać rzetelne informacje.
