Regularna aktywność fizyczna jest jednym z filarów zdrowego stylu życia, pozwalającego zachować dobrą kondycję nie tylko fizyczną, ale również umysłową i psychiczną. Zespół naukowy z Wisconsin School of Medicine and Public Health wykazał, że systematyczne ćwiczenia aerobowe są przydatne w profilaktyce choroby Alzheimera, a także mogą spowolnić jej postępowanie.
“Nasze badania pokazują, że w populacji osób w średnim wieku, zagrożonych chorobą Alzheimera, u osób aktywnych występuje mniej zmian związanych z wiekiem w obrębie biomarkerów związanych z chorobą, a także dotyczących pamięci i funkcjonowania poznawczego – mówi dr Ozikoma Okonkwo, współautor badania.”
Zespół z Wisconsin zbadał ponad 300 osób w wieku od 40 do 65 lat, zapisanych w Wisconsin Registry for Alzheimer’s Prevention – programie obserwacyjnym obejmującym ponad 1500 osób, w których najbliższej rodzinie występowała choroba Alzheimera. W momencie rejestracji wszyscy uczestnicy byli zdrowi, nie wykazywali objawów pogorszenia funkcji poznawczych. Udzielili oni informacji dotyczących czynników biologicznych, zdrowotnych i stylu życia, które mogły być związane z tym schorzeniem. Kwestionariusze uzupełniano co 2-4 lata.
Naukowcy byli najbardziej zainteresowani wynikami testów zdolności poznawczych oraz danymi dotyczącymi aktywności fizycznej uczestników, jak również rezultatami neuroobrazowania, którego celem było wykrycie biomarkerów związanych z chorobą Alzheimera. Analiza wyników wykazała, że spadek zdolności poznawczych przy jednoczesnym wzroście poziomu markerów tech schorzenia u osób starszych. Jednak efekty te były znacznie słabsze u tych, którzy zadeklarowali wykonywanie ćwiczeń fizycznych o umiarkowanej intensywności przynajmniej przez 30 minut 5 razy w tygodniu.
“Najbardziej interesującą częścią naszych badań jest to, że obecnie wykazujemy, że nawyki związane ze stylem życia, w tym przypadku regularne, umiarkowane ćwiczenia, mogą modyfikować wpływ czegoś, co powszechnie uważa się za niemodyfikowalny czynnik ryzyka choroby alzheimera, w tym przypadku starzenia się – mówi dr Okonkwo.”
Zespół dr. Okonkwo przeprowadził też inne badanie. 95 osób, również z Wisconsin Registry for Alzheimer’s Prevention, poddano ocenie ryzyka poligenicznego, sprawdzając u nich obecność genów, których występowanie związane jest ze zwiększonym prawdopodobieństwem rozwoju choroby Alzheimera. Zgodnie z przewidywaniami, u osób o wyższym wskaźniku ryzyka wystąpiły również zwiększone poziomy biomarkerów tego schorzenia. Jednak także i w tej grupie u uczestników o wyższej sprawności aerobowej zaobserwowano mniejsze natężenie negatywnych zmian.
W trzecim badaniu przeprowadzonym przez zespół z Wisconsin przeanalizowano skany MRI 107 osób z tego samego rejestru. Uczestnicy zostali też poproszeni o wykonanie testu na bieżni w celu oceny wydajności pobierania tlenu, co jest miarą sprawności aerobowej. Ponownie zaobserwowano tę samą korelację: wskaźnik choroby Alzheimera (w tym przypadku zmiany hiperintensywne istoty białej), którego poziom rośnie wraz z wiekiem, był niższy u tych osób, których sprawność aerobowa była wysoka.
“Ogólnie rzecz biorąc, badania te sugerują, że negatywny wpływ starzenia się i ryzyka genetycznego na poziom biomarkerów i funkcje poznawcze może zostać mniejszy u osób starszych zagrożonych chorobą Alzheimera, ale aktywnych fizycznie, w porównaniu do ich mniej aktywnych rówieśników – mówi dr Okonkwo. – Jeśli wyniki tych badań zostaną poparte bardziej prospektywnymi, kontrolowanymi badaniami, dostarczą one przekonywujących dowodów na to, że aktywność fizyczna może być skutecznym elementem profilaktyki, szczególnie w populacjach o wyższym ryzyku.”