Jednym z objawów depresji jest anhedonia, polegająca na braku odczuwania przyjemności związanej z czynnościami takimi jak jedzenie, przebywanie z lubianymi osobami czy seks. Wyniki badań otrzymane przez naukowców z University of Maryland School of Medicine (UMSOM) wykazały, że jej przyczyna leży w nieprawidłowej komunikacji pomiędzy specyficznymi strukturami mózgu – hipokampem i jądrem półleżącym.
“Te dwie części mózgu są znane ze swojego znaczenia w procesie przetwarzania nagradzających doświadczeń – mówi dr Scott Thompson kierujący badaniem. – “Komunikacja między tymi regionami jest silniejsza w przypadku nałogów, chociaż prowadzące do tego mechanizmy wciąż pozostają nieznane. Podejrzewamy też, że zmiany w przeciwnym kierunku, dotyczące siły tej komunikacji mogą pojawiać się w depresji. Osłabienie połączeń między nimi mogłoby tłumaczyć nieprawidłowości w przetwarzaniu nagradzających bodźców, które powodują objaw anhedonii u pacjentów z depresją.”
Badacze odkryli specyficzny obwód istniejący w mózgach myszy. Łączy on dwie wspomniane wcześniej struktury, zaś intensywność przekazywanych za jego pomocą impulsów nerwowych jest zmienna dzięki procesowi znanemu jako plastyczność. Naukowcom udało się wpłynąć na ten proces. Do mózgów zwierząt doświadczalnych wprowadzili światłoczułe białka, które stymulowało neurony po ekspozycji na światło przez zaledwie cztery sekundy. Dodatkowo, gdy światło było włączone, ta ścieżka neurotransmisji ulegała stałemu wzmocnieniu, tworząc sztuczną pamięć nagrody.
Myszy wydawały się preferować miejsce, w którym doświadczyły tej specyficznej neurotransmisji – wracały do niego, mimo, iż w rzeczywistości nie otrzymały żadnej materialnej nagrody. Gdy jednak badacze użyli innego światłoczułego białka – hamującego aktywność neuronów – do wyciszenia tej ścieżki, efekt był odwrotny. Zwierzęta przestały bowiem wykazywać preferencję w kierunku miejsca, gdzie weszły w interakcję z inną myszą.
Autorzy badania wysnuli wniosek, iż pamięć o nagrodzie, która sprawia, że zwierzęta wracają do miejsca, gdzie ją otrzymały, nie może powstać bez sprawnej komunikacji między hipokampem a jądrem półleżącym. Następnie zbadali ten obwód u myszy cierpiących na depresję. Okazało się jednak, że w tym przypadku ta ścieżka neurotransmisji nie może zostać wzmocniona poprzez działanie światłoczułego stymulującego białka. Sytuacja zmieniła się po podaniu zwierzętom leków przeciwdepresyjnych – dopiero wówczas udało się stworzyć sztuczną pamięć o nagrodzie.
Rezultaty badań naukowców z UMSOM zbliżają świat nauki i medycyny do zrozumienia tego, jakie procesy przebiegają nieprawidłowo w mózgach pacjentów cierpiących na depresję. Być może w przyszłości stanie się to podłożem dla projektowania skuteczniejszych terapii, zarówno farmakologicznych, jak i behawioralnych, pozwalających wydajnie walczyć z tą chorobą.
