Wydolność fizyczna - NeuroExpert - Encyklopedia Neurofizjologii

Acetylo-L-karnityna | ALCAR

L-karnityna jest aminokwasem występującego naturalnie w tkankach zwierzęcych, gdzie wytwarzana jest z lizyny i metioniny. Wyizolowano ją po raz pierwszy w roku 1905 z tkanki mięśniowej, stąd też pochodzi jej nazwa (łac. caro, carnis – mięso). Zaobserwowano, że jej brak w pożywieniu prowadzi do gromadzenia zwiększonych ilości tłuszczu u larw mącznika młynarka (Tenebrio molitor). Z tego względu, a także z uwagi na fakt, że jej mechanizm działania podobny jest do witamin z grupy B, początkowo nazywano ją witaminą BT. Obecnie zalicza się ją do substancji witaminopodobnych. Acetylo-L-karnityna jest estrem acetylowym L-karnityny…

Alpha-GPC | Alfosceran choliny

ALPHA-GPC jest naturalnym związkiem choliny występującym w organizmie.W ośrodkowym układzie nerwowym pełni funkcję nośnika choliny oraz prekursora fosfatydylocholiny. W przeciwieństwie do choliny, alfosceran jest w stanie przekraczać barierę krew-mózg. Jest to związek charakteryzujący się dobrą rozpuszczalnością w wodzie. Zwiększenie ilości choliny w mózgu przekłada się na większą produkcję acetylocholiny – neuroprzekaźnika odpowiedzialnego głównie za zdolność do koncentracji, a także za pamięć. Związek ten można otrzymywać także syntetycznie. W tym celu stosuje się chemiczne bądź enzymatyczne deacylowanie fosfatydylocholiny. Uzyskuje się go również w procesie chromatograficznego oczyszczania wyciągu z lecytyny sojowej…

Ashwagandha | Withania somnifera

Witania ospała jest jedną z najbardziej popularnych roślin o działaniu leczniczym. Od tysięcy lat stosowana jest w starohinduskiej medycynie tradycyjnej (Ajurweda). Powszechnie jest znana jako Ashwagandha. Nazwa ta oznacza “zapach konia” i odnosi się do wyraźnej końskiej woni, którą charakteryzuje się świeży korzeń witanii. Należy do rodziny roślin psiankowatych (Solanacea). Wywodzi się z Indii i właśnie tam jest uprawiana na szeroką skalę. Występuje powszechnie także w Iranie, Afganistanie, Pakistanie oraz w Bangladeszu. Od niedawna jest uprawiana na terenach południowo-wschodniej Europy oraz Afryki (głównie w Egipcie)…

Beta-alanina

Beta-alanina to organiczny związek chemiczny z grupy aminokwasów. Pod względem strukturalnym jest ona izomerem alfa-alaniny, w którym grupa aminowa znajduje się przy drugim, nie zaś przy pierwszym atomie węgla. O ile prekursor beta-alaniny jest podstawowym aminokwasem białkowym, to jej samej do tej klasy związków nie można zaliczyć. Jej rola w organizmie jest jednak niemniej ważna. Przede wszystkim beta-alanina jest substratem wykorzystywanym w syntezie karnozyny, czyli dipeptydu odpowiedzialnego za poziom pH w mięśniach…

Buzdyganek | Tribulus terrestris

Buzdyganek naziemny pochodzi z południowych obszarów Azji – z Indii, Chin, Japonii oraz Korei. Uprawiany jest także na Saharze, w południowej części Europy i w ciepłych rejonach Ameryki. Buzdyganek to roślina wieloletnia posiadająca żółte kwiaty. Preferuje miejsca suche i ciepłe. Do celów leczniczych wykorzystuje się głównie owoce. Są one małe, zielone i posiadają grube kolce. Czasami używa się także korzeni. Od tysiącleci T. terrestris jest wykorzystywany w tradycyjnej medycynie chińskiej i ajurwedyjskiej głównie jako suplement diety o działaniu wzmacniającym, moczopędnym oraz jako silny afrodyzjak. W Europie stosowano go w celu obniżenia ciśnienia krwi, leczenia bólów głowy, zaburzeń nerwowych, zaparć oraz stymulacji centralnego systemu nerwowego…

Chaga | Inonotus obliquus

Błyskoporek podkorowy to gatunek grzyba wielkoowocnikowego pochodzący z rodziny grzybów szczeciniakowatych (Hymenochaetaceae), z rzędu szczeciniakowców (Hymenochaetales). Grzyb ten występuje w dwóch formach, przy czym bardziej pospolita jest charakterystyczna narośl na pniu drzewa. W jej sąsiedztwie drzewo silniej się rozrasta, w efekcie czego konar jest w tym miejscu poszerzony. Sama narośl natomiast zbudowana jest z mocno splecionych strzępek grzyba o kształcie nieregularnej bryły, której średnica może wynosić nawet 50 cm. Wierzchnia warstwa grzyba jest czarna (przypomina węgiel), głęboko spękana w różnych kierunkach, bardzo twarda i krucha…

Cistanche | Cistanche tubulosa

Cistanche tubulosa to jeden z 22 gatunków z rodzaju Cistanche, występujących na pustyniach i półpustyniach półkuli północnej. Rosną one m.in. w chińskich prowincjach Xinjiang, Gansu i Qinghai oraz w Iranie, Pakistanie, Indiach i Mongolii. Ich uprawa wymaga specyficznych warunków: jałowych gleb, dużych wahań temperatury, intensywnego nasłonecznienia i rocznych opadów nie wyższych niż 250 mm. Niezbędna jest również obecność żywiciela, gdyż Cistanche to rośliny obligatoryjnie pasożytnicze. Nie wytwarzają chlorofilu i nie prowadzą fotosyntezy, czerpią więc substancje odżywcze z korzeni innych roślin…

Coluracetam | BCI-540

Koluracetam jest syntetycznym związkiem z grupy racetamów, czyli substancji nootropowych, których suplementacja skutkuje poprawą funkcji kognitywnych oraz pamięci. BCI-540 został zaprojektowany z myślą o wzmocnieniu aktywności układu cholinergicznego w mózgu, głównie za sprawą większego wychwytu choliny, z której dalej produkowana jest acetylocholina. Po raz pierwszy związek ten udało się zsyntetyzować w 2005 roku w Japonii przez członków Mitsubishi Tanabe Pharma Corporation i przekazano go dalej do BrainCells Inc. Druga z firm wykonała większość badań nad skutecznością stosowania substancji…

Cytryniec | Schisandra chinensis

Schisandra chinensis jest rośliną należącą do rodziny cytryńcowatych (Schisandraceae Blume). Wcześniej zaliczana była do roślin magnoliowatych (Magnoliaceae) Naturalnie występuje w północno-wschodniej części Chin oraz na niektórych obszarach Rosji. Roślina ta ze względu na swoje wyjątkowe właściwości lecznicze znana jest od setek lat w tradycyjnej medycynie chińskiej. Początkowo jej wykorzystanie związane było z przedłużaniem życia. Wierzono, że jej przyjmowanie może skutecznie polepszyć nie tylko jakość życia, ale także opóźnić procesy starzenia się oraz podnieść poziom energii…

DHEA | Dehydroepiandrosteron

Dehydroepiandrosteron (DHEA) to hormon steroidowy wytwarzany w organizmie z cholesterolu. Produkowany jest głównie w korze nadnerczy, czyli w gruczołach zlokalizowanych zaotrzewnowo, tuż nad nerkami. Ponadto w mniejszych ilościach synteza tego związku ma miejsce w jajnikach i jądrach. Odpowiada on za wiele ważnych funkcji, m.in. jest to prekursor hormonów płciowych (estrogenów i testosteronu) oraz jest kluczowy dla prawidłowej kondycji fizycznej i intelektualnej. Wytwarzanie DHEA rozpoczyna się w wieku 6-8 lat. W największej ilości syntetyzowany jest ok. 25-30 roku życia, po czym wraz z wiekiem spada. W efekcie w organizmie 80-letniej osoby powstaje wyłącznie 20% kwasu, który był produkowany w młodości…

DLPA | Fenyloalanina

Fenyloalanina to organiczny związek chemiczny należący do grupy aminokwasów egzogennych, czyli takich których organizm nie jest w stanie produkować samodzielnie i dlatego muszą być dostarczane wraz z pożywieniem. Jest ona jednym z 20 podstawowych aminokwasów kodowanych przez DNA. Wchodzi w skład większości naturalnie występujących białek. Zaliczana jest więc do aminokwasów białkowych. W swojej strukturze fenyloalanina zawiera IV-rzędowy atom węgla, w związku z czym jest to związek chiralny i pojawia się w postaci dwóch enancjomerów oznaczanych skrótami L i D. Pierwszy z nich występuje w stanie naturalnym i jest podstawową formą Phe budującą białka. Ponadto enancjomer ten jest przyswajany przez organizm…

Fenylopiracetam

Fenylopiracetam jest substancją nootropową, należącą do rodziny racetamów. Jest to pochodna piracetamu, która różni się od swojego pierwowzoru obecnością dodatkowej grupy fenolowej. Ta zmiana strukturalna sprawia natomiast, że fenylopiracetam jest niemal 60-krotnie bardziej aktywny od piracetamu, a także jest w stanie bardziej efektywnie przekraczać barierę krew-mózg, przez co wykazuje także silniejsze właściwości stymulujące. Odkrycia tej substancji dokonali rosyjscy naukowcy w roku 1983, gdy poszukiwali środka pomagającego astronautom przystosować się i przetrwać podróże w kosmosie…

Forskolina | Coleus forskohlii

Pokrzywa indyjska jest wieloletnią rośliną z rodziny jasnotowatych (Lamiaceae), występującą w obszarze klimatu subtropikalnego, głównie w Azji Południowo-Wschodniej, a także w Ameryce Południowej. W Polsce różne jej odmiany hodowane są często jako doniczkowe rośliny ozdobne ze względu na charakterystyczne zabarwienie liści. Ajurweda, tradycyjna hinduska medycyna, od tysiącleci leczy za pomocą tej rośliny schorzenia sercowo-naczyniowe, zaburzenia funkcjonowania przewodu pokarmowego oraz centralnego układu nerwowego. Surowcem najczęściej są korzenie C. forskohlii, ale wykorzystuje się także liście oraz całe rośliny…

Guarana | Paullinia cupana

Guarana to roślina z dorzecza Amazonki. Jej nasiona zawierają związki działające stymulująco i adaptogennie. Ekstrakt z guarany pomaga zwiększyć wydolność fizyczną, poprawia zdolności poznawcze, w tym koncentrację, a także jest źródłem antyoksydantów.

Hordenina | Hordenine

Hordenina jest związkiem organicznym z grupy alkaloidów fenyloetyloaminowych, który produkowany jest przez wiele gatunków roślin. W największym stężeniu hordenina występuje w jęczmieniu, głównie w kiełkach jęczmiennych. Nazwa związku pochodzi właśnie od łacińskiego określenia tego gatunku zbóż – Hordeum L. Hordenina pod względem budowy chemicznej zbliżona jest do aminokwasu tyraminy. Pozyskiwana jest natomiast z aminokwasu L-tyrozyny. Alkaloidem tym zainteresowano się, gdy konie karmione jęczmieniem odznaczały się znacznie większą energią oraz osiągały bardzo dobre wyniki sportowe…

Hupercyna A | Huperzia serrata

Hupercyna A jest związkiem roślinnym od dawna wykorzystywanym w tradycyjnej medycynie Chin. W kraju tym przeprowadzono także największą liczbę badań nad jej potencjalnym zastosowaniem terapeutycznym. Zielarze praktykujący tę medycynę używali hupercyny A głównie w celu zmniejszania opuchlizny, łagodzenia obrzęków, aby zbić gorączkę oraz usprawnić krążenie krwi. Obecnie hupercyna A jest popularnym środkiem o działaniu nootropowym, którego przyjmowanie skutkuje poprawą zdolności poznawczych i pamięci, a także pomaga utrzymać mózg w odpowiedniej kondycji…

Jiaogulan | Gynostemma pentaphyllum

Gynostemma pentaphyllum jest rośliną należącą do rodziny dyniowatych (Cucurbitaceae), jest więc krewną dyni, ogórka, arbuza czy melona. Pochodzi z Azji Południowo-Wschodniej i naturalnie występuje w Chinach, Japonii, Korei, Wietnamie i Indiach. Wyglądem przypomina winobluszcz, jest bowiem wytwarzającym wąsy czepne pnączem z liśćmi złożonymi o pięciolistkowej budowie. Późnym latem, w sierpniu i wrześniu, wytwarza małe, żółto-zielone kwiaty, następnie zaś niejadalne jagody, początkowo ciemnozielone, później przybierające kolor czarny…

Koenzym Q10 | CoQ10

Koenzym Q10 to substancja naturalnie występująca w organizmach żywych, w tym także w organizmie człowieka. Jego główną funkcją jest udział w mitochondrialnym transporcie elektronów wzdłuż łańcucha oddechowego. Ponadto jest to bardzo silny antyoksydant rozpuszczalny w tłuszczach, który neutralizuje wolne rodniki, przeciwdziała utlenianiu białek i lipidów, a także uszkodzeniom DNA. Rola koenzymu polega również na regeneracji oraz wzmacnianiu działania innego bardzo silnego związku o właściwościach przeciwutleniających, którym jest α-tokoferol. Gdy w organizmie utrzymywana jest odpowiednia homeostaza, w każdej jego komórce syntetyzowany jest koenzym Q10 w takiej ilości, aby wypełniać swoją rolę fizjologiczną…

Kofeina

Kofeina to zwyczajowa nazwa 1-3-7-trimetylo-3,7-dihydro-1H-puryno-2,6-dionu, związku z grupy alkaloidów purynowych. Jest to łatwo sublimująca, bezwonna substancja występująca pod postacią białego lub krystalicznego proszku o gorzkim smaku. Trudno rozpuszcza się w rozpuszczalnikach organicznych, takich jak etanol (96%), i nieco łatwiej w wodzie, zwłaszcza gorącej. Po raz pierwszy w czystej postaci wyizolowano kofeinę w 1820 roku. 75 lat później poznano jej strukturę chemiczną. Jednak substancja ta wykorzystywana była przez ludzi od wielu wieków. Początkowo spożywano nasiona lub żuto liście i korę niektórych roślin, co powodowało zniesienie uczucia zmęczenia i poprawiało samopoczucie…

Kreatyna | Creatine

Kreatyna jest związkiem organicznym, którego nazwa pochodzi od greckiego słowa kreas (mięso). Została odkryta jako organiczny składnik mięsa na początku XIX wieku. W 1832 roku Michel Eugène Chevreul wyodrębnił ją z zasadowego wodnego ekstraktu mięśni szkieletowych. W późniejszych latach kontynuowano badania nad jej obecnością w tkankach ssaków. Na podstawie ich wyników stwierdzono, że w tkankach mięśniowych lisów upolowanych tuż po próbie ucieczki stężenie kreatyny było wyższe niż u zwierząt w spoczynku. To potwierdziło hipotezę dotyczącą wpływu pracy mięśni na stężenie tej substancji…

Kurkuma | Curcuma longa

Curcuma longa, powszechnie znana także pod nazwą ostryż długi, jest rośliną wieloletnią należącą do rodziny strelicjowatych (Strelitziaceae) z rzędu imbirowców (Zingiberidae). Jest to tropikalna bylina dorastającą do 1,5 metra, posiadająca bulwiaste kłącza główne, a także wiele licznych zgrubiałych kłączy potomnych. Z części podziemnych wyrasta pęd kwiatowy otoczony długoogonkowymi oraz lancetowatymi liśćmi, które są u nasady połączone i tworzą tzw. pozorny pień. Na końcach pędów znajdują się podłużne kwiaty (zielone lub różowe) zebrane w kwiatostany wyglądem przypominające kłosy pszenicy…

Kategorie suplementów: Wydolność fizyczna

Popularne słowa kluczowe