Sen

Bezdech senny: długofalowe ryzyko dla mózgu

Głośne chrapanie, przerwy w oddychaniu i poranne zmęczenie — dla wielu to tylko sporadyczne uciążliwości związane ze snem. Obturacyjny bezdech senny to jednak coś więcej. Jest to zespół chorobowy, który pojawia się podczas snu, gdy górne drogi oddechowe zapadają się.

Neurofizjologia

Jak mózg współpracuje z ciałem, aby regulować reakcje organizmu

Prawdopodobnie każdy z nas kojarzy ten stan: kiedy występujesz publicznie, serce przyspiesza, dłonie lekko wilgotnieją, oddech się skraca. To nie przypadek — mózg nie tylko reaguje na sygnały z ciała, ale też je przewiduje i dostosowuje do nich odpowiednią reakcję.

Zdolności poznawcze

Lek na cukrzycę jako wsparcie w regeneracji neuronów?

Odbudowa mieliny to jeden z kluczowych celów w terapii chorób neurodegeneracyjnych, w tym m.in. stwardnienia rozsianego. Zespół naukowców sprawdził, w jaki sposób metformina – substancja czynna leków na cukrzycę – może wpływać na ludzkie oligodendrocyty w trzech komplementarnych modelach: w

Neurofizjologia

Między wyobraźnią a rzeczywistością

W ludzkim mózg istnieją mechanizmy służące temu, by odróżniać wyobraźnię od rzeczywistości. Niekiedy zdarza się, że są one zawodne i sen pokrywa się z jawą. Dlatego też naukowcy postanowili zidentyfikować konkretne struktury mózgu zaangażowane w rozpoznawanie prawdziwych doświadczeń. W tym

Sen

Nieregularny sen może mieć poważne konsekwencje

Regularny sen jest bez wątpienia kluczowy dla zachowania dobrej kondycji psychofizycznej. Odgrywa ważną funkcję w kontekście regeneracji organizmu i funkcjonowania układu odpornościowego, a także wspiera procesy związane z konsolidacją pamięci oraz regulacją hormonów. Zaburzenia w zakresie regularności snu w dłuższej

Zdolności poznawcze

Pamięć robocza potrzebuje wolnej przestrzeni

Pamięć robocza to system, który pozwala przez krótką chwilę utrzymać w umyśle to, czego właśnie potrzebujemy: numer telefonu, fragment zdania, obrazek. Kłopot w tym, że starsze treści potrafią zakłócać przetwarzanie nowych — jest to tzw. interferencja proaktywna, czyli „wpychanie się”

Neurofizjologia

Płyn mózgowo-rdzeniowy jako klucz do głębokiego snu

Od lat wiemy, że sen sprzyja regeneracji mózgu, lecz wciąż dowiadujemy się coraz więcej na temat zależności między aktywnością neuronalną a rozmaitymi procesami biologicznymi, w tym m.in. z ruchem płynu mózgowo-rdzeniowego (CSF, ang. cerebrospinal fluid). Autorzy najnowszej pracy wykorzystali równoczesny

rozmowa kobiety i mężczyzny w kawiarni
Zdolności poznawcze

Styl narracji jest kluczowy dla zapamiętywania

Dlaczego jedne opowieści zostają z nami na lata, a inne ulatniają się niemal natychmiast po tym, jak je usłyszymy? Zwykle tłumaczymy to emocjami, osobistym znaczeniem albo tym, czy historia była ciekawa. Najnowsze badania neuronaukowe pokazują jednak coś bardziej złożonego: sam

Zdolności poznawcze

W jaki sposób kora wzrokowa tworzy spójne obrazy?

Percepcja rzadko bywa kompletna — pewne obiekty mogą być częściowo zasłonięte, kontrasty widzianych obrazów niewyraźne. Mózg radzi sobie z tym, wnioskując o brakujących elementach na podstawie wcześniejszych doświadczeń. Autorzy pracy wzięli na warsztat klasyczny fenomen iluzorycznych konturów (np. trójkąt Kanizsy,

Neurofizjologia

W jaki sposób mózg uczy się melodii języka?

Bilingwizm często bywa opisywany jako „dwie biblioteki w jednej głowie”. Autorzy postanowili sprawdzić, czy ta biblioteka jest zorganizowana efektywnie, tak by nie dublować półek. Skupili się na fonologii, czyli zasadach budowy dźwięków mowy, oraz na reprezentacjach fonemów — najmniejszych elementów

Aktywność fizyczna

W jaki sposób ruch poprawia nastrój?

Między aktywnością fizyczną a dobrostanem psychicznym istnieje szereg zależności. Wyniki licznych badań świadczą o tym, że regularne ćwiczenia mogą przyczyniać się do poprawy nastroju i łagodzić napięcie nerwowe. Konkretne mechanizmy neuronalne tego zjawiska są obecnie przedmiotem debaty wśród naukowców. Autorzy

Relacje

Wrażliwość na emocje innych zależy od hormonów

Empatia bólu społecznego — czyli wczuwanie się w cierpienie innej osoby — to jeden z filarów prospołecznych zachowań. Jej biologiczne podstawy pozostają jednak przedmiotem sporów. Zespół badawczy postawił prostą tezę: jeśli oksytocyna i wazopresyna faktycznie wzmacniają empatię, powinno to być

Neurofizjologia

Wychowanie kształtuje decyzje związane z podejmowaniem ryzyka

Dlaczego niektórzy z nas są bardziej skłonni podejmować ryzyko, podczas gdy inni wolą unikać niepewności? Od lat naukowcy starają się zrozumieć mechanizmy stojące za ryzykownym zachowaniem, analizując wpływ czynników biologicznych, środowiskowych i społecznych. Tradycyjnie przyjmowano, że to wrodzone cechy osobowości

Neurofizjologia

Znamy laureatów Medycznego Nobla 2023!

W pierwszym tygodniu października uwaga ludzi nauki skupiona jest wokół Nagrody Nobla. Od 2 do 9 października ogłaszane będą nazwiska kolejnych badaczy, którzy dołączą do zaszczytnego grona laureatów tej prestiżowej nagrody. Dziś poznaliśmy już pierwszych noblistów z 2023 roku. Komitet