Dla prawidłowego rozwoju dzieci ważne jest, aby spędzały one swój wolny czas na zróżnicowanych aktywnościach, w tym na kreatywnych zabawach ruchowych, edukacyjnych, czy z rówieśnikami. Niestety w ostatnich latach czas w ruchu został zredukowany na rzecz tzw. czasu ekranowego (ang. screen time), czyli spędzanego biernie przed ekranem i korzystaniu z urządzeń elektronicznych.
Jako społeczeństwo musimy mieć świadomość, że zbyt dużo czasu spędzanego biernie przed monitorem może wpłynąć negatywnie na kondycję fizyczną i psychiczną dzieci. Dlatego Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaleca ograniczenie czasu ekranowego dla zachowania prawidłowego rozwoju oraz kondycji fizycznej i psychicznej. Rekomendacje Instytutu Matki i Dziecka mówią o tym, że dzieci do 4 r.ż. mogą spędzać maksymalnie jedną godzinę dziennie przed ekranem monitora. Z kolei starsze dzieci w wieku 5-17 lat nie powinny korzystać z urządzeń elektronicznych dłużej niż dwie godziny w ciągu dnia.
W polskich realiach przeciętne dziecko przekracza rekomendowany czas ekranowy, oglądając telewizję, grając w gry, korzystając ze smartfona, czy odrabiając lekcje. Niedawno opublikowane badanie kohortowe przeprowadzone przez kanadyjskich naukowców wykazało, że podczas pandemii COVID-19 wydłużył się czas ekranowy, co wiązało się ze zwiększonym występowaniem zaburzeń zdrowia psychicznego u dzieci.
Celem tego badania było sprawdzenie, jak długość czasu spędzanego przed ekranem wpływa na częstość występowania zachowań lękowych i depresyjnych oraz na uważność u dzieci. Polegało ono na wypełnianiu ankiet przez rodziców pociech w wieku 6-12 lat.
Wzięto pod uwagę wpływ stresu rodziców, ich zaangażowanie w opiekę nad dzieckiem i zadowolenie z jego edukacji. Ponadto opiekunowie odpowiadali na pytania dotyczące długości snu, czasu spędzonego na aktywności fizycznej i na odrabianiu lekcji przez swoje pociechy. Natomiast do oceny zdrowia psychicznego dzieci wykorzystano przesiewowy kwestionariusz mocnych stron i trudności (ang. the Strengths and Difficulties Questionnaire, SDQ).
Wyniki badań wskazują na związek pomiędzy czasem spędzonym przed ekranem a częstością występowania objawów lękowych i depresyjnych u dzieci. Stwierdzono również, że spędzanie ponad 2 godzin dziennie przed ekranem osłabia uważność dzieci. Równocześnie czynniki takie jak stres rodziców oraz poziom zaangażowania w opiekę i zadowolenie z edukacji dziecka wydają się również wpływać na zdrowie psychiczne w badanej grupie wiekowej. Wyniki tego badania pozwalają na opracowanie nowych interwencji ukierunkowanych właśnie na redukcję stresu rodziców i ich zaangażowanie w czas dzieci w celu zmniejszenia czasu ekranowego i poprawy zdrowia psychicznego dziecka.
