Demencja jest schorzeniem, które powoli obniża sprawność umysłową chorego, ograniczając jego zdolność do wykonywania codziennych zadań. Wiąże się to z koniecznością zapewnienia takiej osobie opieki. Leczenie demencji jest wyzwaniem i ogranicza się obecnie do działania objawowego, a próby znalezienia nowych leków spowalniających tę chorobę lub zapobiegających jej są czasochłonne i mało skuteczne. Dlatego prowadzone są badania dotyczące tego, jak funkcjonujące już na rynku leki, wykorzystywane w innych celach, mogą wpływać na to schorzenie.
„Pilnie potrzebujemy nowych metod leczenia, aby spowolnić postęp demencji, a nawet jej zapobiec. Jeśli znajdziemy leki, które są już dopuszczone do stosowania w innych schorzeniach, możemy wprowadzić je do badań i – co najważniejsze – udostępnić je pacjentom znacznie, znacznie szybciej niż byłoby to możliwe w przypadku zupełnie nowego leku.” – mówi Dr Ben Underwood z Wydziału Psychiatrii Uniwersytetu Cambridge i Cambridgeshire oraz Peterborough NHS Foundation Trust.
Naukowcy z Cambridge i Exter chcieli sprawdzić działanie leków stosowanych w różnych chorobach i ich związek z demencją. W tym celu przeanalizowali 14 badań opartych o dokumentację medyczną ponad 130 milionów osób, w tym miliona przypadków demencji. Chociaż wyniki badań różniły się, udało się odkryć kilka klas leków związanych ze zmianą ryzyka wystąpienia choroby. Stwierdzono, że przyjmowanie antybiotyków, leków przeciwwirusowych i szczepionek może wiązać się z niższym prawdopodobieństwem wystąpienia demencji. Byłoby to zgodne z hipotezą, że demencja może być wywoływana przez infekcje wirusowe lub bakteryjne. Podobnie niższe ryzyko związku z rozwojem choroby, wykazano przyjmowanie preparatów przeciwzapalnych, jak m.in. ibuprofen. Z kolei zażywanie leków na cukrzycę, witamin i suplementów diety oraz leków przeciwpsychotycznych wydaje się być związane ze zwiększonym ryzykiem rozwoju demencji. Sprzeczne wyniki dotyczyły leków przeciwnadciśnieniowych i przeciwdepresyjnych. Mogą one wynikać z różnic w sposobie przeprowadzania poszczególnych badań i zbierania danych, ale także z różnych mechanizmów działania leków, nawet w obrębie tej samej grupy.
Warto podkreślić, że związek przyjmowania leku z ryzykiem demencji niekoniecznie będzie oznaczał, że dany lek powoduje tę chorobę lub rzeczywiście niej pomaga. Konieczne są dalsze badania w tej tematyce. Jednak wyodrębnienie pewnych grup leków może ukierunkować dalsze poszukiwania badaczy.
Przeprowadzone badanie jest największym systematycznym przeglądem literatury w celu sprawdzenia związku obecnie stosowanych w różnych chorobach leków z ryzykiem rozwoju demencji. Potwierdziło ono, że stany zapalne oraz infekcje wirusowe i bakteryjne mogą przyczyniać się do rozwoju choroby. Ponadto wskazuje na możliwość wykorzystania obecnie dopuszczonych do użytku grup leków, m.in antybiotyków i leków przeciwwirusowych, w profilaktyce i leczeniu demencji, co daje nadzieję na zmniejszenie postępu choroby i cierpienia pacjentów. Potrzebne są jednak dalsze badania mechanizmów działania tych leków i ich wpływu na chorobę.
