Niemal od początku tego roku ogromna liczba ludzi na całym świecie została zmuszona do ograniczenia kontaktów społecznych. Wiadomo, że są one niezbędne dla utrzymania zdrowia psychicznego i dobrego samopoczucia. Ich pozbawienie, szczególnie w okresie wczesnego dzieciństwa, może mieć bardzo poważne konsekwencje w dalszym życiu. Paradoksalnie, trwający przez dłuższy czas brak kontaktów społecznych skutkuje tendencją do dalszego izolowania się. Oczywiście, istnieją indywidualne różnice w potrzebie obcowania z innymi ludźmi.
Podobne preferencje społeczne wykazuje danio pręgowane, gatunek ryb często wykorzystywany jako organizm modelowy w badaniach naukowych. Osobniki w wieku kilku tygodni wykazują silne preferencje do wchodzenia w kontakty z innymi przedstawicielami swojego gatunku. Jednak niewielka część ryb woli unikać takich interakcji. Badacze z University College London postanowili sprawdzić, co dzieje się w mózgach tych ryb podczas kontaktów społecznych i jak wpływa na to izolacja.
Naukowcy obserwowali aktywność mózgu osobników towarzyskich i samotników podczas kontaktów z innymi rybami. W pierwszym przypadku w podwzgórzu dochodziło do aktywacji obszaru związanego z odczuwaniem przyjemności. Jednak u osobników nie wykazujących preferencji do kontaktów społecznych podwzgórze nie zostało aktywowane podczas kontaktu. Ryby te po prostu nie czerpały przyjemności z interakcji z innymi przedstawicielami swojego gatunku.
Następnie badacze poddali kilka towarzyskich osobników izolacji przez okres dwóch dni. Następnie pozwolili im na kontakt z innymi rybami i obserwowali aktywność ich mózgów. Okazało się, że po okresie samotności wykazywały one nadwrażliwość na bodźce, a kontakt z innymi osobnikami skutkował u nich aktywacją obszarów mózgu związanych ze stresem i lękiem. Chociaż więc ich zachowanie po wyjściu z izolacji przypominało samotników z natury, mechanizmy leżące u podłoża były zupełnie inne.
“Szczegółowy widok mózgu danio pręgowanego może dostarczyć ważnych wskazówek dla wszystkich z nas, którzy obecnie doświadczają skutków izolacji społecznej – mówi dr Elena Dreosti, współautor badania. – Nasze rozumienie neuronowych mechanizmów zachowań społecznych jest ograniczone, ale wiemy, że danio pręgowany i ludzie mają wspólny napęd interakcji społecznych, kontrolowanych przez podobne struktury mózgu. Chociaż ludzkie zachowanie jest znacznie bardziej złożone, zrozumienie, w jaki sposób powstaje ten popęd społeczny i jak wpływa na niego izolacja jest niezbędnym krokiem w kierunku zrozumienia wpływu środowiska społecznego na mózg i zachowanie człowieka.”
Danio pręgowany i człowiek pod wieloma względami są podobnymi organizmami. Wyniki otrzymane przez brytyjskich naukowców świadczy o tym, z jakimi problemami możemy się borykać po zakończeniu izolacji społecznej. Powinniśmy być świadomi tej nowej wrażliwości i towarzyszącym jej niepokoju. Ale powinniśmy także być świadomi tego, że pokonanie jej jest konieczne do powrotu do normalnej, zdrowej egzystencji społecznej.