Węgierscy naukowcy dowiedli, że ludzki mózg posiada pewien rodzaj nieodkrytych dotychczas komórek, które nazwano “neuronami dzikiej róży” (ang. rosehip neurons). Porównanie do tej rośliny jest wynikiem wizualnego podobieństwa ich struktury do krzewu dzikiej róży, która zrzuciła liście. Co ciekawe, ten rodzaj komórek zaobserwowano dotychczas jedynie w mózgu ludzkim. Można by więc przypuszczać, że są one odpowiedzialne za wyjątkowość naszych umysłów na tle pozostałych ssaków.
“Naprawdę trudno zrozumieć, co sprawia, że ludzki mózg jest wyjątkowy. Badanie różnic w mózgowiach na poziomie komórkowym jest dobrą drogą do rozpoczęcia prowadzenia wyjaśnień na ten temat, a dzięki naszemu odkryciu posiadamy do tego nowe narzędzie.” – dr Ed Lein, współautor badania
Odkryte komórki nazwano “neuronami dzikiej róży”, ponieważ gęsty pęczek aksonów wokół centrum każdej z nich wygląda jak ta roślina po zrzuceniu płatków. Te nowe w neurobiologii struktury należą do klasy neuronów hamujących, które blokują aktywność innych komórek nerwowych w mózgu. Badanie to nie potwierdziło jednoznacznie, czy te unikalne neurony są wyjątkowe tylko dla ludzi, ale fakt, że nie występują one u gryzoni, pozwala dodać je do bardzo krótkiej listy wyspecjalizowanych komórek nerwowych, które mogą istnieć tylko u człowieka lub jedynie w mózgach ssaków naczelnych.
“Jeżeli pomyślimy o wszystkich neuronach hamujących jak o hamulcach samochodowych, to można by powiedzieć, że “neurony dzikiej róży” pozwalają na zatrzymanie samochodu w bardzo konkretnych miejscach na trasie, np. tylko przy wszystkich sklepach spożywczych oraz, że nie wszystkie samochody, np. mózgi gryzoni, je posiadają.” – dr Tamás, współautor badania
Obecnie nie jest jeszcze jasne jaką funkcję pełnią “neurony dzikiej róży”. Jednym z następnych kroków nad badaniem tych struktur jest ich poszukiwanie w mózgach osób, które cierpiały za życia z powodu zaburzeń neuropsychiatrycznych. Pozwoli to sprawdzić, czy te wyspecjalizowane komórki ulegną jakiejkolwiek zmianie w przypadku występowania chorób o podłożu neurologicznym.
W przeprowadzonym badaniu wykorzystano próbki z tkanek mózgów dwóch mężczyzn w wieku ponad pięćdziesięciu lat, którzy za życia zgodzili się na pośmiertne wykorzystanie ich ciał w celach naukowych. Analizie poddano część górnej warstwy kory mózgowej, odpowiedzialnej za ludzką świadomość oraz pełniącej wiele innych funkcji, unikalnych dla naszego gatunku. Stanowi ona dużą powierzchnię w stosunku do wielkości naszego ciała, w porównaniu do innych zwierząt.
“To najbardziej złożona część mózgu, która jest ogólnie uznawana za najbardziej złożona struktura w naturze.” – dr Ed Lein, współautor badania
Odkryto, że w “neuronach dzikiej róży” ulega ekspresji unikalny zestaw genów, niespotykany w żadnym z badanych typów komórek mózgu myszy. Co więcej, udowodniono, że struktury te tworzą w innej części ludzkiej kory mózgowej synapsy z neuronami piramidalnymi. Ponadto wykazano, że ich unikalność wynika zarówno ze specyficznej struktury, jak i selektywnego miejsca przyłączenia swojego partnera komórkowego. Wskazuje to na fakt, iż “neurony dzikiej róży” mogą kontrolować przepływ informacji w bardzo specjalistyczny sposób.