Większość dostępnych obecnie danych dotyczących aktywności mózgu niemowląt pochodzi z badań wykonywanych podczas gdy dzieci zajmowały się same sobą. Jednakże w naturalnych warunkach większość czasu spędzają one w towarzystwie innych osób – najczęściej rodziców – wchodząc z nimi w interakcje. Dlatego też badacze z ośrodków naukowych w Wielkiej Brytanii i Singapurze postanowili pokazać, jak zachowują się mózgi dzieci i ich opiekunów podczas wspólnych działań.
Naukowcy za pomocą EEG rejestrowali aktywność mózgów 12-miesięcznych niemowląt podczas, gdy te bawiły się same lub z matkami. Dzieci siedziały w wysokich krzesłach przy stole, gdzie w zasięgu ich rąk znajdowały się zabawki. Rodzice siedzieli po przeciwnej stronie stołu, w odległości 65 cm od dzieci, w zasięgu ich wzroku. W trybie zabawy indywidualnej pomiędzy nimi znajdowała się bariera wysokości 40 cm. Uniemożliwiała ona wspólne zajmowanie się zabawkami, ale pozwalała na kontakt wzrokowy, dzięki czemu niemowlęta pozostawały spokojne. Rodzic i dziecko otrzymywali wówczas taką samą zabawkę, ale nie mogli widzieć, co robi druga osoba z pary. Podczas wspólnej zabawy otrzymywali jedną zabawkę, którą wspólnie się zajmowali. W badaniu wykorzystano kilka różnych przedmiotów o takich rozmiarach, aby niemowlęta mogły je łatwo chwytać.
Podczas zabawy indywidualnej wyraźnie widać było u niemowląt fluktuacje fal theta poprzedzające momenty, w których występowało skupienie uwagi wzrokowej. U dorosłych obserwowano podobną zależność występującą jednak w paśmie alfa. Podczas wspólnej zabawy u dzieci również występowały fluktuacje fal theta, jednak były one słabsze. Wskazuje to na mniejszą endogenną kontrolę aktywności neuronów podczas zabawy z rodzicami. Wykazano jednak, że dzieci były w stanie skupić się na zabawce w większym stopniu podczas zabawy wraz z rodzicami niż gdy bawiły się same.
Także mózgi dorosłych funkcjonowały nieco inaczej podczas interakcji – podczas szczytowej aktywności związanej ze skupieniem uwagi obserwowano przesunięcie w kierunku fal theta. Udowodniono również, że aktywność fal theta u rodziców związana była w znaczącym stopniu ze skupieniem u dzieci. Natomiast uwaga niemowląt występowała, choć z niewielkim opóźnieniem (ok. 2 sekundy), w tym samym czasie, co zwiększona aktywność fal theta u dorosłych.
“Wiemy, że kiedy dorosły bawi się z dzieckiem, pomaga to dziecku zwracać uwagę na różne rzeczy – mówi dr Sam Wass, współautor badania. – Ale do tej pory nie rozumieliśmy, dlaczego tak jest. Nasze odkrycia sugerują, że gdy dziecko zwraca na coś uwagę, mózg dorosłego śledzi to i reaguje na zachowanie niemowlęcia – tak jaby działania dzieci odbijały się echem w aktywności mózgu rodzica. Odkryliśmy także, że kiedy mózg rodzica lepiej reaguje na dziecko, samo dziecko jest w stanie skupić uwagę na dłużej. ”
Choć badanie nie było pozbawione ograniczeń, takich jak niewielka liczba uczestników (22 pary rodzic – dziecko) czy niewielkie zróżnicowanie demograficzne próby, jego wyniki są niezwykle istotne dla dalszego rozwoju wiedzy o funkcjonowaniu mózgu, szczególnie u niemowląt. Wskazują one też kierunek, w którym należy pójść, aby dowiedzieć się więcej na temat tego, w jaki sposób rozwijają się zdolności poznawcze u dzieci i jaka jest w tym procesie rola kontaktu z opiekunem.
