Rozród jest procesem, który wymaga wykorzystania znacznych nakładów energii zgromadzonych wcześniej w organizmie. W świecie nauki znana jest teoria głosząca, że osobniki o słabej kondycji fizycznej inwestują mniej w utrzymanie prawidłowych funkcji układu rozrodczego niż osobniki, które cieszą się dobrym zdrowiem. Dla osłabionego organizmu najważniejsze jest bowiem to, aby sam przetrwał.
Podczas procesu starzenia się w organizmie pojawia się wiele niekorzystnych zmian anatomicznych, jak i funkcjonalnych. Zgodnie z teorią wspomnianą powyżej, taki osłabiony przez wiek organizm nie powinien już zachowywać funkcji rozrodczych. Kontrolę nad nimi, tak jak nad wieloma innymi funkcjami, sprawuje mózg. Naukowcy z Niemiec, Włoch i Szwecji postanowili więc zbadać, jak z wiekiem zmienia się w mózgu ekspresja genów związanych z utrzymaniem cech płciowych.
Autorzy wykonali doświadczenia na muszkach owocowych (Drosophila melanogaster) obu płci. W wieku 5 dni owady te są już w pełni dojrzałe płciowo, z kolei w 25 dniu życia uznawane są już za osobniki w podeszłym wieku. Naukowcy wyizolowali i poddali sekwencjonowaniu materiał genetyczny z mózgów muszek w 5 i 25 dniu ich życia.
Badacze odkryli, że poziom ekspresji genów związanych z utrzymaniem cech płciowych u starszych osobników był obniżony. Ponadto dowiedli, że z wiekiem poziom ekspresji poszczególnych genów stawał się podobny u osobników płci męskiej i żeńskiej. Tzn. jeżeli ekspresja określonego genu była wyższa u młodych osobników płci żeńskiej niż u płci męskiej, to w podeszłym wieku ekspresja tego genu spadała u samic, a wzrastała u samców. Mimo że ten wzór zmian w ekspresji genów był obserwowany mózgu obu płci, to u osobników płci męskiej był on znacznie silniej zarysowany.
“Wyniki naszej pracy pokazują, że starzenie się prowadzi do deseksualizacji transkryptomu w mózgach muszek owocowych. Jest to zgodne z założeniem, że osobniki o słabej kondycji fizycznej przeznaczają mniej energii na zachowanie fenotypu określonego dla konkretnej płci” – piszą autorzy pracy.
Wyniki badania nie odpowiadają jednak na pytanie, które zmiany molekularne pojawiające się podczas starzenia przyczyniają się do tej deseksualizacji mózgów muszek owocowych. Na tym będą skupiać się kolejne doświadczenia przeprowadzane przez autorów pracy. Chcieliby oni też sprawdzić, czy taki konkretny mechanizm może też działać u innych gatunków.
