Hordenina | Hordenine

1.1. Historia i pochodzenie

Hordenina jest związkiem organicznym z grupy alkaloidów fenyloetyloaminowych, który produkowany jest przez wiele gatunków roślin. W największym stężeniu hordenina występuje w jęczmieniu, głównie w kiełkach jęczmiennych. Nazwa związku pochodzi właśnie od łacińskiego określenia tego gatunku zbóż – Hordeum L. Hordenina pod względem budowy chemicznej zbliżona jest do aminokwasu tyraminy. Pozyskiwana jest natomiast z aminokwasu L-tyrozyny. Alkaloidem tym zainteresowano się, gdy konie karmione jęczmieniem odznaczały się znacznie większą energią oraz osiągały bardzo dobre wyniki sportowe.

Hordenina jest naturalnym inhibitorem monoaminooksydazy (MAO) czyli enzymu odpowiedzialnego za rozkład kluczowych neuroprzekaźników monoaminowych, takich jak np. dopamina czy norepinefryna. W efekcie hordenina jest bardzo popularnym suplementem wykorzystywanym przez kulturystów, osoby aktywnie uprawiające sport oraz ludzi, którzy chcą zrzucić zbędne kilogramy.

1.2. Klasyfikacja

Hordenina zaliczana jest do grupy substancji o działaniu nootropowym, gdyż jej suplementacja skutkuje zwiększeniem poziomu energii i motywacji do działania, a także wzrostem koncentracji. Ponadto jej przyjmowanie przekłada się na poprawę wydolności fizycznej organizmu oraz przyspieszenie metabolizmu. Wykazano także, że hordenina działa pozytywnie na skórę, pomagając zachować jej zdrowy wygląd.

1.3. Występowanie

Hordenina występuje powszechnie w wielu gatunkach roślin. W największym stężeniu obecna jest w pędach popularnego rodzaju zbóż wiechlinowatych – jęczmień (Hordeum L.), przede wszystkim jęczmień zwyczajny (Hordeum vulgare) Ponadto hordeninę znaleźć można w różnych odmianach kaktusa: San Pedro (Trichocereus pachanol), Peyotl (Lophophora williamsii), Peruvian Torch (Trichocereus peruvianus) oraz akacji. Substancję ta produkowana obecna jest również w gorzkiej pomarańczy (Citrus aurantium), śnieżyczce (Galanthus sp.), pankracjum nadmorskim (Pancratium maritimum) oraz w chorunie strzelistej (Polyalthia longifolia).

2.1. Układ nerwowy

Mechanizm działania hordeniny nie został dokładnie wyjaśniony. Udowodniono jednak, że jest ona inhibitorem monoaminooksydazy B (MAOB), czyli enzymu katalizującego rozpad neuroprzekaźników z grup katecholamin (adrenalina, noradrenalina i dopamina). W efekcie hordenina zapobiega nagłym spadkom poziomu tych neurotransmiterów. Dodatkowo udowodniono, że związek ten jest w stanie aktywnie przekraczać barierę krew-mózg, przez co zaliczana jest do stymulantów ośrodkowego układu nerwowego.

Efekt działania hordeniny wynika głównie ze zwiększania stężenia neuroprzekaźników dopaminy i norepinefryny. Pierwszy z nich odpowiada za poziom energii i motywacji do działania. Ponadto jego zrównoważona gospodarka jest kluczowa w podejmowaniu decyzji i wykonywaniu kilku zadań jednocześnie. Dopamina reguluje także nastrój, w związku z czym wzrost jej aktywności pomaga zwalczyć uczucie przygnębienia i przeciwdziała huśtawce emocjonalnej.

Hordenina została także określona przez naukowców jako środek o właściwościach nootropowych, którego przyjmowania znacząco poprawia zdolności poznawcze. Ze względu na ten efekt, porównuje się ją często do kofeiny, a jej stosowanie zwiększa zdolność do skupienia uwagi i zapamiętywania. Osoby suplementujące hordeninę potwierdziły, że substancja ta poprawia funkcje poznawcze oraz ogranicza epizody tzw. zamglonego umysłu.

W związku z tym, że hordenina podnosi stężenie dopaminy w ośrodkowym układzie nerwowym, jest wykorzystywana w terapiach choroby Parkinsona. Zaburzenia gospodarki neuroprzekaźnika dopaminowego są jedną z głównych przyczyn rozwoju tego schorzenia, a utrzymywanie jego aktywności na odpowiednim poziomie może mu skutecznie przeciwdziałać.

2.2. Kondycja fizyczna

Jednym z najważniejszych efektów działania hordeniny na organizm jest wzrost energii i wydolności fizycznej. W efekcie substancja ta jest bardzo popularna wśród osób aktywnie uprawiających sport. Jednocześnie jej suplementacja pomaga kontrolować apetyt i przyspiesza metabolizm, co w połączeniu z odpowiednimi ćwiczeniami pomaga w szybkim czasie zrzucić zbędne kilogramy. Wyniki przeprowadzonych badań sugerują także, że stosowanie hordeniny przeciwdziała otyłości.

2.3. Układ oddechowy

Próby kliniczne z wykorzystaniem hordeniny pokazały również, że jest to substancja nasilająca rozkurcz oskrzeli. W związku z tym może być potencjalnie wykorzystywana w leczeniu astmy. Usprawnienie pracy układu oddechowego przekłada się również na lepszą wymianę gazów w organizmie. Zwiększona podaż tlenu z kolei ma zasadnicze znaczenia dla wzrostu wydolności tlenowej organizmu, co jest zjawiskiem bardzo pożądanym wśród sportowców.

2.4. Skóra

Na podstawie badań udowodniono, że hordenina wpływa korzystnie na poprawę kondycji skóry. W efekcie jest to substancja powszechnie wykorzystywana w kosmetologii. Wykazano, że nasila ona produkcję kolagenu, a także zwiększa jego ilość poprzez hamowanie rozkładającego go enzymu (kolagenaza). Wzrost stężenia kolagenu przekłada się z kolei na poprawę elastyczności i jędrności skóry. Jego niedobory skutkują natomiast zwiotczeniem skóry, w efekcie czego dochodzi do rozwoju zmarszczek i jej nadmiernego przesuszenia.

Przeprowadzono wiele prób klinicznych, w których wykazano, że hordenina działa na poziomie molekularnym, gdzie chroni fibroblasty, a tym samym wygładza zmarszczki i nadaje skórze młody, świeży wygląd. Hordenina posiada również właściwości antyutleniające, czyli neutralizuje wolne rodniki, dzięki czemu przeciwdziała procesom starzenia się skóry, a także wyrównuje jej koloryt (redukuje przebarwienia)

Melanina jest grupą pigmentów występujących powszechnie w skórze. Podstawowym zadaniem tej substancji jest ochrona głębszych warstw skóry przed działaniem szkodliwego promieniowania ultrafioletowego, które jest częścią światła słonecznego. Produkowana jest przy udziale enzymu tyrozynazy w procesie nazywanym melanogeneza. Zarówno niedobór, jak i nadmiar melaniny jest szkodliwy. Wykazano, że hordenina reguluje proces powstawania tych pigmentów, a tym samym chroni skórę przed negatywnym działaniem promieni UV oraz zapobiega powstawaniu zmian nowotworowych skóry.