Stwardnienie rozsiane (MS, ang.multiple sclerosis) to postępująca choroba o podłożu neurologicznym. W jej przebiegu obserwuje się złożony proces immunologiczno-zapalny, którego skutkiem jest demielinizacja. W efekcie dochodzi do uszkodzenia aksonów, przy czym chodzi tu głównie o komórki nerwowe występujące w istocie białej. MS jest nieuleczalne, dlatego pacjenci po rozpoznaniu choroby przeżywają zazwyczaj od 25 do 35 lat. Charakterystyczne dla stwardnienia rozsianego są tzw. okresy zaostrzenia i remisji choroby, podczas których pacjent czuje się przez jakiś czas znacznie gorzej lub lepiej.
Choroba ta najczęściej dotyczy ludzi młodych. Polska jest krajem, w którym współczynnik zachorowalności na stwardnienie rozsiane jest stosunkowo wysoki, gdyż wynosi 110-120 osób na 100 tysięcy mieszkańców. Jest to również jedna z głównych przyczyn niepełnosprawności osób młodych. Po upływie 15 lat od zdiagnozowania choroby u 60% pacjentów zachowane zostają zdolności do samodzielnego poruszania się, 20% porusza się na wózku inwalidzkim, a 20% jest całkowicie unieruchomionych. Szacuje się, że tylko w 30% przypadków choroba nie skutkuje trwałą niepełnosprawnością.
Jednym z najczęstszych objawów zgłaszanych przez chorych na MS jest przewlekłe uczucie zmęczenia. Potwierdzają to wyniki przeprowadzonych sondaży, w których ok. 80% pacjentów zadeklarowało, iż najbardziej dokuczliwy jest dla nich ciągły brak energii. Według naukowców zmęczenie towarzyszące osobom cierpiącym z powodu stwardnienia rozsianego jest inne niż to, które odczuwane jest przez osoby zdrowe. Różnica polega głównie na tym, że w pierwszym przypadku czas trwania takiego stanu jest długi i zazwyczaj nie mija po odpoczynku, a nawet po śnie. Wykazano również, że częstość pojawiania się takiego uczucia jest wyższa u osób, u których w przebiegu choroby dochodzi do zaburzeń czucia, do objawów móżdżkowych oraz piramidowych, a także do znacznego ograniczenia sprawności.
Aby przeciwdziałać nawracającemu uczuciu zmęczenia, warto jest wykonywać trening aerobowy (AT, ang. aerobic training). Udowodniono jego niebywały wpływ na funkcjonowanie OUN. W przeprowadzonych badaniach wykazano również, że AT daje znacznie lepsze rezultaty niż trening bez ćwiczeń aerobowych (non-AT). Próbą kliniczną objęto 53 pacjentów z rozpoznanym MS. Uzyskane wyniki sugerują, że zastosowana technika rehabilitacji poprawiła jakość życia pacjentów, ich samopoczucie oraz ułatwiła im wykonywanie codziennych czynności. W treningu tym stosuje się głównie ćwiczenia kończyn dolnych na ergometrze. Umożliwiają one bowiem wzmocnienie mięśni oraz wpływają pozytywnie na zdolność do poruszania się.
Stwardnienie rozsiane jest chorobą nieuleczalną, która w znacznym stopniu utrudnia życie pacjentów na nią cierpiących. W przeprowadzonych przez naukowców z Oddziału Rehabilitacji Neurologicznej Miejskiego Centrum Medycznego w Łodzi badaniach wiadać jednak wyraźnie, że rodzaj wykonywanych ćwiczeń ma duże znaczenie w przypadku utrzymania sprawności oraz w odczuwanej jakości życia. Ćwiczenia aerobowe są w tym przypadku doskonałą alternatywą dla osób obciążonych stwardnieniem rozsianym, aby pomimo choroby, funkcjonować normalnie.
