Metformina jest lekiem regulującym metabolizm glukozy, stosowanym głównie w leczeniu cukrzycy typu 2. Coraz więcej doniesień naukowych sugeruje, że może również chronić przed dolegliwościami związanymi ze starzeniem się, takimi jak choroby układu sercowo-naczyniowego, nowotwory, choroba Alzheimera, czy zwyrodnienie stawów. Mimo że mechanizm działania metforminy nie jest w pełni poznany, wiadomo, że wpływa ona na szlaki sygnałowe z udziałem białek enzymatycznych AMPK i GPD1, które odgrywają rolę w procesach metabolizmu komórkowego oraz starzenia.
Zespół naukowców z Hongkongu postanowił zbadać, czy metformina może opóźniać starzenie się. W tym celu wykorzystano dane z brytyjskiego Biobanku zebrane w latach 2006-2010 w ośrodkach w Anglii, Szkocji i Walii. W badaniu wzięło udział około 500 000 osób w wieku 37-73 lata. Uczestnicy wypełnili kwestionariusze, które uwzględniały czynniki socjodemograficzne, styl życia i stan zdrowia. Przeprowadzono testy biochemiczne, genotypowanie i testy biochemiczne m.in. zmierzono stężenie hemoglobiny glikowanej (HbA1c) przy użyciu wysokosprawnej chromatografii cieczowej. Ponadto, wykorzystując randomizację mendlowską, oceniono biomarkery starzenia się, takie jak wiek fenotypowy oraz długość telomerów leukocytów.
Analiza wyników wykazała związek między stosowaniem metforminy a biomarkerami starzenia. Osoby leczone metforminą okazały się mieć młodszy wiek fenotypowy w porównaniu z osobami zażywającymi inne leki przeciwcukrzycowe. Okazuje się, że metformina może mieć korzystny wpływ na procesy starzenia się. Działanie to jest związane z aktywacją ścieżek sygnałowych z udziałem enzymów AMPK i GPD1, których aktywność maleje wraz z wiekiem. Szlaki te regulują autofagię m.in. poprzez sygnalizację białka mTOR, co poprawia odporność komórek na stres i zmniejsza reakcje zapalne. Zespół badawczy odkrył, że zwiększenie aktywności GPD1 korelowało z młodszym wiekiem fenotypowym oraz z większą długością telomerów leukocytów. Z kolei aktywacja szlaku AMPK była skorelowana tylko z młodszym wiekiem fenotypowym.
Praca zespołu z Hongkongu dostarcza nowych informacji na temat wpływu metforminy na procesy starzenia. Wzrost wiedzy na temat właściwości przeciwstarzeniowych metforminy pozwoli na opracowanie bardziej efektywnych strategii zapobiegania chorobom związanym z wiekiem i leczenia ich. Może to prowadzić do zdrowszego starzenia się i poprawy jakości życia seniorów.
