...

Beta-alanina

Beta-alanina to związek organiczny z grupy aminokwasów niebiałkowych, który powstaje w wątrobie w wyniku degradacji uracylu. W organizmie aminokwas ten pełni bardzo ważną rolę, gdyż jest substratem w produkcji karnozyny – dipeptydu odpowiedzialnego za regulację poziomu pH w mięśniach.

Ciekawostka:

Beta-alanina pomaga zwiększyć siłę mięśni i wydolność fizyczną, dlatego jest często wybierana przez sportowców jako składnik mieszanek przed- i potreningowych.

Spis treści:

1. Co to jest Beta-alanina?

1.1. Historia i pochodzenie

Beta-alanina to organiczny związek chemiczny z grupy aminokwasów. Pod względem strukturalnym jest ona izomerem alfa-alaniny, w którym grupa aminowa znajduje się przy drugim, nie zaś przy pierwszym atomie węgla. O ile prekursor beta-alaniny jest podstawowym aminokwasem białkowym, to jej samej do tej klasy związków nie można zaliczyć. Jej rola w organizmie jest jednak niemniej ważna. Przede wszystkim beta-alanina jest substratem wykorzystywanym w syntezie karnozyny, czyli dipeptydu odpowiedzialnego za poziom pH w mięśniach. Chociaż w skład tej proteiny wchodzi dodatkowo histydyna, to właśnie stężenie beta-alaniny jest czynnikiem limitującym jej produkcję. W związku z tym suplementacja tego związku przekłada się na zwiększoną wytrzymałość oraz bardziej wydajną pracę tkanki mięśniowej, a także na jej szybszą regenerację i zmniejszenie uczucia zmęczenia nawet po bardzo intensywnym treningu.

1.2. Klasyfikacja

Beta-alanina jest związkiem z grupy aminokwasów niebiałkowych. Jednak pomimo faktu, że nie uczestniczy ona w budowie białek, pełni w organizmie bardzo ważną rolę, a mianowicie jest wykorzystywana w syntezie karnozyny. W efekcie beta-alanina pośrednio zwiększa ochronę antyoksydacyjną organizmu i spowalnia procesy starzenia. Ponadto jest to jeden z najpopularniejszych suplementów wśród sportowców, który wspomaga rozwój masy mięśniowej oraz zwiększa energię i wytrzymałość.

1.3. Występowanie

Beta-alanina występuje dość powszechnie w produktach spożywczych o dużej zawartości białka. Najlepszymi źródłami tej substancji są więc mięsa, nabiał, orzechy i fasola. Ilość przyjmowanej z pokarmem beta-alaniny zazwyczaj jest w stanie zaspokoić zapotrzebowanie organizmu na ten aminokwas. Sytuacja zmienia się jednak, gdy osoba aktywnie uprawia sport. Wtedy zapotrzebowanie na beta-alaninę jest większe i należy stosować dodatkową suplementację.

2. Jak działa Beta-alanina?

Beta-alanina wykorzystywana jest przez organizm do produkcji karnozyny. W efekcie stosowanie jej ma duże znaczenie dla zwiększenia wydajności i wytrzymałości pracy mięśniowej. Takiego efektu nie osiąga się, gdy suplementowana jest karnozyna, gdyż ten dipeptyd w jelitach rozkładany jest na składniki aminokwasowe. Ponowna jej synteza ma miejsce w tkankach. Udowodniono jednak, że tylko ok. 40% beta-alaniny pochodzącej z rozkładu karnozyny może być powtórnie wykorzystana. W rezultacie, aby osiągnąć taki efekt konieczne jest suplementowanie 2,5 razy większej dawki dipeptydu niż aminokwasu.

Za pozytywny wpływ beta-alaniny na organizm odpowiada właśnie produkowana z niej karnozyna. Zrównoważona ilość tego peptydu jest bowiem konieczna dla jego prawidłowego funkcjonowania. Karnozyna występuje powszechnie w mięśniach, mózgu oraz sercu, czyli w narządach, które odznaczają się największym zapotrzebowaniem energetycznym. Już w 1990 roku okazało się, że poprzez zwiększenie poziomu karnozyny w organizmie można opóźnić procesy starzenia. Jeden z rosyjskich naukowców – dr Sergey Stvolinsky – badał przez lata efekty działania karnozyny. W roku 2010 na łamach czasopisma “Rejuvenation Research” opublikował on wyniki uzyskane z prób klinicznych przeprowadzonych na muszkach owocówkach. Stvolinski i jego zespół badawczy udowodnili, że dodatek niewielkiej ilości karnozyny do żywności owadów skutkował 20% wzrostem ich średniej długości życia. Wyniki te pozwalają więc sugerować, że suplementacja beta-alaniny pozwala w sposób znaczący opóźnić proces starzenia.

Dipeptyd karnozyna posiada również wyjątkowe właściwości antyoksydacyjne, a efektem jej działania jest neutralizacja wolnych rodników i ochrona komórek organizmu przed szkodliwym wpływem tych reaktywnych cząsteczek. Dzięki temu suplementacja beta-alaniny może być z powodzeniem stosowana w profilaktyce wielu poważnych chorób, których przyczyną jest stres oksydacyjny. Beta-alanina przeciwdziała więc takim schorzeniom, jak np. cukrzyca, miażdżyca czy choroby neurologiczne.

Wyniki najnowszych badań pokazują także, że zwiększenie aktywności karnozyny, poprzez suplementację beta-alaniny, jest obiecującym sposobem wykorzystywanym w profilaktyce chorób nowotworowych. Skuteczność tego sposobu wynika z faktu, iż karnozyna posiada wysoki potencjał antyoksydacyjny i przeciwzapalny, dzięki czemu zabezpiecza ona materiał genetyczny przed uszkodzeniem i ogranicza ryzyko transformacji nowotworowej.

Wzrost stężenia karnozyny w organizmie jest szczególnie korzystny w przypadku sportowców. W mięśniach substancja ta pełni bowiem rolę buforu, który zapewnia ich optymalny poziom pH. W trakcie ćwiczeń, w tkance mięśniowej powstaje kwas mlekowy, karnozyna z kolei obniża poziom jonów wodorowych i neutralizuje kwaśny odczyn. W efekcie zapobiega także powstawaniu ubytków we włóknach mięśniowych oraz pozwala na ich szybszą regenerację. Osoby suplementujące beta-alaninę są więc w stanie wykonywać bardziej intensywny i dłuższy trening, co z kolei przekłada się również na szybszy przyrost masy mięśniowej.

3. Jak stosować Beta-alanina?

Nie masz dostępu do tych treści

Wygląda na to, że nie masz rangi Czytelnik,
aby ją otrzymać zaloguj się klikając na przycisk poniżej.

Bibliografia

  1. Hoffman J, et al. Effect of creatine and beta-alanine supplementation on performance and endocrine responses in strength/power athletes. Int J Sport Nutr Exerc Metab., 2006
  2. Miyaji K, et al. Characteristic metabolism of free amino acids in cetacean plasma: cluster analysis and comparison with mice. PLoS One., 2010
  3. Abe H. Role of histidine-related compounds as intracellular proton buffering constituents in vertebrate muscle. Biochemistry (Mosc)., 2008
  4. Yeum KJ, et al. Profiling histidine dipeptides in plasma and urine after ingesting beef, chicken or chicken broth in humans. Amino Acids., 2010
  5. Abe H, et al. Role of histidine-related compounds to intracellular buffering in fish skeletal muscle. Am J Physiol., 1985
  6. Everaert I, et al. Effect of beta-alanine and carnosine supplementation on muscle contractility in mice. Med Sci Sports Exerc., 2012
Beta-alanina
nazewnictwo
Nazwa polska: beta-alanina
Nazwa angielska: beta-alanine
Nr CAS: 107-95-9
Inne nazwy: carnosine precursor, β-alanina, 3-aminopropionic acid, β-amino acid, beta-alanine ethyl ester, kwas 3-aminopropionowy
Podstawowe korzyści
produkcja karnozyny
zwiększanie masy mięśniowej
wzrost poziomu energii
profilaktyka antynowotworowa
przeciwdziałanie starzeniu