Dotychczas zdolność do rozumienia mowy była uznawana za bardzo złożoną umiejętność, która wymaga współpracy wielu sieci neuronowych. Faktycznie, pojmowanie sensu długich zdań o skomplikowanej strukturze syntaktycznej wydaje się być nie lada wyzwaniem. A jednak wyniki eksperymentu z 2019 roku wykazały, że za tę zdolność odpowiada ten sam obszar mózgu, który pozwala nam wykonywać precyzyjne ruchy. Również rezultaty badań z pogranicza archeologii i neurobiologii udowodniły, że mózgi naszych przodków znacząco zwiększyły się w epoce kamienia łupanego, gdy zaczęli oni używać pierwszych narzędzi. Biorąc pod uwagę te przesłanki, naukowcy zaczęli zastanawiać się, czy za tworzenie i wykorzystywanie narzędzi oraz za rozumienie struktury gramatycznej skomplikowanych zdań może odpowiadać ta sama sieć neuronowa? Odpowiedzi właśnie na to pytanie szukał międzynarodowy zespół badaczy z Francji i Szwecji. Wyniki ich pracy zostały zamieszczone na łamach prestiżowego czasopisma “Science”.
Naukowcy przeprowadzili serię eksperymentów, w których wykorzystali pomiary behawioralne oraz technologie neuroobrazowania. Uczestnicy zostali poproszeni o wykonanie kilku zadań przy pomocy trzydziestocentymetrowych szczypców oraz o rozwiązanie testu znajomości francuskiej gramatyki. Równocześnie skaner fMRI rejestrował aktywność ich mózgów. Dzięki temu naukowcy mogli zidentyfikować sieci neuronowe zaangażowane w wykonywanie tych pozornie zupełnie różnych czynności. Udało im się także ustalić, iż oba zadania wywoływały ten sam wzorzec aktywności mózgu w obszarze jąder podstawnych. Zatem wydaje się, że za skomplikowane działania motoryczne i mentalne odpowiada (przynajmniej częściowo) ta sama sieć neuronowa. A skoro tak, to czy trening zdolności manualnych może poprawić rozumienie mowy?
Właśnie to sprawdzili naukowcy w kolejnym etapie badania. Tym razem uczestnicy zostali poproszeni o rozwiązanie testu z gramatyki dwukrotnie – przed i po trzydziestominutowym treningu operowania tymi samymi szczypcami. (Testy były inne, lecz badały tę samą umiejętność.) Porównanie wyników testów pokazało, że zdolność rozumienia struktury syntaktycznej mowy faktycznie była wyższa po treningu manualnym niż przed nim. Naukowcy sprawdzili także, czy ta zależność mogła działać również w drugą stronę. Ponownie udało im się ustalić, że szkolenie z zasad gramatyki zwiększyło sprawność posługiwania się narzędziem. Oznacza to, że obie zdolności faktycznie są realizowane przez tę samą sieć neuronową. Obecnie autorzy zastanawiają się, jak wykorzystać swoje odkrycia w kontekście terapeutycznym.
