Naukowcy dawno już zaobserwowali istnienie związku między zaburzeniami afektywnymi a obniżeniem zdolności poznawczych. Jednakże wciąż nie w pełni znany jest mechanizm, który prowadzi do połączenia tych dwóch rodzajów zaburzeń. Nie pomaga także fakt, że większość dotyczących tego tematu badań przeprowadzono z udziałem osób w wieku powyżej 60. roku życia, przy czym uwzględniano jedynie stosunkowo krótkie okresy obserwacji, poniżej 10 lat. Tymczasem istnieją dowody sugerujące, że kluczowy dla tego związku nie jest czas pojawienia się zaburzeń afektywnych, ale ich częstotliwość.
Naukowcy z University of Sussex w Wielkiej Brytanii przeprowadzili szeroko zakrojone badanie mające na celu zobrazowanie związku zaburzeń afektywnych z poznawczymi. W tym celu przebadali ponad 18,5 tys. osób z brytyjskiej kohorty urodzeniowej – urodzonych w jednym tygodniu 1958 roku na terenie Anglii, Walii i Szkocji – które obserwowano od dnia narodzin. Dane zbierane były od uczestników w wieku 23, 33, 42 i 50 lat.
Analiza wyników pozwoliła potwierdzić istnienie korelacji między występowaniem epizodów depresyjnych a funkcjonowaniem pamięci w późniejszym wieku. O ile jeden epizod miał niewielki wpływ na zdolności poznawcze, to występowanie dwóch lub trzech w ciągu 30 lat wiązało się ze stałym spadkiem sprawności intelektualnej przed osiągnięciem wieku 50 lat. Ocenie poddano nie tylko pamięć, ale także fluencję słowną, szybkość przetwarzania informacji i dokładność odpowiedzi.
“Odkryliśmy, że im więcej epizodów depresji doświadcza się w dorosłym życiu, tym większe jest ryzyko zaburzeń poznawczych w późniejszym życiu – mówi dr Darya Gaysina, współautor badania. – Odkrycie to podkreśla znaczenie skutecznego zarządzania depresją, aby zapobiec rozwojowi nawracających problemów ze zdrowiem psychicznym i ich długotrwałymi negatywnymi skutkami.”
Jest to pierwsze badanie, które pokazuje, że związek między zaburzeniami afektywnymi i poznawczymi może być widoczny na znacznie wcześniejszym etapie życia, niż do tej pory sądzono. Obecnie przypuszcza się, że przed wystąpieniem pierwszych objawów otępienia istnieje długi okres przedkliniczny, podczas którego w ośrodkowym układzie nerwowym dochodzi do rozpoczęcia procesów patologicznych. Istnieje także możliwość, iż to nie epizody depresji są przyczyną problemów poznawczych, ale to subtelne zmiany kognitywne, nie związane z otępieniem, mają wpływ na występowanie zaburzeń afektywnych. Z tego powodu niezwykle istotna jest konieczność przeprowadzenia podobnego badania w populacji, która nie rozwinęła demencji.
