Pomimo ciągłego rozwoju społeczeństwa, większego równouprawnienia w związkach międzyludzkich i coraz większego zaangażowania mężczyzn w życie rodzinne, wciąż pokutuje przekonanie, że pewne prace domowe są bardziej „kobiece”, lepiej wykonywane przez matki niż ojców. Gotowanie, sprzątanie i wszystkie podobne zajęcia domowe to kropla w morzu aktywności, które wykonują kobiety. Czasy, w których żyjemy, dają kobietom możliwości rozwoju zawodowego i samodoskonalenia, jednakże najczęściej aktywność zawodowa nie wypiera aktywności domowej, nawet nie dzieli jej po równo między matką a ojcem, i koniec końców kobieta w rzeczywistości pracuje na dwóch etatach.
Domowa praca poznawcza różni się od prac domowych takich jak sprzątanie, gotowanie czy pranie. To zajęcia skupiające się na organizacji, planowaniu, koordynowaniu i zarządzaniu życiem rodzinnym. To praca niewidoczna, niedoceniana, a jednocześnie bez niej prawidłowe funkcjonowanie rodziny nie byłoby możliwe. Jak większość zadań związanych z doglądaniem domu – to również domyślnie jest wykonywane przez kobietę. Połączenie obowiązków zawodowych z obowiązkami domowymi sprawia, że matki są permanentnie zmęczone, przeciążone nie tylko fizycznie, ale i psychicznie. Utrzymujący się taki stan przez dłuższy czas może prowadzić do wypalenia, poczucia niesprawiedliwości i frustracji.
W 2023 roku naukowcy z Uniwersytetu w Bath i Uniwersytetu w Melbourne przeprowadzili badania wśród amerykańskich rodzin z dziećmi poniżej 18. roku życia. Wzięło w nich udział 3000 osób reprezentujących różnorodne modele rodzinne, w tym rodziny LGBTQ+ oraz osoby samotnie wychowujące dzieci. Uczestnicy wypełnili ankietę dotyczącą podziału obowiązków domowych: gotowania, sprzątania, konserwacja domu, zarządzania finansami, planowania i opieki nad dziećmi. Badacze skupili się nie na analizie rodziny jako całości, ale wzięli pod uwagę perspektywę każdego rodzica z osobna.
Z analizy danych wynika, że to kobiety najczęściej dbają o codzienny rytm życia domowego. To na nich spoczywa 71% domowych prac związanych z wysiłkiem poznawczym, podczas gdy mężczyźni angażują się tylko w 45% z nich. Mężczyźni częściej zajmują się zadaniami, które pojawiają się okazjonalnie, jak drobne naprawy, natomiast kobiety wykonują aż 79% codziennych obowiązków, takich jak sprzątanie czy opieka nad dziećmi. Dla porównania, ojcowie podejmują się tylko 37% z tych prac, co oznacza, że matki robią ponad dwa razy więcej. Mimo tego wielu ojców jest przekonanych, że podział obowiązków jest równy. Jeśli chodzi o samotnych rodziców, to zarówno matki, jak i ojcowie z oczywistych względów biorą na siebie cały ciężar organizacji życia rodzinnego. Samotni ojcowie wykonują znacznie więcej obowiązków niż ci, którzy wychowują dzieci z partnerką.
Ciężar prac związanych z obciążeniem psychicznym,, który spoczywa w głównej mierze na kobietach, odbija się nie tylko na ich samopoczucie, ale również na ich aktywności zawodowej. Matki dwukrotnie częściej niż ojcowie rezygnują z pracy lub rozważają zmniejszenie liczby godzin pracy zawodowej.
„W przyszłości wyzwaniem dla rządów i pracodawców, którym zależy na przyciąganiu najlepszych talentów, będzie stworzenie polityki wspierającej matki i ojców dzielących się nieodpłatną pracą w domu. Jedną ze strategii, która przychodzi mi na myśl, jest dobrze płatny, neutralny pod względem płci urlop rodzicielski – pod tym względem zarówno Wielka Brytania, jak i Stany Zjednoczone są daleko w tyle w porównaniu z resztą Europy” – twierdzi Dr Ana Catalano Weeks.
Patriarchalny model rodziny jest na szczęście powoli wypierany, mężczyzna nie jest już jedynym „żywicielem rodziny”, matki angażują się zawodowo tak samo mocno jak ojcowie, jednak to nadal kobiety są głównymi organizatorkami życia domowego. Matki dbają o kalendarz wizyt lekarskich, zakupy, planowanie posiłków, a do tego porządki domowe, gotowanie i mnóstwo innych codziennych zajęć. Mężczyzna niestety w dalszym ciągu funkcjonuje jako osoba, która „pomaga” w obowiązkach domowych, a nie jest za nie odpowiedzialna na równi z partnerką. Żeby odciążyć kobietę w codziennych obowiązkach, warto przedyskutować na nowo podział obowiązków między członkami rodziny. Będzie to nie tylko bardziej sprawiedliwe, ale również może wprowadzić więcej harmonii w życie rodzinne i poprawić relacje.
