...

Witamina D w okresie prenatalnym a autyzm

Wyniki badań naukowych wskazują na to, że niedobór witaminy D u matki może przełożyć się na wyższy poziom testosteronu u płodów męskich. Jest to jeden z czynników ryzyka wystąpienia zaburzeń ze spektrum autyzmu.

Witamina D kojarzy się przede wszystkim ze wspomaganiem wchłaniania wapnia z przewodu pokarmowego. Ale to nie jest jej jedyna rola. Witamina ta jest swoistym hormonem plejotropowym. Oznacza to, że wpływa na wiele narządów i pełni wiele funkcji w organizmie, także podczas rozwoju dziecka w łonie matki. Badania epidemiologiczne wskazują, że niedobór witaminy D podczas ciąży może być jednym z czynników zwiększających ryzyko wystąpienia zaburzeń ze spektrum autyzmu (ASD, ang. autism spectrum disorder) u dziecka.

ASD to grupa zaburzeń neurorozwojowych, których głównym objawem są poważne zakłócenia w nawiązywaniu kontaktów z innymi ludźmi. Diagnozuje się je trzy razy częściej u chłopców niż u dziewczynek. Wyniki wcześniejszych badań wskazują, że może być to związane z ekspozycja płodów męskich na zwiększone stężenie męskich hormonów steroidowych – testosteronu i androstendionu. Witamina D jest jednym ze związków, który wpływa na ekspresję genów kodujących enzymy biorące udział w syntezie hormonów steroidowych. Jednym z takich enzymów jest aromataza, która umożliwia konwersję testosteronu do estrogenów, a więc obniża stężenie głównego hormonu męskiego. Naukowcy z University of Queensland wysnuli hipotezę, że niedobór witaminy D u matki może prowadzić do nadmiaru testosteronu i innych steroidów męskich, co jest jednym z czynników środowiskowych predysponujących do wystąpienia ASD.

Aby potwierdzić swoje założenia naukowcy przez 6 tygodni karmili samice szczura paszą pozbawioną witaminy D. Zwierzęta z grupy kontrolnej pozostały na normalnej diecie. Po tym okresie badacze połączyli samice w pary z samcami, u których nie występował deficyt witaminy D. Następnie naukowcy oznaczali poziom testosteronu, androstendionu oraz kortykosteronu w tkance mózgowej płodów w wieku 18 dni, w płynie owodniowym oraz we krwi pobranej od matek. W kolejnym etapie badań określali poziom ekspresji enzymów biorących udział w syntezie i eliminacji hormonów steroidowych. Sprawdzili również, czy doszło do zmiany w metylacji w obrębie genu kodującego enzym aromatazę.

Niedobór witaminy D doprowadził do znaczącego zwiększenia poziomu testosteronu we krwi matki oraz w tkance mózgowej płodów męskich w porównaniu do wyników uzyskanych dla zwierząt z grupy kontrolnej. W tkance mózgowej płodów płci męskiej znajdowało się też dużo mniej aromatazy. W wyniku niedostatecznej ilości witaminy D poziom androstendionu w płynie owodniowym otaczającym płody płci żeńskiej spadł poniżej wyniku uzyskanego dla kontroli. Badacze odkryli również, że doszło do zwiększenia poziomu metylacji w jednym z regionów promotorowych genu kodującego aromatazę u płodów płci męskiej. Im stopień metylacji danego genu jest większy, tym słabsza jest jego ekspresja.

Uzyskane wyniki pozwoliły naukowcom na potwierdzenie postawionej hipotezy: niedobór witaminy D w trakcie rozwoju płodowego prowadzi do zmian w produkcji hormonów steroidowych, tym samym powodując zwiększenie poziomu testosteronu w mózgach osobników płci męskiej. Dzięki badaniom metylacji genów autorom pracy udało się w pewnym stopniu opisać mechanizm, za pomocą którego dochodzi do wzrostu stężenia głównego hormonu męskiego w mózgach płodów męskich. Mimo że badanie miało pewne ograniczenia, jest to jedna z pierwszych prac wskazujących na związek poziomu witaminy D i testosteronu jako dwóch, początkowo rozpatrywanych oddzielnie, czynników ryzyka ASD.

Bibliografia

Ali A.A. et al. Vitamin D the Clue to More Autism Spectrum Disorder in Boys. Molecular Autism, 2020

Udostępnij:
Facebook
Twitter
LinkedIn

Ostatnie wpisy:

Podziel się opinią!

polecane wpisy:

Neuropsychologiczne podłoże IBS

Nie masz dostępu do tych treści Wygląda na to, że nie masz rangi Czytelnik, aby ją otrzymać zaloguj się klikając na przycisk poniżej. Przejdź do logowania Nie masz jeszcze konta? Dołącz do nas! Logowanie

Jak działają psychobiotyki?

Nie masz dostępu do tych treści Wygląda na to, że nie masz rangi Czytelnik, aby ją otrzymać zaloguj się klikając na przycisk poniżej. Przejdź do logowania Nie masz jeszcze konta? Dołącz do nas! Logowanie

Zaburzenia odżywiania u osób starszych

Nie masz dostępu do tych treści Wygląda na to, że nie masz rangi Czytelnik, aby ją otrzymać zaloguj się klikając na przycisk poniżej. Przejdź do logowania Nie masz jeszcze konta? Dołącz do nas! Logowanie

Kawa i mózg

Nie masz dostępu do tych treści Wygląda na to, że nie masz rangi Czytelnik, aby ją otrzymać zaloguj się klikając na przycisk poniżej. Przejdź do logowania Nie masz jeszcze konta? Dołącz do nas! Logowanie

Archiwum:

Wesprzyj nas, jeśli uważasz, że robimy dobrą robotę!

Nieustannie pracujemy nad tym, żeby dostępne u nas treści były jak najlepszej jakości. Nasi czytelnicy mają w pełni darmowy dostęp do ponad 300 artykułów encyklopedycznych oraz ponad 700 tekstów blogowych. Przygotowanie tych materiałów wymaga jednak od nas dużo zaangażowania oraz pracy. Dlatego też jesteśmy wdzięczni za każde wsparcie członków naszej społeczności, ponieważ to dzięki Wam możemy się rozwijać i upowszechniać rzetelne informacje.

Przekaż wsparcie dla NeuroExpert.