Nadciśnienie tętnicze u kobiet w ciąży jest niebezpieczne dla zdrowia zarówno matki, jak i dziecka. Może się ono wiązać z poważnymi powikłaniami, np. z wystąpieniem porodu przedwczesnego czy stanu przedrzucawkowego. Dlatego też tak ważne jest regularne monitorowanie ciśnienia tętniczego i utrzymywanie jego prawidłowych wartości u ciężarnych.
Podczas etapu tworzenia łożyska obserwuje się zachwianie homeostazy immunologicznej oraz nadmierną odpowiedź zapalną. Naukowcy wyjaśniają, że taki stan sprzyja zaburzeniom ekspresji genów mitochondrialnych, a w konsekwencji może prowadzić do rozwoju chorób, w tym nadciśnienia indukowanego ciążą (ang. pregnancy-induced hypertension, PIH).
Naukowcy z Uniwersytetu Loma Linda w Kalifornii i Centrum Nauk o Zdrowiu Uniwersytetu Północnego Teksasu zbadali próbki osocza krwi i łożyska pochodzące od ciężarnych z PIH oraz z prawidłowym ciśnieniem tętniczym na różnych etapach ciąży. Próbki od kobiet zbierano pod koniec każdego trymestru i przy porodzie, zaś te z łożyska zostały pobrane w ciągu 30 minut od porodu. Na ich podstawie zbadano transkryptomy, które obejmowały pełen zestaw RNA pochodzący zarówno od matki, jak i z łożyska. Następnie naukowcy przeanalizowali dane dotyczące zmian ekspresji genów mitochondrialnych dostępne w bazie Gene Expression Omnibus NCBI.
W matczynych transkryptomach stwierdzono zróżnicowaną ekspresję genów związaną ze stanem zapalnym, apoptozą komórek i formowaniem łożyska. Z kolei w łożyskowych transkryptomach odnotowano aktywność genów regulujących produkcję pęcherzyków pozakomórkowych i cząsteczek błonowych wydzielanych z komórek.
Ponadto wykazano, że pacjentki ze stanem przedrzucawkowym miały w surowicy krwi niższe stężenie wolnego mitochondrialnego DNA (mtDNA) w porównaniu ze zdrowymi kobietami, u których dominuje transport mtDNA w strukturach pęcherzykowych. W tym badaniu krążące wolne mtDNA zastosowano jako wskaźnik funkcji antyoksydacyjnych mitochondriów. Zatem jego ilość w surowicy świadczyła o zdolności organelli komórkowych do zwalczania wolnych rodników. Nadmierna reakcja zapalna zaburza bowiem integralność mtDNA, przyczyniając się do nieprawidłowej ekspresji genów mitochondrialnych. W konsekwencji może to prowadzić do rozwoju chorób związanych z układem krążenia, w tym nadciśnienia indukowanego ciążą.
Podsumowując, w badaniu wykazano związek pomiędzy zaburzeniami ekspresji genów mitochondrialnych a stanem zapalnym w okresie formowania się łożyska. Uzyskane przez naukowców wyniki badań wskazują na możliwość wykorzystania analizy ekspresji genów mitochondrialnych jako potencjalnego wskaźnika ryzyka chorób, w tym nadciśnienia indukowanego ciążą. Jednocześnie specjaliści podkreślają profilaktyczną rolę regularnego monitorowania ciśnienia tętniczego u ciężarnych.