...

Kwas foliowy | Witamina B9

Witamina B9 to związek niezbędny dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Wspiera przede wszystkim pracę układu nerwowego i wpływa na poprawę funkcji poznawczych. Ponieważ zaś bierze udział w syntezie serotoniny i dopaminy, pomaga zapewnić dobry nastrój i ogólne samopoczucie. Zapobiega też przedwczesnemu starzeniu się organizmu oraz wspomaga pracę wątroby i nerek – narządów oczyszczających go z toksyn.

Ciekawostka:

W Polsce pierwszym produktem wzbogaconym w witaminę B9 była mąka produkowana przez Polskie Młyny, jednego z największych krajowych producentów mąki.

Spis treści:

1. Co to jest Kwas foliowy | Witamina B9?

1.1. Historia i pochodzenie

Witamina B9 początkowo – w latach 20. XX wieku – łączona była z prawidłową ilością czerwonych krwinek. Jej niedobór zaś utożsamiano z niedokrwistością megaloblastyczna. Dopiero jednak w latach 30. XX wieku Lucy Wills, brytyjska lekarz i naukowiec, zaobserwowała, że można leczyć tę chorobę za pomocą ekstraktu drożdży piekarniczych. Ten czynnik przeciwanemiczny uzyskano także z ekstraktu wątroby oraz z liści szpinaku. W 1941 roku, zużywając 4 tony liści tego warzywa, Hersnel Michell, Esmond Snell i Roger Williams wyizolowali związek o charakterze kwasu. Nadali mu nazwę “kwas foliowy” (ang. folic acid, łac. acidum folicum) od łacińskiego słowa folium oznaczającego liść. Dwa lata później udało się otrzymać jego krystaliczną formę na drodze syntezy chemicznej. Wówczas, ze względu na budowę cząsteczki (zawierającej pierścień pterydynowy, kwas parabenzoedowy i kwas glutaminowy), nazwano go kwasem pteroiloglutaminowym. Dopiero na początku lat 90. XX wieku Andrew Czeizel udowodnił, że witamina ta jest niezwykle istotna dla prawidłowego rozwoju płodu, a kobiety, które przyjmowały ją w czasie ciąży rodziły dzieci o znacznie mniejszym prawdopodobieństwie wystąpienia wad układu nerwowego i szpiku kostnego.

Wkrótce po pierwszym zsyntezowaniu kwasu foliowego okazało się, że związek ten obecny jest w przyrodzie w kilku formach. Wynika to z faktu, że cząsteczka folianu może zawierać różną liczbę reszt kwasu glutaminowego lub występować w różnych stopniach uwodornienia części pterynowej. Teoretycznie może istnieć nawet ok. 150 różnych postaci kwasu foliowego, jednak w przyrodzie znaleziono ich znacznie mniej.

Niedobór kwasu foliowego to jedna z najszerzej występujących awitaminoz na świecie. Jej przyczyny mogą być różne i obejmować np. niewłaściwą dietę (zbyt mała zawartość warzyw), nadużywanie alkoholu i niektórych leków czy zaburzenia wchłaniania witamin z przewodu pokarmowego. Najczęściej stan tej ujawnia się u osób starszych lub u kobiet w okresie ciąży i laktacji. Jego skutki obejmują, oprócz niedokrwistości megaloblastycznej, również uczucie zmęczenia, niepokoju i lęku, nadmierną drażliwość, kłopoty ze snem, obniżenie nastroju, trudności z koncentracją i pamięcią, zaburzenia trawienia i wchłaniania składników odżywczych, a u dzieci także zahamowanie wzrostu.

1.2. Klasyfikacja

Kwas foliowy i jego pochodne (foliany) należą do witamin – związków niezbędnych do prawidłowego funkcjonowanie organizmu, które muszą być dostarczane z pokarmem. W organizmie ludzkim jego tetrahydropochodne stanowią koenzymy niezbędne do prawidłowego przebiegu wielu istotnych procesów biochemicznych. Tetrahydrofolian jest przenośnikiem grup jednowęglowych wymaganych do syntezy puryn i pirymidyn, które biorą udział w budowaniu cząsteczek kwasów nukleinowych. Bez jego obecności procesy wzrostu i regeneracji komórek ulegają zaburzeniu i zahamowaniu. Pełni on także ważną funkcję w zapobieganiu chorobom układu krążenia. W życiu płodowym jego właściwe stężenie warunkuje prawidłowy rozwój cewy nerwowej. Ponadto odgrywa ważną rolę w produkcji neuroprzekaźników takich jak dopamina czy serotonina.

1.3. Występowanie

Pewne ilości kwasu foliowego produkowane są przez drobnoustroju zamieszkujące ludzki przewód pokarmowy. Nie są one jednak wystarczające do zaspokojenia zapotrzebowania organizmu, dlatego też związek ten należy dostarczać wraz z pokarmem. Najlepszym źródłem folianów są warzywa, szczególnie liściaste. Jednak witamina B9 jest wrażliwa na działanie wysokich temperatur, promieniowania ultrafioletowego oraz pH środowiska. Dlatego też długotrwałe przechowywanie oraz obróbka termiczna wpływają na obniżenie zawartości folianów w produkcie nawet o 50-70%. Z tego względu najlepiej jest spożywać świeże, surowe warzywa.

Źródła witaminy B9 w pożywieniu :

  • Wątróbka drobiowa 590 μg/100g
  • Soja 280 μg/100g
  • Otręby pszenne 260 μg/100g
  • Szpinak 193 μg/100g
  • Fasola biała 187 μg/100g
  • Pietruszka (korzeń) 180 μg/100g
  • Pietruszka (natka) 170 μg/100g
  • Źółtko jaja 152 μg/100g
  • Groch 150 μg/100g
  • Brukselka 86 μg/100g
  • Kapusta włoska 80 μg/100g
  • Sałata 75 μg/100g
  • Ryż brązowy 53 μg/100g
  • Chleb żytni pełnoziarnisty 44,8 μg/100g
  • Kasza gryczana 32 μg/100g
  • Twaróg 27 μg/100g
  • Kasza jęczmienna perłowa 20 μg/100g

2. Jak działa Kwas foliowy | Witamina B9?

2.1. Wpływ na układ nerwowy

Wyniki badań naukowych wykazały, że stężenie kwasu foliowego jest znacznie wyższe w płynie mózgowo-rdzeniowym niż w osoczu krwi. Analiza splotu naczyniówkowego szczurów ujawniła, iż na jego komórkach obecne są specyficzne receptory dla tego związku. Biorą one udział w jednym z dwóch mechanizmów transportu witaminy B9 przez barierę krew-mózg. Ponieważ powinowactwo kwasu foliowego do tych receptorów jest wysokie, odgrywają one ważną rolę szczególnie wtedy, gdy stężenie tego związku we krwi jest niskie. Druga droga przenoszenia folianów jest niezależna od tych receptorów i charakteryzuje się niższym powinowactwem.

2.1.1. Rola w rozwoju układu nerwowego

Wyniki wielu badań klinicznych udowodniły, że właściwy poziom kwasu foliowego jest niezwykle ważny podczas rozwoju płodowego. Jego niedobór w pierwszych tygodniach życia zarodka może być przyczyną nieprawidłowości w budowie układu nerwowego, w tym rozszczepu kręgosłupa czy dysfunkcji poznawczych. Wyniki eksperymentów z wykorzystaniem modeli zwierzęcych pozwoliły wykazać, że prawidłowe funkcjonowanie receptora dla witaminy B9, FOLR1, odgrywa istotną rolę w procesie kształtowania się cewy nerwowej. Wyciszenie tego białka w komórkach nerwowych u Xenopus skutkowało defektami cewy nerwowej, jednak to samo działanie w innych tkankach nie przyniosło takiego efektu. Badacze sugerują, iż receptor ten ma wpływ na organizację cytoszkieletu i adhezję komórek. Kwas foliowy może też być swoistym chemoatraktantem. Odkryto, że w podobny sposób działają receptory tego związku obecne na powierzchni jednokomórkowej ameby Dictyostelium discoideum – ich pobudzenie wywołuje reorganizację cytoszkieletu umożliwiające pełznięcie w stronę pokarmu.

Witamina B9 jest istotna nie tylko w okresie neurulacji. Badania in vitro wykazały, że niedobór kwasu foliowego w pożywce skutkuje zmniejszeniem proliferacji i przeżywalności linii komórkowej pochodzącej ze szczurzego hipokampa. Mogło to być spowodowane nadmiernym podwyższeniem stężenia homocysteiny, co często towarzyszy zbyt niskiemu poziomowi folianów w organizmie. Nie bez znaczenia jest także ich rola w syntezie nukleotydów i aminokwasów niezbędnych do funkcjonowania neuronów.

2.1.2. Wpływ na neuroprzekaźnictwo

W skład cząsteczki kwasu foliowego wchodzi pterydyna. W organizmie ulega ona przekształceniom enzymatycznym, prowadzącym do powstania tetrahydrobiopteryny (BH4). Związek ten pełni bardzo ważną funkcję w procesie tworzenia neuroprzekaźników z grupy amin biogennych. Stanowi bowiem kofaktor dla hydroksylazy fenyloalaninowej i hydroksylazy tyrozynowej (enzymów, które biorą udział w przekształcaniu, odpowiednio, fenyloalaniny do tyrozyny i tyrozyny do L-DOPA) oraz hydroksylazy tryptofanowej, wytwarzającej z tryptofanu 5-hydroksytryptofan. Pierwsze dwa enzymy należą do szlaku enzymatycznego w wyniku którego produkowane są dopamina, noradrenalina i adrenalina. Trzeci zaś bierze udział w łańcuchu przemian prowadzącym do otrzymania serotoniny i melatoniny.

Wykazano, że kwas foliowy wpływa również na aktywność kwasu gamma-aminomasłowego (GABA). Eksperyment in vitro z wykorzystaniem skrawków szczurzego hipokampa pozwoliło udowodnić, że witamina ta zmniejsza hiperpolaryzację neuronów wywoływaną przez neuroprzekaźnik hamujący. W innym badaniu zanotowano, że jest ona kompetytywnym inhibitorem dekarboksylazy kwasu glutaminowego (GAD), enzymu katalizującego reakcję wytwarzania GABA. Udowodniono również, że w neuronach, w odpowiedzi na suplementację kwasem foliowym, w stopniu zależnym od jego stężenia wzrasta stężenie białka stanowiącego podjednostkę beta-1 receptora GABA-A.

2.1.3. Działanie przeciwdepresyjne

Wyniki analiz naukowych wykazały, że u osób z depresją poziom kwasu foliowego często jest obniżony, a ok 30% pacjentów występuje jego wyraźny niedobór. Zależność ta wynika z dwóch mechanizmów, których działanie jest zaburzone przy obniżeniu poziomu tego związku. Pierwszy z nich wynika z faktu, że BH4 (pochodna witaminy B9) jest wykorzystywana jako kofaktor w syntezie dopaminy i serotoniny, których właściwe stężenie warunkuje dobry nastrój i ogólne samopoczucie. Drugi zaś opiera się na tym, że inna pochodna tej witaminy, kwas 5-metylotetrahydrofiliowy (5-MTHF), wykorzystywana jest do produkcji S-adenozylometioniny (SAMe), również stanowiącej kofaktor niezbędny do wytwarzania neuromediatorów monoaminowych.

Udowodniono, że suplementacja kwasu foliowego wpływa na skuteczność terapii lekami przeciwdepresyjnymi. W jednym z badań 127 ochotników przez 10 tygodni otrzymywało codziennie 20 mg fluoksetyny (leku z grupy SSRI) oraz 500 mg kwasu foliowego lub placebo. Zaobserwowano, że ta dawka witaminy B9 była znacznie skuteczniejsza u kobiet niż u mężczyzn. U niemal 94% uczestniczek, które ją przyjmowały zaobserwowano znaczącą poprawę (w grupie placebo odsetek ten wyniósł jedynie 61%). W grupie przyjmującej kwas foliowy rzadziej zgłaszano też uboczne skutki działania leku (12.9%) niż w grupie kontrolnej (29,7%). Podobne wyniki otrzymano również w innym badaniu, w którym wzięli udział pacjenci z ciężką depresją oporną na SSRI. Przez 60 dni otrzymywali oni, oprócz leków, także 15 mg L-metylofolianu, co pozwoliło zwiększyć skuteczność leczenia. Ten sam związek sprawdził się też jako wspomaganie terapii lekami z grupy SNRI u osób w wieku 18-70 lat.

Również przyjmowany samodzielnie kwas foliowy przynosi korzystne efekty w łagodzeniu stanów depresyjnych. Wykazano to podczas badania z udziałem osób cierpiących na zaburzenia odżywiania. Uczestnicy zostali podzieleni na dwie grupy, z których jedna codziennie przyjmowała 10 mg tej witaminy, druga natomiast placebo. Wszyscy otrzymywali opiekę medyczną, psychologiczną i dietetyczną. Przy wykorzystaniu skali depresji Becka stwierdzono, że stan psychiczny osób przyjmujących kwas foliowy uległ znacząco większej poprawie, niż w przypadku tych które stosowały placebo.

2.1.4. Działanie neuroprotekcyjne

Wyniki badań klinicznych wskazują na istnienie związku między niedoborem kwasu foliowego a zaburzeniami neurologicznymi. Eksperyment przeprowadzony in vitro z wykorzystaniem komórek nerwowych, wykazał, że brak folianów indukuje powstawanie zmian neurodegeneracyjnych charakterystycznych dla choroby Alzheimera. Obejmowały one wzrost wewnątrzkomórkowego stężenia wapnia, reaktywnych form tlenu, nieprawidłowej postaci białka tau, a wreszcie także apoptozę komórek indukowaną przez beta-amyloid. Prawdopodobnie było to wynikiem znacznego przyrostu poziomu homocysteiny. Niedobór witaminy B9 obniżył również stężenie zredukowanej formy glutationu, zmniejszając jego zdolność do neutralizacji wolnych rodników. Dodanie folianów do podłoża hodowlanego pozwoliło zapobiec wzrostowi poziomu reaktywnych form tlenu indukowanemu przez beta-amyloid. Sugeruje to, iż witamina ta jest niezwykle istotna w profilaktyce oraz leczeniu choroby Alzheimera.

Wyniki badań naukowych udowodniły, że utrzymujący się wysoki poziom homocysteiny w osoczu krwi, spowodowany niedoborem kwasu foliowego, związany jest nie tylko z podwyższeniem ryzyka rozwoju choroby Alzheimera i innymi formami demencji. Wykazano bowiem podobny związek w przypadku miażdżycy i udaru, choć podstawowe mechanizmy nie są obecnie dobrze poznane. Wiadomo, iż w komórkach szczurzego hipokampa zbyt wysoki poziom homocysteiny powoduje uszkodzenia nici DNA i mitochondriów, a w konsekwencji śmierć neuronów na drodze nekrozy. Obserwowano również zwiększenie podatności tych komórek na efekty ekscytotoksyczności i stres oksydacyjny. Suplementacja kwasu foliowego przyczynia się do obniżenia poziomu homocysteiny w osoczu krwi, co zapobiega tym patologicznym zmianom.

2.2. Wpływ na układ odpornościowy

Skutki niedoboru kwasu foliowego na odporność humoralną zbadane są dokładniej u zwierząt, niż u ludzi. Wykazano jednak, że jego konsekwencją może być zmniejszenie aktywności niektórych przeciwciał na antygeny. Analizy tego samego stanu w przypadku odporności komórkowej są częściej prowadzone u ludzi, jednak ich wyniki są niejednoznaczne. Mimo to udało się ustalić, że zbyt niski poziom witaminy B9 wpływa na obniżenie odporności na infekcje.

Korzystny efekt suplementacji na funkcje niektórych komórek immunokompetentnych obserwuje się jednak wyłącznie w przypadkach niskiej zawartości kwasu foliowego w diecie. Gdy ilość tej witaminy przyswajanej z pokarmu jest wysoka, wskutek dodatkowej suplementacji obserwuje się zmniejszenie liczby komórek NK nawet o 23%.

Specyficzny receptor folianowy znajduje się również na powierzchni limfocytów T. Jego pobudzenie wykazuje różne rezultaty, zależnie od jego stężenia na powierzchni komórki. Wyniki badań naukowych sugerują, że wysoki poziom ekspresji tego receptora działa na limfocyty T supresyjnie, zaś poziom pośredni – aktywująco. Z kolei jego niewielka ilość widoczna jest na limfocytach T pamięci. Wydaje się, że manipulacja poziomem ekspresji receptora folianowego może pomóc w kontrolowaniu nieprawidłowych odpowiedzi immunologicznych.

2.3. Wpływ na układ krążenia

Korzystny wpływ witaminy B9 na układ krążenia polega przede wszystkim na jej zdolności do redukcji poziomu homocysteiny w osoczu krwi. Podwyższone stężenie tego aminokwasu, nazywane hiperhomocysteinemią, jest bowiem niezależnym czynnikiem ryzyka rozwoju miażdżycowej choroby naczyń. Badania kliniczne z udziałem pacjentów cierpiących na chorobę wieńcową udowodniły, że suplementacja kwasu foliowego pozwala w ciągu sześciu tygodni obniżyć poziom homocysteiny, a także poprawić funkcje śródbłonka naczyń krwionośnych. Najwyraźniejsze efekty zaobserwowano przy stosowaniu większych dawek witaminy B9.

W latach 1984 – 1989 przebadano niemal 2000 mężczyzn w wieku od 42 do 60 lat w kierunku ryzyka wystąpienia choroby niedokrwiennej serca. Pod uwagę wzięto dane o ich diecie, w tym spożyciu folianów. Podczas okresu obserwacji, wynoszącego średnio 10 lat, zanotowano 199 ostrych zdarzeń wieńcowych i zanotowano wyraźną korelację częstości ich występowania z ilością przyjmowanej witaminy B9 – jej wysoka zawartość w diecie wiązała się z najmniejszym ryzykiem wystąpienia tego rodzaju choroby.

2.4. Wpływ na wątrobę

Wyniki badań prowadzonych z wykorzystaniem zwierząt laboratoryjnych wykazały, że niski poziom kwasu foliowego może wiązać się ze zwiększoną podatnością komórek wątroby na powstawanie uszkodzeń, a nawet sprzyja rozwojowi raka wątrobowokomórkowego (HCC). Na nowotwór ten szczególnie narażone są osoby nadużywające alkoholu. Udowodniono, że czynnik ten skutkuje zmniejszeniem wchłaniania witaminy B9 z przewodu pokarmowego. U małp spożycie znacznych ilości alkoholu w ciągu dwóch lat spowodowało obniżenie absorpcji folianów i zwiększenia ich wydalania wraz z moczem. Wynikało to ze zredukowania ekspresji białka transportującego cząsteczki tej witaminy do komórek wątroby. Z tym patologicznym stanem jest również związany rozwój alkoholowej choroby wątroby (ALD), zmniejszenie aktywności syntazy metioninowej, SAMe i glutationu. Skutkuje to wzrostem stężenia homocysteiny w osoczu krwi, a także zwiększeniem uszkodzeń DNA i częstości występowania stanów zapalnych w organizmie.

W latach 1998 – 2002 przeprowadzono badanie prospektywne, podczas którego u ponad 400 osób mierzono regularnie poziom kwasu foliowego, aminotransferazy alaninowej i innych parametrów świadczących o stanie wątroby. Analiza otrzymanych wyników potwierdziła, że istnieje ścisła relacja między niskim poziomem witaminy B9 w organizmie a uszkodzeniami tego narządu i rozwojem HCC.

W badaniu przeprowadzonym z wykorzystaniem szczurów, którym chronicznie podawano alkohol udowodniono, że suplementacja kwasu foliowego pozwala na podniesienie poziomu glutationu w wątrobie, a także zmniejsza utlenianie lipidów i poprawia stabilność DNA.

3. Jak stosować Kwas foliowy | Witamina B9?

Nie masz dostępu do tych treści

Wygląda na to, że nie masz rangi Czytelnik,
aby ją otrzymać zaloguj się klikając na przycisk poniżej.

4. Graficzne podsumowanie Kwas foliowy | Witamina B9

Bibliografia

  1. Akchiche N., Bossenmeyer-Pourie C., Kerek R. et al. Homocysteinylation of neuronal proteins contributes to folate deficiency-associated alterations of differentiation, vesicular transport, and plasticity in hippocampal neuronal cells. Faseb J. (2012)
  2. Balashova O.A., Visina O., Borodinsky L.N., Folate action in nervous system development and disease. Dev Neurobiol. (2018)
  3. Benkovic S.J. On the mechanism of action of folate and biopterin-requiring enzymes. Annu. Rev. Biochem. (1980)
  4. Botez M.I., Bachevalier J., Tunnicliff G. Dietary Folic Acid and The Activity of Brain Cholinergic and 7-Aminobutyric Acid (GABA) Enzymes. The Canadian Journal of Neurological Sciences (1980)
  5. Carney M.W., Sheffield B.F. Serum folic acid and B12 in 272 psychiatric in-patients. Psychol Med. (1978)
  6. Coppen A, Bailey J. Enhancement of the antidepressant action of fluoxetine by folic acid: a randomised, placebo controlled trial. J Affect Disord. (2000)
  7. Coppen A., Bolander-Gouaille C. Treatment of depression: time to consider folic acid and vitamin B12. J Psychopharmacol. (2005)
  8. Czeczot H. Folic acid in physiology and pathology. Postepy Hig Med Dosw (2008)
  9. Czyżewska-Majchrzak Ł., Paradowska P. Skutki niedoboru i ryzyko suplementacji folianów w diecie. Nowiny Lekarskie (2010)
  10. de Bree A., van Mierlo L.A., Draijer R. Folic acid improves vascular reactivity in humans: a meta-analysis of randomized controlled trials. The American Journal of Clinical Nutrition (2007)
  11. Dhur A., Galan P., Hercberg S. Folate status and the immune system. Prog Food Nutr Sci. (1991)
  12. Gerhard G.T., Duell P.B. Homocysteine and atherosclerosis. Curr Opin Lipidol. (1999)
  13. Ginsberg L.D., Oubre A.Y., Daoud Y.A. L-methylfolate Plus SSRI or SNRI from Treatment Initiation Compared to SSRI or SNRI Monotherapy in a Major Depressive Episode. Innov Clin Neurosci. (2011)
  14. Gryszczyńska A. Witaminy z grupy B – naturalne źródła, rola w organizmie, skutki awitaminozy. Postępy fitoterapii (2009)
  15. Halsted C.H., Villanueva J.A., Devlin A.M. Folate deficiency, methionine metabolism, and alcoholic liver disease. Alcohol. (2002)
  16. Halsted C.H., Villanueva J.A., Devlin A.M., Chandler C.J. Metabolic interactions of alcohol and folate. J Nutr. (2002)
  17. Ho P.I., Ashline D., Dhitavat S. et al. Folate deprivation induces neurodegeneration: roles of oxidative stress and increased homocysteine. Neurobiol Dis. (2003)
  18. Hoffbrand A.V., Weir D.G. The History of Folic Acid. British Journal of Haematology (2001)
  19. Kamen B. Folate and antifolate pharmacology. Semin Oncol. (1997)
  20. Kennedy D.O. B Vitamins and the Brain: Mechanisms, Dose and Efficacy – A Review. Nutrients (2016)
  21. Kruman I.I., Culmsee C., Chan S.L. et al. Homocysteine Elicits a DNA Damage Response in Neurons That
  22. Promotes Apoptosis and Hypersensitivity to Excitotoxicity. Journal of Neuroscience (2000)
  23. Lanska, D.J. Chapter 30 Historical aspects of the major neurological vitamin deficiency disorders: the water-soluble B vitamins. Handb Clin Neurol. Handbook of Clinical Neurology. (2009).
  24. Loria-Kohen V., Gómez-Candela C., Palma-Milla S. et al. A pilot study of folic acid supplementation for improving homocysteine levels, cognitive and depressive status in eating disorders. Nutr Hosp. (2013)
  25. Medici V., Halsted C.H. Folate, Alcohol, and Liver Disease. Mol Nutr Food Res. (2013)
  26. Miller A.L. The methylation, neurotransmitter, and antioxidant connections between folate and depression. Altern Med Rev. (2008)
  27. Moat S.J., Madhavan A., Taylor S.Y. et al. High- but not low-dose folic acid improves endothelial function in coronary artery disease. Eur J Clin Invest. (2006)
  28. Moszczyński P., Pyć R. Biochemia witamin. Część I. Witaminy grupy B i koenzymy. Wyd Nauk PWN, Warszawa-Łódź (1998)
  29. Ojeda M.L., Rua R.M., Nogales F. et al. The Benefits of Administering Folic Acid in Order to Combat the
  30. Oxidative Damage Caused by Binge Drinking in Adolescent Rats. Alcohol Alcohol. (2016)
  31. Otis L.C., Madison D.V., Nicoll R.A. Folic acid has a disinhibitory action in the rat hippocampal slice preparation. Brain Research (1985)
  32. Papakostas G.I., Shelton R.C., Zajecka J.M. et al. L-methylfolate as adjunctive therapy for SSRI-resistant major depression: results of two randomized, double-blind, parallel-sequential trials. Am J Psychiatry. (2012)
  33. Persson E.C., Schwartz L.M., Patk Y. et al. Alcohol consumption, folate intake, hepatocellular carcinoma and liver disease mortality. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev. (2013)
  34. Ramos M.I., Allen L.H., Haan M.N. et al. Plasma folate concentrations are associated with depressive symptoms in elderly Latina women despite folic acid fortification. Am J Clin Nutr. (2004)
  35. Troen A.M. Mitchell B., Sorensen B. et al. Unmetabolized folic acid in plasma is associated with reduced natural killer cell cytotoxicity among postmenopausal women. J Nutr. (2006)
  36. Tunnicliff G., Ngo T.T. Folic acid and the inhibition of brain L-glutamic decarboxylase. Experimentia (1977)
  37. Vasquez K., Kuizon S., Junaid M., El Idrissi A. The Effect of Folic Acid on GABAA-B 1 Receptor Subunit. n: El Idrissi A., L’Amoreaux W. (eds) Taurine 8. Advances in Experimental Medicine and Biology, vol 775. Springer, New York, NY (2013)
  38. Voutilainen S., Rissanen T.H., Virtanen J. et al. Low dietary folate intake is associated with an excess incidence of acute coronary events: The Kuopio Ischemic Heart Disease Risk Factor Study. Circulation. (2001)
  39. Welzel T.M., Katki H.A., Sakoda L.C. et al. Blood folate levels and risk of liver damage and hepatocellular carcinoma in a prospective high-risk cohort. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev. (2007)
  40. Wollack J.B., Makori B., Ahlawat S. et al. Characterization of folate uptake by choroid plexus epithelial cells in a rat primary culture model. J Neurochem. (2008)
  41. Yamaguchi T., Hirota K., Nagahama K. et al. Control of immune responses by antigen-specific regulatory T cells expressing the folate receptor. Immunity. (2007)
  42. https://examine.com/supplements/folic-acid/
  43. https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/folic_acid#section=UNII
  44. https://www.webmd.com/vitamins/ai/ingredientmono-1017/folic-acid
Kwas foliowy Witamina B9
nazewnictwo
Nazwa polska: kwas foliowy
Nazwa angielska: folic acid
Nr CAS: 59-30-3
Inne nazwy: witamina B9, witamina B11, folacyna, folan, kwas listny, witamina M, kwas pteroiloglutaminowy, folate, folacin, pteroylglutamic acid, pteroyl-L-glutamic acid, pteroyl-L-glutamate, acidum folicum
Podstawowe korzyści
działanie przeciwdepresyjne
wsparcie rozwoju układu nerwowego
właściwości neuroprotekcyjne
profilaktyka miażdżycy
aktywność hepatoprotekcyjna
Wesprzyj nas, jeśli uważasz, że robimy dobrą robotę!

Nieustannie pracujemy nad tym, żeby dostępne u nas treści były jak najlepszej jakości. Nasi czytelnicy mają w pełni darmowy dostęp do ponad 300 artykułów encyklopedycznych oraz ponad 700 tekstów blogowych. Przygotowanie tych materiałów wymaga jednak od nas dużo zaangażowania oraz pracy. Dlatego też jesteśmy wdzięczni za każde wsparcie członków naszej społeczności, ponieważ to dzięki Wam możemy się rozwijać i upowszechniać rzetelne informacje.

Przekaż wsparcie dla NeuroExpert.