...
Najnowsze i najciekawsze informacje ze świata neuronauki

Tag: rytm dobowy

Dla wszystkich

Białko od rytmu dobowego

Rytm dobowy odpowiada za prawidłowe funkcjonowanie organizmu i dostosowuje liczne procesy wewnętrzne do zmieniających się warunków środowiska. Reguluje m.in. sen, apetyt i temperaturę ciała. Istnieje kilka czynników kształtujących rytm dobowy, z których najważniejszym jest światło. Obecnie wiadomo już, że ośrodkiem rytmu dobowego jest jądro nadskrzyżowaniowe podwzgórza. Łączy się ono z komórkami zwojowymi siatkówki, jednak dokładne funkcjonowanie tego obwodu pozostaje nieznane. Amerykańscy naukowcy z Johns Hopkins University School of Medicine postanowili zgłębić tę kwestię i dokonali

Przeczytaj całość
Dla wszystkich

Ile zależy od pór posiłków?

Praca zmianowa to duże wyzwanie dla ludzkiego organizmu. Wymaga bowiem radzenia sobie z rozbieżnością między “wewnętrznym zegarem” w mózgu, sterującym cyklem dobowym, a rytmem wykonywania codziennych czynności: snu i spożywania posiłków. Być może właśnie dlatego osoby pracujące w systemie zmianowym są o 25-40% bardziej narażone na wystąpienie zaburzeń lękowych i depresji niż osoby, które pracują na jedną zmianę. Naukowcy z Uniwersytetu w Kolonii w Niemczech postanowili sprawdzić, czy czas spożywania posiłków może wpłynąć na samopoczucie

Przeczytaj całość
Dla wszystkich

Jakość snu a choroby układu krążenia

Sen, obok sposobu odżywiania się i aktywności fizycznej, jest zasadniczym czynnikiem wpływającym na stan zdrowia. Gorsza jakość snu predysponuje do występowania chorób układu sercowo-naczyniowego (ang. cardiovascular diseases, CVDs) w tym nadciśnienia tętniczego i zawału serca. Jedną z głównych trudności w ocenie wpływu snu na zdrowie jest złożoność tego procesu. Badanie przeprowadzone przez naukowców z University of Sydney we współpracy z Southern Denmark University dostarcza pierwszych kompleksowych analiz pomiarów snu. W badaniu przeanalizowano dane z brytyjskiego

Przeczytaj całość
Dla wszystkich

Nagroda Nobla z dziedziny medycyny i fizjologii

Na początku października trzech wybitnych naukowców – Jeffrey C. Hall, Michael Rosbash i Michael W. Young – zostało uhonorowanych najważniejszym wyróżnieniem w dziedzinie medycyny i fizjologii, jakim jest Nagroda Nobla. Doceniono ich za przełomowe odkrycie i wyjaśnienie mechanizmów molekularnych, którymi regulowany jest rytm okołodobowy. Badaniom w tym zakresie naukowcy poświęcili wiele lat życia, gdyż ich początki sięgają roku 1984. Wtedy to udało się wyizolować gen, który określono jako “period”. Parę lat później okazało się, że

Przeczytaj całość
Dla wszystkich

Neuronalny przełącznik stanu snu i czuwania

Podwzgórze to część mózgu, która kontroluje wiele istotnych dla życia funkcji organizmu, takich jak termoregulacja, gospodarka hormonalna, a nawet emocje. Już sto lat temu odkryto, iż uszkodzenia w jego przedniej części mogą prowadzić do bezsenności. Naukowcy z ośrodków badawczych w Stanach Zjednoczonych zidentyfikowali neurony, które bezpośrednio odpowiadają za zapadanie w sen, stanowiąc swoisty “wyłącznik mózgu”. Zespół skupił się przede wszystkim na grupie komórek nerwowych nazywanych wentrolateralnym jądrem przedwzrokowym (VLPO, ang. ventrolateral preoptic nucleus) lub brzuszno-bocznym

Przeczytaj całość
Dla wszystkich

Nie zapomnij przestawić zegarka na czas zimowy – twój mózg już to zrobił!

Wraz z nadchodzącą jesienią zbliżamy się do przejścia na czas zimowy. Jednak bez względu na umowne regulacje mówiące o tym, czy, kiedy i w którą stronę należy przesunąć wskazówki zegarów, pod wpływem zmieniających się pór roku nasz mózg dokonuje własnych, wewnętrznych „zmian czasu”. Obszarem mózgu odpowiedzialnym za ten proces są jądra nadskrzyżowaniowe (suprachiasmatic nucleus, SCN) – dwie niewielkie struktury znajdujące się w podwzgórzu, złożone łącznie z około 40 tys. neuronów. Działają one w odpowiedzi na

Przeczytaj całość
Dla wszystkich

Nieprawidłowa długość snu ma niekorzystny wpływ na mózg

Kanadyjscy naukowcy z Brain and Mind Institute, przeprowadzili ogólnoświatowe badania, w których przebadali 10 tysięcy osób pod kątem wpływu czasu snu na funkcjonowanie ich mózgu. Udowodniono upośledzoną wydajność poznawczą u osób, które zgłosiły, że zwykle śpią mniej lub więcej niż siedem do ośmiu godzin dziennie. Grupa ta stanowiła blisko połowę całej próby badanych. Dowiedziono, że zależność pomiędzy długością snu a zdolnościami poznawczymi była niezmienna w odniesieniu do wieku, co sugeruje, że optymalny czas snu jest

Przeczytaj całość
Dla wszystkich

Nowe oblicze okularów

W dzisiejszych czasach korzystanie ze smartfonów czy laptopów późnym wieczorem jest niemal rytuałem. Zachowanie takie jest z kolei najczęstsza przyczyną bezsenności. Dane statystyczne pokazują, że w Ameryce aż 90% społeczeństwa korzysta z tych urządzeń na godzinę przed snem, pozbawiając się tym samym szansy na prawidłowo przespaną noc. Jednym z rozwiązań polecanym przez specjalistów jest porzucenie wynalazków technologii i wybór innej formy odprężenia wieczorem. Niestety przywiązanie do świata internetu sprawia, że ludzie rzadko z tej rady korzystają, co

Przeczytaj całość
Dla wszystkich

Post przerywany na Alzheimera?

Choroba Alzheimera, należąca do chorób neurodegeneracyjnych, charakteryzuje się nagromadzeniem w neuronach płytek tworzonych przez amyloid-beta oraz splątków neurofibrylarnych zbudowanych z białka tau. Te patologiczne złogi białek zakłócają pracę komórek nerwowych i prowadzą do m.in. do pogorszenia funkcji poznawczych i upośledzenia pamięci. U pacjentów z chorobą Alzheimera często dochodzi również do zaburzenia rytmów okołodobowych. Objawia się to na przykład problemami z zaśnięciem, częstymi wybudzeniami czy znaczą dezorientacją i problemami ze skupieniem uwagi w godzinach wieczornych. Wyniki

Przeczytaj całość
Dla wszystkich

Rytm dobowy zawsze szwankuje

Osoby z zaburzeniami psychicznymi zmagają się z szerokim wachlarzem objawów psychosomatycznych. Ale, jak możemy zauważyć, łączy je bardzo często jedna cecha – są one zazwyczaj niewyspane. Prawdopodobnie wynika to z rozregulowania rytmu dobowego. Badacze z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Irvine z tego powodu postanowił przyjrzeć się bliżej temu objawowi. Ich artykuł został opublikowany w Nature Translational Psychiatry i wnosi dużo informacji na temat relacji pomiędzy chorobami psychicznymi a procesem snu i czuwania. Rytmy dobowe regulują aktywność

Przeczytaj całość
Dla wszystkich

Sen zimowy

Wraz ze zbliżającym się końcem zimy zaczynamy wypatrywać sygnałów, że natura budzi się do życia. Wiele osób ze zniecierpliwieniem czeka na pierwsze zwiastuny wiosny i długie, słoneczne dni. W przeciwieństwie do niedźwiedzi czy świstaków nie zapadamy w sen zimowy, ale obniżona temperatura, wcześnie zachodzące słońce i padający za oknem śnieg potrafią sprawić, że mamy ochotę spędzić popołudnie w zaciszu własnego domu, otuleni ulubionym kocem. Badanie zespołu dr. Kunza z Kliniki Snu i Chronomedycyny w berlińskim

Przeczytaj całość
Dla wszystkich

Serotonina i sen

Serotonina to jeden z kluczowych neuroprzekaźników, odpowiadający za wiele istotnych funkcji ośrodkowego układu nerwowego i całego organizmu. Powszechnie znana jest jej rola w utrzymywaniu dobrego nastroju i poczucia wewnętrznego komfortu, jak również jej znaczenie w zaburzeniach neuropsychologicznych, takich jak depresja. Naukowcy z California Institute of Technology (CalTech) badali funkcję, jaką pełni serotonina w kontroli cyklu dobowego. Do tej pory bowiem badania na tym polu przyniosły sprzeczne wyniki. Jedni autorzy podawali, iż neuroprzekaźnik ten promuje sen,

Przeczytaj całość