Na całym świecie wiele mówi się o szkodliwych skutkach palenia tytoniu. Kiedy na rynek weszły e-papierosy, społeczeństwo przyjęło je jako zdrowszą, mniej toksyczną alternatywę dla tradycyjnych “analogowych” papierosów. Przez lata zdobywały one popularność przede wszystkim wśród młodych ludzi. Obecnie w samych tylko Stanach Zjednoczonych korzysta z nich 12 mln osób dorosłych, z czego większość należy do grupy wiekowej 18-24 lata. Tymczasem o skutkach długotrwałego stosowania tych urządzeń wiadomo stosunkowo niewiele. Badacze z amerykańskich ośrodków naukowych postanowili zmienić ten stan rzeczy.
Naukowcy zbadali wpływ codziennego stosowania e-papierosów na stan zdrowia myszy. Zwierzęta były wystawiane na działanie aerozoli trzy razy dziennie przez okres trzech miesięcy. Odpowiada to wieloletniemu stosowaniu e-papierosów u ludzi. Badacze wykorzystali najpopularniejszą obecnie wśród młodych Amerykanów markę e-papierosów, w których stosuje się wymienne kapsułki, zawierające płyn (“liquid”) z solami nikotyny. Takie urządzenia stały się popularne w ciągu ostatnich pięciu lat, dlatego niewiele wiadomo o ich długotrwałym wpływie na zdrowie. Postanowili też sprawdzić, czy wyniki testów będą się różnić w zależności od smaku liquidu – w badaniu wykorzystano najpopularniejsze wśród użytkowników smaki: miętowy i mango.
Po zakończeniu ekspozycji na e-papierosy naukowcy poszukiwali oznak stanów zapalnych w organizmach myszy. Już po pierwszym miesiącu zaobserwowano znaczący wzrost ekspresji genów związanych ze stanem zapalnym w okrężnicy. Świadczy to o zwiększonym ryzyku rozwoju chorób przewodu pokarmowego. Co ciekawe, w komórkach mięśnia sercowego poziom markerów stanu zapalnego był obniżony. W płucach zwierząt nie zaobserwowano zmian zapalnych na poziomie tkankowym, jednak wykryto liczne zmiany ekspresji genów w komórkach. Znaczenie tych zmian może stać się jasne w toku dalszych badań. Okazało się też, że myszy wdychające aerozol miętowy były znacznie bardziej podatne na skutki bakteryjnego zapalenia płuc niż te, którym podawano aerozol mango.
“To była dla nas prawdziwa niespodzianka – mówi Crotty Alexander, współautor badania. – To pokazuje nam, że już same substancje smakowe przyczyniają się do powstania patologicznych zmian. Jeśli ktoś, kto często używa e-papierosów o smaku miętowym zostanie zarażony COVID-19, możliwe, że jego organizm zareaguje na infekcję inaczej.”
Najbardziej jednak uderzyły naukowców zmiany, które zaszły w mózgach zwierząt. Zaobserwowano tam znaczne podwyższenie poziomu kilku markerów stanu zapalnego. Ponadto wykryto zmiany w ekspresji genów neurozapalnych w jądrach podstawy, które mają kluczowe znaczenie dla działania “układu nagrody”. Wyniki te budzą poważne obawy, gdyż stany zapalne w tym regionie mózgu są powiązane z występowaniem lęków, zachować uzależniających, a nawet depresji, co może dodatkowo zaostrzyć uzależnienie od np. nikotyny występującej w e-papierosach.
Użytkownicy e-papierosów, szczególnie ich nowoczesnych wersji, to głównie osoby młode, których układ nerwowy wciąż jeszcze się rozwija. Dlatego określenie konsekwencji stosowania przez nie tego rodzaju używek jest szczególnie ważne – zwłaszcza, jeśli weźmie się pod uwagę fakt, że mogą one mieć wpływ na ich zdrowie psychiczne i zachowanie. Wielokrotnie już wykazano, że e-papierosy nie są bezpieczną wersją tytoniu, a to badanie potwierdziło, iż także ich nowoczesne wersje nie są obojętne dla zdrowia.
