O tym, że właściwe odżywianie się jest kluczowe dla zdrowia całego organizmu, wiadomo nie od dziś. Wyniki wielu badań udowodniły, że spożywanie nieprzetworzonych, roślinnych produktów spożywczych zmniejsza ryzyko zachorowania na cukrzycę i choroby serca. Naukowcy z Uniwersytetu Harvarda postanowili sprawdzić wpływ diety na prawdopodobieństwo wystąpienia udaru mózgu. W tym celu przeprowadzili długofalowe badanie, którego wyniki zostały opublikowane w czasopiśmie “Neurology”.
Udar to wiodąca przyczyna niepełnosprawności wśród osób dorosłych. W 80% przypadków dochodzi do udaru niedokrwiennego, który wynika z zablokowania przepływu krwi w mózgu. W pozostałych wypadkach mamy do czynienia z udarem krwotocznym, czyli wylewem krwi do mózgu. Niezależnie od rodzaju choroby, w jej konsekwencji dochodzi do obumarcia części komórek nerwowych. Objawy zależą od umiejscowienia uszkodzenia – do najczęstszych zalicza się paraliż, zaburzenia mowy oraz zaburzenia widzenia. Możliwości rehabilitacji są uzależnione od rozległości udaru, a jej koszty – obciążające. Dlatego niezwykle istotna jest profilaktyka. Naukowcom w wyniku nieprzeciętnie długiego badania udało się ustalić wpływ diety na ryzyko wystąpienia udaru.
Eksperyment trwał nieco ponad 25 lat. Wzięło w nim udział 209 508 osób, które (w momencie rozpoczęcia badania) nie cierpiały z powodu chorób serca lub nowotworów. Co dwa lata każda z nich wypełniała ankietę dotyczącą diety. Kwestionariusz zawierał 110 produktów spożywczych, a uczestnicy oceniali, jak często gościły one na ich talerzach. Na podstawie udzielonych odpowiedzi naukowcy podzielili badanych na pięć grup, w zależności od ilości i jakości spożywanej przez nich żywności.
Najlepsza jakościowo dieta zakładała spożywanie dziennie dwanaście porcji zdrowych produktów roślinnych (owoców o niskim indeksie glikemicznym, warzyw liściastych i strączkowych), trzech porcji mniej zdrowych produktów roślinnych (mocno przetworzonych zbóż lub warzyw i owoców o wysokim indeksie glikemicznym) oraz trzech porcji mięsa lub nabiału. W diecie o najniższej jakości znajdowało się sześć porcji zdrowych produktów roślinnych i tyle samo porcji produktów wysoko przetworzonych lub pochodzenia zwierzęcego.
W czasie trwania eksperymentu udar wystąpił u 6 241 uczestników. 3 015 z nich doświadczyło udaru niedokrwiennego, 853 krwotocznego, a w przypadku pozostałych typ udaru nie został zarejestrowany. Dzięki informacjom o sposobie odżywiania się naukowcom udało się sprawdzić, czy istnieje zależność pomiędzy jakością diety a częstotliwością występowania tej przypadłości. Wyniki ich analizy wykazały, że częste spożywanie zdrowych produktów roślinnych w połączeniu z unikaniem jedzenia przetworzonych i słodzonych potraw zmniejsza ryzyko udaru o 10%. Gdy uwzględnili wyłącznie udary niedokrwienne, wartość ta wyniosła 8%. W przypadku udaru krwotocznego różnica nie była istotna statystycznie. Co ciekawe, naukowcy nie znaleźli zależności między dietą stricte jarską a częstością występowania udaru. Jednak liczba wegetarian wśród uczestników była niewielka.
Rezultaty tego badania nie pozostawiają wątpliwości – dieta zawierająca dużą ilość zdrowych produktów roślinnych chroni mózg przed udarem. Należy jednak zauważyć, że w eksperymencie wzięli udział wyłącznie przedstawiciele sektora medycznego o pochodzeniu kaukaskim. Dlatego pozostaje pod znakiem zapytania przełożenie tych wyników na osoby o innym pochodzeniu etnicznym i z innych grup społecznych. Co więcej, u niemal jednej trzeciej uczestników typ udaru nie był znany. Niemniej jednak spójność ustaleń dotyczących niższego ryzyka udaru niedokrwiennego i mniejszego całkowitego ryzyka udaru u osób stosujących dietę roślinną nie jest dziełem przypadku. Zatem dbając o dietę troszczymy się nie tylko o zdrowie ciała, lecz również mózgu.
