Dołącz do nas!

Neuro Blog

Najnowsze i najciekawsze informacje ze świata neuronauki

Kategoria: Zdolności poznawcze
Dla wszystkich

Co odpowiada za skupienie?

Kontrola uwagi jest osiągana dzięki umiejętności ignorowania rozpraszaczy i ograniczania bodźców zewnętrznych. Neuronaukowcy z MIT wykazali, że obie te zdolności są niezależne i podlegają kontroli jednego regionu mózgu – miejsca sinawego (łac. locus coeruleus, LC). W badaniu wykorzystano dwukierunkową kontrolę optogenetyczną. Metoda polega na tym, że różne długości fali świetlnej stymulują lub hamują aktywność neuronów. Śledzono zmiany aktywności neuronów noradrenergicznych miejsca sinawego u myszy. Obserwowano zwierzęta podczas wykonywania trzech zadań kontroli uwagi, uwzględniając parametry czasowe

Przeczytaj całość
Karolina Wyłupek 2020-12-10
Dla wszystkich

Co starzeje się najpierw – mózg czy mięśnie?

Brak aktywności fizycznej może mieć poważne konsekwencje dla ludzkiego zdrowia. Według raportu Światowej Organizacji Zdrowia z tego powodu średnio co dziesięć sekund umiera człowiek. Daje to 3,2 miliony zgonów rocznie! W kulturze europejskiej powszechne jest przekonanie, że sprawność fizyczna i sprawność intelektualna idą w parze – już starożytni Rzymianie mawiali „w zdrowym ciele zdrowy duch”. Bieg czasu nieuchronnie osłabia zarówno ciało, jak i umysł. Trudno jednoznacznie stwierdzić, jaka jest zależność pomiędzy osłabieniem kondycji fizycznej i

Przeczytaj całość
Natalia Koperska 2020-08-24
Dla wszystkich

Co tracimy najpierw: mózg czy mięśnie?

Od dawna wiadomo, że aktywność fizyczna jest jednym z elementów zdrowego stylu życia, który pozwala utrzymać w dobrej kondycji cały organizm. Wiadomo też, że istnieje korelacja między aktywnością fizyczną a poziomem zdolności poznawczych. Nigdy jednak nie przeprowadzono badania, które rozstrzygnęłoby czy to aktywność fizyczna zapobiega pogorszeniu się zdolności poznawczych, czy też może aktywność intelektualna wpływa na zwiększenie aktywności fizycznej. Naukowcy z Uniwersytetu Genewskiego i Szwajcarskiego Narodowego Centrum Badań Kompetencji w naukach o życiu (NCCR Lives)przeanalizowali

Przeczytaj całość
Agnieszka Markowska-Jędra 2020-03-26
Dla wszystkich

Co wspólnego ma mysz komputerowa ze skłonnością do podejmowania ryzyka?

Nie od dziś wiadomo, że bezwiedne ruchy ciała stanowią źródło wiedzy o ludzkiej psychice. Komunikacja niewerbalna może być bardziej obiektywną miarą zdenerwowania, aprobaty czy smutku niż przemyślane wypowiedzi. Naukowcy z Uniwersytetu Stanowego w Ohio odkryli, że skłonność do podejmowania ryzyka można ocenić nawet po… sposobie poruszania myszą komputerową. Badacze przeprowadzili trzy eksperymenty z udziałem łącznie 652 osób. Mierzyli ruchy myszy komputerowej sterowanej przez uczestników podczas podejmowania 215 decyzji dotyczących różnych gier. Na początku każdej próby

Przeczytaj całość
Karolina Wyłupek 2020-12-17
Dla wszystkich

Co wspólnego mają ludzie, małpy i świnki morskie?

Naukowcy i lekarze mogą zarejestrować odpowiedź neuronów na bodziec słuchowy przy użyciu kilku elektrod umieszczonych na powierzchni czaszki. Dzięki temu mogą szybko oszacować zdolności słuchowe noworodka i wykryć potencjalne problemy z przetwarzaniem dźwięków, które mogą wiązać się z późniejszym rozwojem zaburzeń takich jak dysleksja lub autyzm. Jednak ta metoda posiada jedną główną wadę – brak jej dokładności. Innymi słowy, ten test może wykazać, że „coś” jest nie tak. Nie pomaga wszakże ustalić, co to jest.

Przeczytaj całość
Natalia Koperska 2021-11-23
Dla wszystkich

Cukrzyca typu 2 jak choroba Alzheimera

Cukrzyca to choroba, w której dochodzi do zaburzenia równowagi między poziomem glukozy a insuliny we krwi. Nie od dziś wiadomo, że pacjenci z cukrzycą typu 2 są obarczeni wyższym ryzykiem chorób psychiatrycznych i neurodegeneracyjnych. Szacuje się, że u diabetyków ryzyko zachorowania na chorobę Alzheimera jest aż 65% w porównaniu do populacji ogólnej. Dotychczas nie poznano dokładnych mechanizmów odpowiadających za tą zależność, jednak jest to przedmiotem wielu badań. W marcu 2025 naukowcy z University of Nevada

Przeczytaj całość
Aleksandra Dziura 2025-05-26
Dla wszystkich

Czas spędzany przed ekranem a zdrowie psychiczne dzieci

Dla prawidłowego rozwoju dzieci ważne jest, aby spędzały one swój wolny czas na zróżnicowanych aktywnościach, w tym na kreatywnych zabawach ruchowych, edukacyjnych, czy z rówieśnikami. Niestety w ostatnich latach czas w ruchu został zredukowany na rzecz tzw. czasu ekranowego (ang. screen time), czyli spędzanego biernie przed ekranem i korzystaniu z urządzeń elektronicznych. Jako społeczeństwo musimy mieć świadomość, że zbyt dużo czasu spędzanego biernie przed monitorem może wpłynąć negatywnie na kondycję fizyczną i psychiczną dzieci. Dlatego

Przeczytaj całość
Kamila Sroka 2023-10-31
Dla wszystkich

Czego jeszcze nie wiemy o dopaminie?

Dopamina zajmuje szczególne miejsce wśród neurotransmiterów. Na przełomie dziesiątek lat badania udowodniły jej kilka istotnych funkcji, m.in. w usprawnieniu procesów uczenia się, we wzroście motywacji i wydajności ruchowej. Pojawia się pytanie, jak to możliwe, że jeden neuroprzekaźnik może odgrywać kluczową rolę w tak wielu niezależnych procesach. Wyjaśnienie tych oddziaływań to prawdziwe wyzwanie, gdyż mózgi ludzi i innych ssaków posiadają różne rodzaje neuronów dopaminergicznych zaangażowanych w wysoce złożone szlaki neuronowe. Badanie przeprowadzone przez zespół Vanessy Ruty

Przeczytaj całość
Karolina Wyłupek 2021-11-25
Dla wszystkich

Czy psy rozpoznają ludzkie twarze?

Rozpoznawanie twarzy i jej wyrazu jest kluczowe dla efektywnej komunikacji – zarówno u ludzi jak i u innych ssaków naczelnych. Ta funkcja jest tak istotna, że w ludzkim układzie wzrokowym powstał specjalny obszar – zakręt wrzecionowaty (ang. fusiform face area, FFA) – dedykowany rozpoznawaniu twarzy. Nie ulega wątpliwości, że psy także rozpoznają twarze poszczególnych osób oraz zwracają uwagę na ich wyraz. Nie wiadomo natomiast, czy ich mózgi również posiadają region wyspecjalizowany w tej funkcji. Zespół

Przeczytaj całość
Natalia Koperska 2020-10-20
Dla wszystkich

Czy spoidło wielkie zawsze jest potrzebne?

Ciało modzelowate składa się z wiązek zmielinizowanych aksonów i odpowiada za przesył informacji pomiędzy półkulami mózgu. Na każde 4000 osób na świecie przypada jedna, od urodzenia pozbawiona tej struktury. Większość z nich doświadcza całej gamy zaburzeń dotyczących percepcji, rozumowania i mowy. W jaki sposób niektóre mózgi mogą kompensować brak komunikacji między swoimi półkulami? Właśnie to pytanie postawili sobie badacze z Uniwersytetu w Genewie (UNIGE). Jego wyniki zostały opublikowane w czasopiśmie Cerebral Cortex. Rozwój ciała modzelowatego

Przeczytaj całość
Natalia Koperska 2020-12-01
Dla wszystkich

Czy stwardnienie rozsiane można leczyć przeszczepem?

Stwardnienie rozsiane to choroba autoimmunologiczna, w której układ odpornościowy atakuje komórki budujące osłonki mielinowe. Skutkuje to zaburzeniami w przesyłaniu sygnałów między komórkami nerwowymi i utratą funkcji układu nerwowego, czego objawami są deficyty czuciowe, ruchowe i poznawcze. We wczesnych stadiach choroby oligodendrocyty uzupełniają ubytki mieliny. Z czasem jednak komórki te nie są w stanie naprawić uszkodzeń, a postęp choroby staje się nieodwracalny. Zespół z University of Rochester prowadzili badania dotyczące tych naturalnych mechanizmów naprawczych. Naukowcom udało

Przeczytaj całość
Agnieszka Markowska-Jędra 2020-05-21
Dla wszystkich

Demencja nie dla dwujęzycznych?

Posługiwanie się kilkoma językami ma wiele zalet. Nie tylko ułatwia komunikację i pozwala sprawniej przekazywać myśli oraz wiedzę, ale również przynosi szereg korzyści dla prawidłowej pracy mózgu. Aktywne używanie kilku języków może wywierać pozytywny wpływ na pamięć oraz funkcje wykonawcze, takie jak zdolność rozwiązywania problemów czy planowanie. Potwierdzono również, że ryzyko demencji jest wyższe w krajach, gdzie na ogół mówi się tylko w jednym języku. W tym kontekście dwujęzyczność i jej wpływ na funkcjonowanie mózgu

Przeczytaj całość
Dominika Kawka 2020-09-25
Dla wszystkich

Demencja tuż po studiach?

Amerykańscy naukowcy postanowili przyjrzeć się tej sprawie z bliska – dosłownie. Sięgnęli po dane z ogromnego projektu badawczego, który od dekad śledzi losy tysięcy Amerykanów, począwszy od ich nastoletnich lat aż po wiek średni. W badaniu tym nie tylko pytano uczestników o styl życia, stan zdrowia czy poziom edukacji, ale też pobierano próbki krwi, oceniano zdolności poznawcze, a nawet zaglądano do ich mózgów na poziomie molekularnym. Po co? Żeby sprawdzić, czy choroba Alzheimera – a

Przeczytaj całość
Agnieszka Markowska-Jędra 2025-04-29
Dla wszystkich

Dieta a zdrowie mózgu: jak poziom żelaza wpływa na funkcje poznawcze?

Żelazo odgrywa znaczącą rolę w zdrowiu mózgu. Pierwiastek ten uczestniczy w licznych procesach komórkowych oraz wspiera funkcje neuronalne. Z racji tego, że jest silnym utleniaczem, jego nadmiar może sprzyjać zwiększonej produkcji wolnych rodników. Substancje te to reaktywne formy tlenu, które działają poprzez zakłócanie prawidłowego funkcjonowania komórek. Nadmiar wolnych rodników powoduje powstanie stresu oksydacyjnego, który skutkuje np. rozwojem chorób neurodegeneracyjnych. Niestety wraz z wiekiem mechanizmy utrzymujące prawidłowe stężenie żelaza w mózgu ulegają zakłóceniom, co wpływa na

Przeczytaj całość
Justyna Kuczek 2025-04-07
Dla wszystkich

Dlaczego dzieci powinny się wysypiać?

Sen odgrywa istotną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu naszego organizmu. Odpowiednia długość i wysoka jakość snu reguluje gospodarkę hormonalną, zwiększa odporność organizmu na stres i choroby oraz pomaga zachować prawidłowy metabolizm. Sen ma również kluczowe znaczenie dla sprawnego działania mózgu, przyczynia się bowiem do porządkowania i zapamiętywania nowych informacji. Trudno zatem nie zgodzić się ze starym porzekadłem, które głosi że „sen to zdrowie”. Niedobór snu wpływa negatywnie na nasze funkcjonowanie. Niewyspani stajemy się bardziej drażliwi, mamy

Przeczytaj całość
Monika Ruszkowska 2021-12-28
Dla zalogowanych

Dlaczego lubimy okrągłe liczby?

Nie masz dostępu do tych treści Wygląda na to, że nie masz rangi Czytelnik, aby ją otrzymać zaloguj się klikając na przycisk poniżej. Przejdź do logowania Nie masz jeszcze konta? Dołącz do nas!

Przeczytaj całość
Małgorzata Juraś-Darowny 2023-08-16
Dla wszystkich

Dlaczego starsi mają problem ze znalezieniem słów?

Starzenie się nieuchronnie prowadzi do spadku kontroli funkcji poznawczych. W przypadku mowy jest to związane z paradoksem – starsi dorośli mają większe trudności ze znalezieniem odpowiednich słów niż młodsi, choć przecież posiadają większy zakres słownictwa. Dotychczas nie udało się odkryć zmian neuronalnych, które odpowiadają za to zjawisko. Ten stan rzeczy uległ zmianie dzięki wynikom badania przeprowadzonego przez naukowców z Uniwersytetu w Leipzig i Instytutu Maxa Plancka. Ustalili oni, iż z biegiem lat wydajność komunikacji między

Przeczytaj całość
Natalia Koperska 2021-09-14