Wielokrotnie już zostało udowodnione że słuchanie ulubionej muzyki znacząco wpływa na aktywność mózgu. Istnieją także doniesienia dotyczące skuteczności spersonalizowanych programów muzycznych w terapii otępienia spowodowanego rozwojem choroby Alzheimera. Psychologiczny i neurofizjologiczny mechanizm tego efektu nie jest obecnie znany, ale naukowcy przypuszczają, że wiąże się on z faktem, że nawet pacjenci z zaawansowaną demencją są w stanie bez większego trudu rozpoznać słuchaną muzykę, co świadczy o tym, że dotycząca jej pamięć nie zostaje upośledzona w przebiegu choroby.
Zespół naukowców z ośrodków badawczych w Stanach Zjednoczonych postanowił przeprowadzić testy z wykorzystaniem neuroobrazowania, aby sprawdzić, jak mózgi pacjentów z chorobą Alzheimera będą reagowały na działanie spersonalizowanego programu muzycznego. Aby odpowiednio dobrać utwory, naukowcy przeprowadzili wywiad z ochotnikami i ich opiekunami. Dzięki temu wybrano muzykę, która miała duże znaczenie dla badanych.
Z każdego z utworów wybrano 20-sekundowe urywki, obejmujące charakterystyczną część piosenki, np. refren, solo lub rozpoczęcie. Wykorzystano je podczas badania za pomocą funkcjonalnego rezonansu magnetycznego (fMRI), podczas którego pacjenci otrzymali polecenie nie koncentrowania uwagi i myśli na niczym szczególnym. Dla porównania wykonano także skanowanie podczas spoczynku, bez muzyki.
Wyniki otrzymane przez badaczy ujawniły, że dźwięki ulubionej muzyki uaktywniają neurony w obszarze dodatkowej kory ruchowej, podczas gdy te same nagrania odtwarzane od tyłu nie wywołują takiego efektu. Jednocześnie zaobserwowano aktywność połączeń korowo-korowych i korowo-móżdżkowych, ze szczególnym uwzględnieniem sieci związanych w czuciem i uwagą. Potwierdziło to wcześniejsze dane mówiące o tym, iż słuchanie znanej muzyki angażuje neurony w obszarach związanych z ruchem.
Istnieje wiele anegdotycznych dowodów na to, że osoby dotknięte otępieniem, szczególnie ze stanami apatycznymi, doznawały złagodzenia objawów pod wpływem słuchania muzyki. Być może za efekt ten odpowiedzialna jest intensyfikacja komunikacji międzyneuronalnej. Jest ona upośledzona w wyniku choroby Alzheimera, a usprawnienie jej działania może wiązać się z poprawą parametrów takich jak uwaga i motywacja.
Badacze podkreślają, że otrzymane przez nich wyniki nie są do końca jasne. Przeprowadzili bowiem tylko jedną sesję neuroobrazowania, z udziałem niewielkiej liczby pacjentów. Rezultaty te stanowią jednak potwierdzenie hipotezy, że spersonalizowane interwencje muzyczne, z wykorzystaniem ulubionych utworów, mogą przynieść korzyść dla osób cierpiących na chorobę Alzheimera, a być może także na inne formy otępienia. Biorąc pod uwagę potencjalne korzyści płynące z wykorzystania tej metody, a także jej niewielkie koszty, powszechną dostępność i niewielkie ryzyko skutków ubocznych, dalsze badania nad jej wykorzystaniem powinny być prowadzone w przyszłości.
