Kadm jest metalem ciężkim występującym w powietrzu, wodzie, glebie i żywności. Główne źródła emisji tego pierwiastka do środowiska obejmują działalność przemysłową i rolniczą, w tym spalanie węgla, produkcję metali czy stosowanie pestycydów. Kadm zawarty jest również w dymie papierosowym. Zatrucie tym metalem może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, m.in. niewydolności nerek, chorób układu oddechowego, deformacji kości czy nowotworów. Kadm może również gromadzić się w ośrodkowym układzie nerwowym i działać neurotoksycznie. W swoim najnowszym badaniu amerykańscy naukowcy ocenili związek między narażeniem na kadm a spadkiem zdolności poznawczych w zakresie myślenia i pamięci. Wyniki okazały się zaskakujące – wysoki poziom kadmu powodował spadek funkcji poznawczych u osób rasy białej, czego nie zaobserwowano u osób rasy czarnej.
“Ze względu na częste występowanie demencji i jej wysokie koszty dla rodzin i ogółu społeczeństwa, istotne jest zidentyfikowanie czynników ryzyka wczesnych problemów poznawczych, szczególnie tych, na które mamy wpływ poprzez zmianę naszych nawyków i zachowań” – mówi doktor Liping Lu, pracownik Columbia University w Nowym Jorku i współautor badania.
W badaniu wzięło udział 2172 osób, których średnia wieku wynosiła 64 lata. Osoby rasy czarnej stanowiły 39% badanych, a osoby rasy białej – 61%. Przed rozpoczęciem eksperymentu żaden z uczestników nie zgłaszał problemów z pamięcią. Na początku naukowcy zmierzyli poziom kadmu w moczu badanych. Przez następne 10 lat oceniano funkcje poznawcze uczestników przy pomocy corocznych specjalistycznych testów. W tym czasie zaburzenia poznawcze rozwinęły się u 195 osób. Podczas analizy całej grupy naukowcy nie wykazali związku między narażeniem na kadm a utratą zdolności poznawczych. Inaczej było w przypadku rozdzielenia uczestników na 2 grupy według ich koloru skóry. Okazało się, że osoby rasy białej, u których wykryto wysoki poziom kadmu, były dwukrotnie bardziej narażone na rozwój zaburzeń poznawczych w porównaniu z osobami o niższym stężeniu tego pierwiastka. Badacze wykluczyli wpływ innych czynników na funkcje poznawcze, takich jak ilość podejmowanej aktywności fizycznej, spożycie alkoholu czy poziom wykształcenia. Powyższego związku nie zaobserwowano u osób czarnoskórych.
Naukowcy zastanawiali się, z czego wynikają odmienności pomiędzy rasami. Jednym z możliwych wyjaśnień jest różnica w paleniu papierosów. Aby to potwierdzić, badacze podzielili uczestników na 3 grupy w zależności od poziomu kadmu i porównali stopień ich narażenia na dym tytoniowy. Dokonali tego poprzez obliczenie liczby przepalonych paczkolat, czyli iloczynu liczby wypalanych paczek papierosów na dobę i lat trwania w nałogu. Odkryli, że u osób rasy białej z wysokim poziomem kadmu średnia liczba paczkolat wynosiła 23, a u osób rasy czarnej – 9. Autorzy sugerują, że u osób białych ekspozycja na kadm wynikała w największym stopniu na skutek palenia tytoniu.
Odkrycia te wskazują na potencjalny związek między narażeniem na kadm a pogorszeniem funkcji poznawczych, zwłaszcza u osób białych. Badanie podkreśla rolę czynników środowiskowych w patogenezie zaburzeń poznawczych. Edukacja społeczeństwa na temat szkodliwości palenia i narażenia na inne źródła kadmu może skutkować zmniejszeniem ekspozycji na ten toksyczny metal, co może odgrywać znaczącą rolę w prewencji chorób neurodegeneracyjnych.
