Zanieczyszczenia powietrza to istotne zagrożenie środowiskowe, które wpływa niekorzystnie na zdrowie ludzi niezależnie od wieku. Jednak najbardziej narażone są dzieci, ze względu na to, że są one w kluczowym etapie rozwojowym całego organizmu. Okres dzieciństwa to czas, w którym zachodzą procesy kształtowania i rozwoju układu oddechowego oraz nerwowego. Dzieci charakteryzują się wyższym tempem oddychania w porównaniu do osób dorosłych. W związku z tym młodsze osoby pochłaniają większe ilości niekorzystnych składników z powietrza stosunku do swojej masy ciała. Ponadto substancje zawarte w pyle zawieszonym PM2,5 wykazują działanie neurotoksyczne. Warto podkreślić, że okres dzieciństwa to czas intensywnego rozwoju mózgu, a ekspozycja na zanieczyszczenia powietrza może niekorzystnie wpływać na zdrowie mózgu.
Badania opublikowane w ,,Environmental Health Perspectives’’ wykazały zależność pomiędzy zanieczyszczeniami powietrza a problemami z pamięcią i uczeniem się u dzieci. Celem naukowców było zbadanie wpływu pyłu zawieszonego PM2,5 na sprawność neurorozwojową dzieci w przedziale wiekowym od 9 do 10 lat. W badaniu przeanalizowano dane od 8500 dzieci ze Stanów Zjednoczonych.
Dzieci, które były narażone na większe zanieczyszczenie powietrza wykazywały się gorszymi wynikami, dotyczącymi zdolności poznawczej, pamięci i uczenia się oraz funkcji wykonawczych. Warto zwrócić uwagę, że poszczególne komponenty pyłu zawieszonego PM 2,5 miały różne oddziaływania na funkcje neurokognitywnych u dzieci. Ekspozycja na obecne w nim potas, amon, krzem i cynk wpływała niekorzystnie na zdolność poznawczą. Narażenie na azotany, amon i wapń prowadziło do pogorszenia zdolności uczenia się i pamięci. Z kolei negatywny wpływ na funkcje wykonawcze zaobserwowano w przypadku wapnia, potasu, krzemu i amonu. W związku z otrzymanymi wynikami stwierdzono, że wpływ PM2,5 na funkcje poznawcze zależny jest od składu mieszaniny. Spośród wszystkich jej składników największy wpływ na zdolności neurokognitywne miały amon, krzem i wapń.
Chociaż potrzebne są dalsze badania, naukowcy sugerują, że że długotrwała ekspozycja dzieci na zanieczyszczenia powietrza może wpływać negatywnie na mózg wywołując stan zapalny, a także zakłócać proces tworzenia nowych komórek nerwowych oraz osłabiać funkcje synaptyczne. W związku z tym negatywnym wpływem na mózg, dzieci są narażone na wysokie ryzyko wystąpienia zaburzeń funkcji poznawczych.
Konieczne są dalsze szczegółowe analizy, które sprawdzą, jakie związki chemiczne zawarte w pyle zawieszonym PM2.5 są najbardziej szkodliwe. Identyfikacja najbardziej niebezpiecznych składników pozwoli naukowcom na opracowanie skutecznej strategii ochrony środowiska.
