Jedną z podstawowych cech osobowości każdego człowieka jest wrażliwość. Ludzie reagują bowiem z różną siłą na podobne doświadczenia. Istnieje hipoteza mówiąca, że te indywidualne różnice w podatności na wpływy środowiska mają podłoże genetyczne. Specjaliści z brytyjskich ośrodków naukowych postanowili sprawdzić, czy jest tak w rzeczywistości.
“Wszyscy znajdujemy się pod wpływem tego, czego doświadczamy – mówi prof. Michael Pluess, współautor badania. – Wrażliwość jest czymś, co wszyscy dzielimy jako podstawową ludzką cechę. Różnimy się jednak w tym, jak duży wpływ mają na nas nasze doświadczenia. Naukowcy zawsze uważali, że istnieje genetyczna podstawa wrażliwości, ale dopiero teraz po raz pierwszy byliśmy w stanie oszacować, ile z tych różnic we wrażliwości można wyjaśnić czynnikami genetycznymi.”
Na Queen Mary University of London i Kings College London przeprowadzono badanie z udziałem ponad 28000 bliźniąt, w tym ok. 1000 jednojajowych i 1800 dwujajowych, z których ok. połowa była jednej płci. Zazwyczaj bliźnięta wychowują się w tym samym środowisku, ale tylko te jednojajowe mają taki sam zestaw genów. Bliźnięta dwujajowe są pod tym względem jak każde inne rodzeństwo. Dlatego też badacze wyszli z założenia, że jeśli genetycznie identyczne pary nie będą wykazywać większego podobieństwa w poziomie wrażliwości niż pary dwujajowych bliźniąt, najprawdopodobniej wrażliwość nie jest uwarunkowana genetycznie.
Uczestnicy badania wypełnili kwestionariusz opracowany przez profesora Pluessa, stosowany do testowania poziomu wrażliwości na otoczenie. Pozwala on również określić czy dana osoba jest bardziej wrażliwa na doświadczenia negatywne lub pozytywne.
“Jeśli dziecko jest bardziej wrażliwe na negatywne doświadczenia, być może łatwiej staje się zestresowane i niespokojne w trudnych sytuacjach – mówi dr Elham Assary, współautor badania. – Z drugiej strony, jeśli dziecko ma większą wrażliwość na doświadczenia pozytywne, może być bardziej wrażliwe na dobre sygnały od rodziców lub czerpać więcej korzyści z interwencji psychologicznych w szkole. Nasze badanie pokazuje, że wszystkie te aspekty wrażliwości mają podłoże genetyczne.”
Analiza odpowiedzi, jakie udzielili ochotnicy pozwoliła badaczom stwierdzić, że 47% różnic we wrażliwości między poszczególnymi osobnikami związane było z genetyką, a 53% z czynnikami środowiskowymi. Badacze sprawdzili też czy wrażliwość może mieć coś wspólnego z innymi cechami, znanymi jako “wielka piątka”, a więc z atwartością, sumiennością, ugodowością, ekstrawersją i neurotyzmem. Okazało się, że istnieje pewna genetyczna zależność między wrażliwością, neurotyzmem i ekstrawersją, ale nie z pozostałymi cechami osobowości.
