Dołącz do nas!

Neuro Blog

Najnowsze i najciekawsze informacje ze świata neuronauki

Kategoria: Zdolności poznawcze
Dla wszystkich

Dlaczego warto jeść orzechy?

Aktywność bioelektryczna mózgu podlega cyklicznym zmianom, które można rejestrować za pomocą elektroencefalogramu. W zależności od częstotliwości z jaką pracuje ośrodkowy układ nerwowy, możliwe jest wyróżnienie kilku rodzajów fal mózgowych określanych za pomocą liter alfabetu greckiego. Każda z nich odpowiada za specjalny rodzaj aktywności umysłowej i towarzyszy różnym stanom świadomości. Najnowsze badania przeprowadzone przez zespół naukowców z Uniwersytetu Loma Linda w Kalifornii pokazują, że regularne jedzenie orzechów zwiększa aktywność fal mózgowych odpowiedzialnych za funkcje poznawcze, uczenie się,

Przeczytaj całość
Magda Piasecka 2017-11-16
Dla wszystkich

Długi COVID czy „zwykła” mgła mózgowa? Biomarker odpowie

Choć strach przed pandemią nieco już przygasł, COVID-19 wciąż nie przeszedł do historii. Wielu pacjentów zainfekowanych wirusem SARS-CoV-2 cierpi z powodu stanu nazywanego długim COVID-em. Według WHO można o nim mówić, gdy w ciągu 3 miesięcy od zachorowania na COVID-19 pojawi się i będzie utrzymywać przez co najmniej 2 miesiące choć jedna z określonych dolegliwości, w tym kaszel lub spłycenie oddechu, problemy z sercem, osłabienie mięśni, mgła mózgowa, wypadanie włosów, zaburzenia miesiączkowania czy zaburzenia węchu

Przeczytaj całość
Agnieszka Markowska-Jędra 2022-05-31
Dla wszystkich

Długofalowe skutki stosowania leków neuroleptycznych w leczeniu demencji

Demencja (zespół otępienny) jest nieuleczalną, postępującą chorobą dotykającą głównie seniorów. Objawia się zaburzeniami zdolności poznawczych (pamięci, uczenia się, koncentracji, myślenia). Pogorszenie się tych funkcji zazwyczaj wywołuje u chorych agresję, drażliwość, zaburzenia lękowe, stany depresyjne, zaburzenia snu, pobudzenie lub apatię. Takie zachowania bardzo utrudniają opiekę nad osobami cierpiącymi na zespoły otępienne, stąd też stosunkowo często podaje się chorym leki psychotropowe, głównie neuroleptyki. W ostatnim czasie naukowcy z Kanady zwrócili uwagę na nadużywanie środków przeciwpsychotycznych u pensjonariuszy

Przeczytaj całość
Katarzyna Sujecka 2025-01-13
Dla wszystkich

Dokąd wędruje umysł?

Czasem, próbując skupić się na spotkaniu w pracy, wykładzie czy kolejnym zadaniu do wykonania, możemy zauważyć, że umysł zdaje się działać przeciwko nam, odciągając uwagę od tego, co dzieje się tu i teraz… Doświadcza tego każdy człowiek. Umysł ludzki jest umysłem wędrującym, nawet jeśli wywołuje to frustrację u jego właściciela. Jednak w naturze nic nie jest przypadkowe. Co zatem dzieje się w mózgu, kiedy myśli błądzą, pozornie bez celu? Badając sposoby przechowywania wspomnień w pamięci

Przeczytaj całość
Małgorzata Juraś-Darowny 2022-11-03
Dla wszystkich

Dopamina – przyjemność to nie wszystko

Prasa popularnonaukowa często nazywa dopaminę „cząsteczką przyjemności”, ponieważ jest to główny neurotransmiter w tzw. układzie nagrody. Wśród naukowców panuje jednak przekonanie, że rola tej substancji jest bardziej złożona. Dominujący model działania neuronów dopaminergicznych unerwiających jądro półleżące – kluczową strukturę tego układu – głosi, że dopamina sygnalizuje oczekiwanie na nagrodę. Jeśli zaś nagroda nie pojawi się, aktywność dopaminy dopasuje oczekiwania do bieżących warunków. Jednakże ten model nie wyjaśnia wielu innych okoliczności, w które uwikłana jest ta

Przeczytaj całość
Natalia Koperska 2021-09-28
Dla wszystkich

Dysleksja – nie tylko problem z czytaniem

Dysleksja rozwojowa to jedna z najbardziej uznanych przyczyn zaburzenia czytania. Na jej powstanie składa się wiele przyczyn. Podejrzewa się, że w grę wchodzą czynniki genetyczne lub neuroanatomiczne. Faktem jest, że osoby zmagające się z dysleksja mają problem z nauczeniem się czytania mimo inteligencji na poziomie co najmniej przeciętnym i mimo standardowego nauczania. Naukowcy z Uniwersytetu Helsińskiego prowadzili badania nad dysleksją. Za punkt wyjścia obrali fakt, że osoby z tym zaburzeniem mają trudności z przetwarzaniem fonemów.

Przeczytaj całość
Agnieszka Markowska-Jędra 2020-07-02
Dla wszystkich

Dysleksja – problem nie tylko z czytaniem

Dysleksja to zaburzenie poznawcze, które wiąże się z trudnościami w przyswajaniu informacji wzrokowej. Dotyka ono około 20% populacji i jest najpowszechniejszym zaburzeniem uczenia się. Pozostałe to np. dysgrafia lub dyskalkulia, które często towarzyszą dysleksji. Problem z przyswajaniem wiedzy nierzadko przekłada się na trudności zawodowe, poczucie niespełnienia lub rozwój depresji. Przyczyny występowania tych zaburzeń nie są znane. Naukowcy z Centre for Autism na University of Reading w Wielkiej Brytanii postanowili zbadać, jak osoby dotknięte dysleksją przetwarzają

Przeczytaj całość
Natalia Koperska 2021-12-02
Dla wszystkich

Dzieci powinny czytać

W młodym wieku zachodzą kluczowe procesy plastyczności neuronalnej, które są istotne dla rozwoju mózgu. Dlatego warto wspierać u dzieci zachowania kształtujące ich rozwój, ponieważ mogą okazać się korzystne w dorosłym życiu. Przykładem takiego zachowania jest czytanie książek, czyli jedna z podstawowych umiejętności nabywana przez dzieci w pierwszych latach edukacji szkolnej. Może ono pełnić funkcję edukacyjną lub być miłą formą spędzania wolnego czasu. Okazuje się, że czytanie jest ważnym czynnikiem wpływającym na rozwój neurologiczny u dzieci,

Przeczytaj całość
Kamila Sroka 2023-08-17
Dla wszystkich

Elektroda na uchu poprawia pamięć

Elektrostymulacja nerwu błędnego to metoda, której skuteczność udowodniono wielokrotnie w terapii lekoopornej depresji lub epilepsji. Nerw błędny zawiera przede wszystkim (w 80%) włókna aferentne, przenoszące sygnały o bodźcach z narządów trzewnych i obszarów powierzchniowych do ośrodkowego układu nerwowego. Przekazywane tą drogą impulsy nerwowe docierają m.in. do ciała migdałowatego, hipokampa i kory przedczołowej – struktur, które odgrywają istotną rolę w funkcjonowaniu pamięci i koncentracji. Do tej pory jednak stymulacja tego nerwu dostępna była jedynie jako metoda

Przeczytaj całość
Agnieszka Markowska-Jędra 2020-01-30
Dla wszystkich

Elektrostymulacja – nowa nadzieja w terapii Alzheimera?

Obecne metody leczenia choroby Alzheimera skupiają się głównie na spowolnieniu progresji tej choroby neurodegeneracyjnej. Brakuje jednak alternatyw, które mogłyby wspomagać przywracanie już utraconych funkcji poznawczych, w tym głównie pamięci. Naukowcy z UT Southwestern Medical Center postanowili stawić czoła temu wyzwaniu i przeprowadzili pilotażowe badanie z zastosowaniem przezczaszkowej stymulacji prądem stałym o wysokiej rozdzielczości (HD-tDCS). Ta innowacyjna metoda różni się od leków na Alzheimera, których zadaniem jest usuwanie blaszek amyloidowych znajdujących w mózgu. HD-tDCS działa inaczej

Przeczytaj całość
Artur Goc 2025-06-27
Dla wszystkich

Gaworzące nietoperze

Gaworzenie to kamień milowy w rozwoju mowy niemowląt. Czy występuje też wśród innych gatunków, które posługują się jakąś formą języka? Przykładem takiego gatunku są nietoperze woreczkowate (Saccopteryx bilineata). Posiadają ogromny repertuar skomplikowanych zawołań i komunikatów, stosowanych przede wszystkim w rytuałach godowych. Ich język jest bardzo złożony, dlatego młode muszą poświęcić dużo czasu na jego opanowanie. Czy te pierwsze próby wokalizacji przypominają gaworzenie ludzkich niemowląt? Właśnie to postanowiła sprawdzić Ahana Fernandez, która obecnie jest adiunktem w

Przeczytaj całość
Natalia Koperska 2021-08-26
Dla wszystkich

Gdzie jest zegar mózgu?

Badacze już od dawna wiedzą o istnieniu neuronów określanych mianem zegara mózgu lub komórek czasu. Są one zlokalizowane w formacji hipokampa (region CA1) i korze śródwęchowej, a ich zadaniem jest wspieranie procesów utrwalania pamięci epizodycznej. Mają kluczowe znaczenie dla zapamiętania tego, gdzie i kiedy miały miejsce wydarzenia z przeszłości. Dotychczas sądzono, że informacje o przestrzeni i czasie kodowane są w układzie limbicznym równolegle. Jednakże jak dotąd dokładne podłoże tych procesów nie zostało poznane. Nowe światło

Przeczytaj całość
Paulina Kłos-Wojtczak 2021-01-27
Dla wszystkich

Gen od sprzątania a choroba Parkinsona

Choroba Parkinsona to postępujące schorzenie ośrodkowego układu nerwowego. Objawia się spowolnieniem ruchowym, sztywnością mięśni oraz drżeniem spoczynkowym. Te symptomy są następstwem zaniku komórek dopaminergicznych, budujących część zbitą istoty czarnej środmozgowia. Do tej pory nie został poznany dokładny mechanizm prowadzący do utraty neuronów w tym obszarze mózgu. Naukowcy potwierdzili jednak, że dziedziczna mutacja w genie PINK1 jest jedną z przyczyn wystąpienia rodzinnej postaci choroby Parkinsona o wczesnym początku. Gdy kodowane przezeń białko nie spełnia swojej roli,

Przeczytaj całość
Dominika Kawka 2021-04-06
Dla wszystkich

Genowa terapia pamięci?

Problemy z pamięcią utrudniają codzienne funkcjonowanie wielu starszych osób. Jak dotąd naukowcom nie udało znaleźć się sposobu, aby zapobiec utracie pamięci pojawiającej się z wiekiem. Wciąż prowadzone są prace nad odkryciem przyczyny tego negatywnego zjawiska oraz opracowaniem strategii pozwalającej na jego zahamowanie. Czynnikiem, który według opracowań naukowych ma duże znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania pamięci są sieci perineuronalne (PPN, ang. perineuronal nets). Są to siatkowate struktury zbudowane z glikoprotein oraz proteoglikanów, które otaczają ciało komórki nerwowej

Przeczytaj całość
Dominika Kawka 2021-07-29
Dla wszystkich

Geny kluczem do osiągnięć edukacyjnych

Naukowcy z University of Texas at Austin and King’s College w Londynie badali osiągnięcia edukacyjne wśród 6000 par bliźniąt, w okresie od podstawówki, do ukończenia przez nich szkoły średniej. Wyniki pokazały, że sukcesy w nauce są wysoce dziedziczne u dzieci i młodzieży w wieku szkolnym. Ponadto udowodniono, że istnieje także istotna genetyczna korelacja w stosunku do przedmiotów, które były mocną stroną badanych. „Około dwóch trzecich indywidualnych odstępstw w osiągnięciach szkolnych wynika z różnic w DNA

Przeczytaj całość
Joanna Przybyszewska 2018-09-01
Dla wszystkich

Gra komputerowa nauczy czytać

Jakie zdolności poznawcze są niezbędne, aby nauczyć się czytać? Prawdopodobnie pierwsza, która przychodzi na myśl, to przekształcenie wyglądu liter na odpowiedni dźwięk. Jednak, jak podkreślają naukowcy z Genewy, potrzeba czegoś więcej, by nauczyć się czytać płynnie. Czytanie angażuje bowiem kilka kluczowych mechanizmów, które funkcjonują tak bardzo „w tle”, że najczęściej nie zwracamy na nie uwagi. Chodzi tu chociażby o umiejętność przesuwania wzrokiem po tekście oraz o wykorzystanie pamięci krótkotrwałej tak, by połączyć pojedyncze litery w

Przeczytaj całość
Natalia Koperska 2022-01-27
Dla wszystkich

Gra wywołująca halucynacje u ludzi i u myszy

Mysz polna jest organizmem modelowym, który dostarcza wielu bezcennych wskazówek dotyczących mechanizmów chorób takich jak nowotwory, cukrzyca, a nawet COVID-19. Badania na tym modelu zwierzęcym są prowadzone w laboratoriach naukowych całego świata. Lecz jeśli chodzi o zaburzenia pracy umysłu takie jak schizofrenia bądź halucynacje, mysz do tej pory nie była zbyt często wykorzystywana. Naukowcy uznali jej umysł za zbyt różny od ludzkiego, a zatem z założenia wykluczyli jego użyteczność w badaniu zaburzeń psychicznych. Jednak wyniki

Przeczytaj całość
Natalia Koperska 2021-04-08
Dla wszystkich

Ile komórek potrzeba, by pamiętać?

Zdolność zapamiętywania informacji napotkanych w przeszłości umożliwia organizmowi podejmowanie lepszych decyzji w przyszłości – chociażby podczas poszukiwania pożywienia bądź unikania drapieżników. Do tej pory w nauce dominowało właściwie niekwestionowane założenie, że do wytwarzania wspomnień niezbędny jest przynajmniej podstawowy układ nerwowy. Zespół niemieckich badaczy z Instytutu Maxa Plancka oraz z Technicznego Uniwersytetu w Monachium odkrył mechanizm, dzięki któremu gigantyczny jednokomórkowy śluzowiec przyswaja i przypomina sobie informacje – choć nie posiada ani jednej komórki nerwowej. Wyniki tego

Przeczytaj całość
Natalia Koperska 2021-03-04
Dla wszystkich

Ile osób na świecie tak naprawdę jest leworęcznych?

Choć większość ludzi na świecie jest praworęczna, trudno oprzeć się wrażeniu, że naprawdę wielkie talenty wywodzą się spośród leworęcznych. Tak było w przypadku Leonarda da Vinci, Jimiego Hendrixa, Napoleona Bonaparte czy nawet Oprah Winfrey. Międzynarodowy zespół złożony z naukowców z greckiego National and Kapodistrian University of Athens i brytyjskiego University of St Andrews przeprowadził szeroko zakrojone badanie dotyczące leworęczności. Przeprowadzono metaanalizę badań z łącznym udziałem 2 396 170 osób. Wyniki pozwoliły wykazać, że przy zastosowaniu

Przeczytaj całość
Agnieszka Markowska-Jędra 2020-04-09
Dla wszystkich

Jak aktywność fizyczna odmładza mózg

Regularny wysiłek fizyczny to jedna z najlepszych aktywności, które mogą poprawić nasz ogólny stan zdrowia. Korzystny wpływ takiego wysiłku obejmuje nie tylko to, że jesteśmy bardziej sprawni i mamy wysportowaną sylwetkę. Ćwiczenia fizyczne poprawiają także funkcjonowanie naszego mózgu. Podejmując regularne ćwiczenia, możemy opóźnić pewne zmiany zachodzące w mózgu w wyniku procesu starzenia się. Wiele prac naukowych potwierdziło, że treningi działają korzystnie na funkcje poznawcze u osób obarczonych ryzykiem choroby Alzheimera. Problem pojawia się wtedy, gdy

Przeczytaj całość
Dominika Kawka 2020-08-17

Jak aktywność intelektualna chroni mózg?

Starzenie się jest naturalnym procesem, w trakcie którego we wszystkich komórkach organizmu dochodzi do powstania zmian degeneracyjnych. Uważa się, że proces starzenia się mózgu rozpoczyna się już około 30 roku życia i znacząco przyspiesza po ukończeniu 70 lat. Wraz z upływem czasu w mózgu obserwuje się postępujący proces neurodegeneracji, czyli zanikania struktur lub funkcji neuronów. Konsekwencją powstania tych nieodwracalnych zmian jest brak komunikacji między sąsiednimi neuronami i zaburzenia funkcji poznawczych. Zaburzenia te występują m.in. w

Przeczytaj całość
Monika Ruszkowska 2021-12-14