Od dawna wiadomo, że aktywność intelektualna i urozmaicony tryb życia są korzystne dla zdolności poznawczych – zwłaszcza u osób w starszym wieku. Niejednokrotnie udowodniono, że lepsze wykształcenie wiąże się z mniejszym ryzykiem rozwoju otępienia. Najczęściej wykształcenie zdobywa się w młodym wieku. Zaburzenia funkcji poznawczych pojawiają się natomiast znacznie później. Do ich rozwoju przyczyniać się może wiele czynników, w tym – jak sugerują wyniki wcześniejszych badań – także rodzaj wykonywanego zawodu czy sposób spędzania czasu wolnego.
Naukowcy z Uniwersytetu w Padwie postanowili sprawdzić, w jaki sposób różne czynniki: wiek, płeć, występowanie chorób, wykształcenie i wykonywany zawód wpływają na tzw. rezerwę poznawczą, czyli odporność mózgu na uszkodzenia spowodowane procesami chorobowymi lub starzeniem się. W badaniu wzięło udział ponad 3000 osób w wieku 45-99 lat. Wszyscy zostali poddani serii testów neuropsychologicznych, powtórzonych dwukrotnie, w odstępie kilku lat. Na podstawie różnic między wynikami osiągniętymi w każdej sesji podzielono ich na dwie grupy: “odpornych”, jeśli wyniki pozostały na tym samym poziomie i “schyłkowych”, jeśli wykazano spadek zdolności poznawczych.
Analiza wyników z dwóch sesji testów potwierdziła, że wiek i wykształcenie są dobrymi predyktorami stanu zdolności poznawczych. Okazało się jednak, że dołączył do nich także trzeci czynnik: wykonywany zawód.
“Wiele badań koncentrowało się na czynnikach wpływających na starzenie się naszego mózgu, a często obserwowano związek między spadkiem funkcji poznawczych a poziomem edukacji lub innymi kwestiami związanymi z jakością życia – mówi prof. Raffaella Rumiati, współautorka badania. – Z naszej analizy wynika, że rodzaj aktywności zawodowej również przyczynia się do powstania różnic widocznych między fizjologicznym i patologicznym starzeniem się.”
Włoscy naukowcy wykazali, że rodzaj aktywności zawodowej ma bardzo duże znaczenie dla rezerwy poznawczej. Okazało się bowiem, iż lepszymi zdolnościami kognitywnymi wykazały się te osoby, których praca wymagała wykonywania bardziej złożonych zadań. Badacze sklasyfikowali zawody na podstawie Międzynarodowej Klasyfikacji Zawodów 2008 (ISCO-08) – ogólnie przyjęty przez społeczność międzynarodową kodu numerycznego, w którym najwyższe wartości liczbowe przypisane są do zawodów o mniejszej złożoności. Np. “oficer sił zbrojnych” znajduje się na miejscu 0110, a “robotnik podstawowy niesklasyfikowany gdzie indziej” na miejscu 9629.
Wyniki otrzymane przez badaczy z Padwy wskazują na to, że trwająca niemal przez całe życie mobilizacja poznawcza, wynikająca z wykonywania trudnych zadań i nieustannego uczenia się może być czynnikiem, który pozwoli do późnego wieku utrzymać pełnię zdolności poznawczych. Wnioski te mogą stanowić cenną wskazówkę dla ludzi młodych, którzy dopiero stoją u progu kariery zawodowej i pomóc im dokonać wyborów, które zaprocentują w przyszłości.
Szukasz zawodu swoich marzeń? Zobacz oferty na Jooble!