Od dawna wiadomo, że kontakt z naturą jest bardzo ważny dla dobrego samopoczucia. Byli tego świadomi już zarządzający miastami w XIX wieku, którzy dbali o to, aby pośród zabudowań znalazło się miejsce dla parków, skwerów czy innych terenów zielonych. Przeprowadzono również wiele badań naukowych, które miały za zadanie ustalić znaczenie spędzania czasu na świeżym powietrzu w kontekście zdrowotnym. Naukowcy z University of East Anglia postanowili przeanalizować i zebrać ich wyniki.
W metaanalizie uwzględniono 103 badania obserwacyjne i 40 interwencyjnych. W sumie wzięło w nich udział ponad 290 milionów osób. Dane pochodziły z 20 państw, w tym z Hiszpanii, Wielkiej Brytanii, Francji, Stanów Zjednoczonych, Niemiec, Australii i Japonii. W ostatnim z nich popularną praktyką jest Shinrin-yoku, czyli “leśna kąpiel”, zalecana przez tamtejszych lekarzy dla przyspieszenia leczenia lub wzmocnienia organizmu i obejmująca różne formy aktywności bądź po prostu przebywanie na łonie natury. Na potrzeby metaanalizy zdefiniowano “tereny zielone” (ang. greenspace) jako otwarte, niezagospodarowane tereny z naturalną roślinnością, jak również obszary zieleni miejskiej, w tym parki i zieleń uliczną. Przeanalizowano, w jaki sposób przebywanie w takim otoczeniu wpływa na wartości biomarkerów różnego rodzaju schorzeń.
Wyniki metaanalizy wykazały, że częstsze przebywanie na terenach zielonych związana była z poprawą takich parametrów jak: stężenie kortyzolu w ślinie, ciśnienie krwi, częstotliwość i zmienność akcji serca, poziom cholesterolu. Zaobserwowano również korzystny efekt w przypadku cukrzycy typu II, zmniejszenie ryzyka przedwczesnego porodu, a także obniżenie śmiertelności, szczególnie z powodu chorób sercowo-naczyniowych. Zanotowano również redukcję częstości występowania nadciśnienia, udarów, astmy, dyslipidemii i choroby niedokrwiennej serca. Biorący udział w badaniach ochotnicy, którzy więcej korzystali z terenów zielonych, również częściej określali swój stan zdrowia jako dobry.
Ten przegląd literatury nie był wolny od pewnych ograniczeń. Jednym z nich było ograniczenie się do prac opublikowanych w języku angielskim. W cytowanych artykułach występowały też znaczne różnice w liczebności badanej populacji (od 9 do 63 milionów osób). Część wyników testów nie powtarzała się w więcej niż jednym badaniu. Ponadto nie znaleziono danych dotyczących zdrowia psychicznego czy skutków chorób zakaźnych.
Choć wyniki badań naukowych wskazują na to, że istnieje związek między większym kontaktem z terenami zielonymi a lepszym stanem zdrowia, wciąż nie wiadomo, co dokładnie powoduje go powoduje. Analizy przeprowadzone w Japonii sugerują, iż odpowiedzialne są za fitoncydy – lotne związki organiczne produkowane przez rośliny, mające działanie antybakteryjne. Inne hipotezy oparte są na fakcie, że przebywanie na otwartych przestrzeniach sprzyja aktywności fizycznej i redukcji poziomu stresu. Nie bez znaczenia jest również ekspozycja na różnorodne gatunki drobnoustrojów, co sprzyja właściwemu funkcjonowaniu układu odpornościowego.
Niezależnie od przyczyny, kontakt z naturą ma dobroczynny wpływ na zdrowie. Zespół z University of East Anglia liczy na to, że wyniki ich metaanalizy skłonią pracowników służby zdrowia do zwracania uwagi pacjentów na korzyści płynące z przebywania na terenach zielonych.
