W Uniwersytecie Nowej Południowej Walii (UNSW) w Sydney udowodniono, że spędzanie czasu z bliskimi może przynieść znaczące korzyści zdrowotne tym większe, im jesteśmy starsi. Naukowcy zatrudnieni w podzespole UNSW – Centrum zdrowego starzenia się mózgu (CHeBA) zbadali związek między relacjami społecznymi osób starszych a ryzykiem wystąpienia u nich łagodnych zaburzeń poznawczych, demencji i przedwczesnej śmierci. Przeanalizowali oni 13 obszernych długoterminowych badań, w których brały udział osoby w wieku powyżej 65 lat.
„Wiemy z poprzednich badań, że więzi społeczne są ważne dla naszego zdrowia, a izolacja naraża nas na większe ryzyko demencji i przedwczesnej śmierci” – powiedział autor pracy, dr Suraj Samtani, psycholog kliniczny i badacz w CHeBA. „Naszym celem było ustalenie, które relacje społeczne chronią nas przed demencją i śmiercią” – dodaje dr Samtani.
Metodologia analizy przeprowadzonej przez naukowców obejmowała wiele aspektów. Uczestnicy badań pochodzili z całego świata, uwzględniono przy tym zróżnicowanie jakości życia w ich krajach zamieszkania. Wykluczono też osoby, u których występowały objawy demencji. Nie jest bowiem pewne, czy to brak relacji społecznych skutkuje rozwojem otepienia, czy też może otępienie sprawia, że relacje ulegają rozluźnieniu. Przeprowadzono szeroką analizę względem charakterystyki relacji społecznej: czy była ona satysfakcjonująca, czy był to związek małżeński bądź przynależność do grupy społecznej. Ważnym aspektem była również rola pełniona w relacji przez daną osobę. Na koniec naukowcy obserwowali, czy u uczestników rozwinęła się demencja lub łagodne zaburzenia poznawcze, lub czy zmarli w trakcie badań. Badacze również wzięli pod uwagę, czynniki które mogą wpływać na te wyniki, w tym wiek, płeć, poziom wykształcenia i choroby przewlekłe.
„Przyjrzeliśmy się zmiennym w tych badaniach, takim jak mieszkanie z innymi, interakcje z przyjaciółmi i rodziną, zaangażowanie w działania społeczne i wsparcie społeczne. Chcieliśmy wiedzieć, które z nich są związane z ryzykiem wystąpienia demencji w przyszłości lub przedwczesnej śmierci” – podsumowuje metodę badawczą dr Samtani.
Wśród uczestników badania pozytywne więzi społeczne wiązały się z niższym ryzykiem zaburzeń poznawczych, demencji i śmierci: „Odkryliśmy, że częste spotkania – co miesiąc lub co tydzień – z rodziną i przyjaciółmi oraz posiadanie kogoś, z kim można porozmawiać, zmniejszają ryzyko zachorowania na demencję. Zauważyliśmy również, że życie w zgodzie z innymi i wykonywanie czynności społecznych obniża ryzyko przedwczesnej śmierci” – komentuje wyniki badań dr Samtani.
Te wyniki wydają się być dosyć przewidywalne, ale bardziej nas interesuje pytanie: co za tym stoi? Wiele innych badań pokazuje, że słabe relacje społeczne są związane z gorszym stylem życia i potencjalnie gorszym zdrowiem. Na przykład bliskie relacje mogą mieć efekt łagodzenia stresu, ponieważ zwierzamy się i otrzymujemy wsparcie od tych osób. Kontrola stresu jest ważna dla mózgu i ogólnie pojętego zdrowia. Innym przykładem jest to, że nasza rodzina, przyjaciele i członkowie społeczności mogą wpływać na nas, podając dobry przykład.
