Badania dotyczące choroby Alzheimera coraz częściej skupiają się na przedklinicznej fazie choroby. Zmiany morfologiczne świadczące o rozpoczęciu się procesu neurodegeneracyjnego są wówczas możliwe do wykrycia, jednak objawy obejmujące zdolności poznawcze nie pojawiają się jeszcze, bądź mają minimalne natężenie. Jeśli terapia zostanie wdrożona na tym etapie, może ona skutecznie zapobiec późniejszemu spadkowi funkcji kognitywnych. Zespół naukowy z Massachusetts General Hospital (MGH) skupili się na identyfikacji biomarkerów, które ułatwiłyby wykrywanie tego schorzenia.
“Nasze badania wykazały, że nawet niewielki poziom amyloidu odkładanego w mózgu może wpływać na związek między objawami depresji a zdolnościami poznawczymi – mówi dr Jennifer Gatchel, współautor badania. – Rodzi to możliwość, wykorzystania objawów depresji jako celu w badaniach klinicznych mających na celu opóźnienie postępu choroby Alzheimera. Konieczne jest prowadzenie dalszych badań w tej dziedzinie.”
Już wcześniej zostało wykazane, że istnieje związek między występowaniem depresji i deficytami poznawczymi pojawiającymi się u osób starszych. Naukowcy z MGH jako pierwsi jednak udowodnili, że na oba te zaburzenia wpływ ma obecność złogów beta-amyloidu w obrębie kory mózgu. Naukowcy w okresie 7 lat przebadali 276 osób starszych uczestniczących w programie Harvard Aging Brain Study. Odkryli znaczący związek między nasileniem objawów depresji a spadkiem zdolności poznawczych w ciągu dwóch do siedmiu lat. Analiza PET wykazała, że wpływ na ten stan rzeczy miał gromadzący się w ich mózgach beta-amyloid.
“Nasze odkrycia dostarczają dowodów na to, że u zdrowych osób starszych objawy depresji wraz z obecnością amyloidu w mózgu mogą być związane z wczesnymi zmianami w obrębie pamięci i myślenia – mówi dr Gatchel. – Same objawy depresji mogą należeć do wczesnych zmian pojawiających się w przedklinicznym stadium zespołów otępiennych. Co równie ważne, etapy te stanowią kliniczną okazję do ścisłego monitorowania osób z grupy ryzyka i do potencjalnego wdrożenia interwencji w celu zapobiegania lub spowolnienia utraty funkcji poznawczych.”
Wykazano jednak, że nie wszystkie osoby starsze cierpiące na depresję, u których wykryto obecność amyloidu w obrębie kory mózgu doświadczają zaburzeń poznawczych. Zespół z MGH badał także inne czynniki, które mają zdolność do modyfikacji związku między depresją a zdolnościami poznawczymi. Należą do nich parametry takie jak metabolizm mózgu oraz objętość hipokampa, związanego ze zdolnością do uczenia się i tworzenia nowych wspomnień. W proces rozwoju choroby Alzheimera są również zaangażowane inne mechanizmy, w tym białko tau, nadciśnienie, hiperkortyzolemia, a także stany zapalne, których nie można pomijać podczas badań.
