Naukowcy od dawna zgadzają się z tym, że zdrowy sen, zwłaszcza w ciągu nocy, jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania pamięci. Jednakże mechanizmy, które o tym decydują, wciąż pozostają nieznane. Badanie przeprowadzone na University of Birmingham, we współpracy z holenderskim Donders Institute, pozwoliło uzyskać lepszy wgląd w ten proces.
Podczas badania ochotnicy uczyli się nowych słów w języku obcym. Rejestrowano przy tym aktywność ich mózgów za pomocą elektroencefalografii. Sprawdzono także, jakie wzorce fal mózgowych pojawiały się, gdy usłyszeli oni dane słowo zarówno podczas czuwania, jak i podczas snu. Odtwarzanie wcześniej poznanych informacji osobie śpiącej jest podstawą metody Ukierunkowanej Reaktywacji Pamięci (ang. Targeted Memory Reactivation).
Następnie porównano wzorce fal mózgowych zarejestrowanych w czasie, gdy uczestnicy słuchali nowo poznanych słów na jawie i w czasie snu. Zaobserwowano, że w obu przypadkach były one podobne. Świadczyło to o aktywacji tych samych szlaków nerwowych, a więc o takiej samej reakcji mózgu na dane słowo zarówno podczas czuwania, jak i podczas snu.
“Chociaż może się wydawać, że sen i czuwanie mają niewiele wspólnego, to badanie pokazuje, że aktywność mózgu w każdym z tych stanów może być bardziej podobna, niż wcześniej myśleliśmy” – mówi dr Thomas Schreiner, współautor badania. – “Zarejestrowana aktywność nerwowa dostarcza dalszych dowodów na to, jak ważny jest sen dla pamięci i, ostatecznie, dla naszego dobrego samopoczucia.”
W obu przypadkach reaktywacji pamięci towarzyszyła zwiększona aktywność fal mózgowych Theta, o częstotliwości 5 Hz. Ich funkcja może polegać na koordynowaniu tego procesu i wydaje się, że jest niezależna od tego czy człowiek akurat śpi, czy czuwa. Zaobserwowano także, iż aktywne są wówczas nie tylko obszary parahipokampowe, odpowiedzialne za pamięć długotrwałą, ale również fragmenty kory czołowej w lewej półkuli mózgu, które są związane z funkcjami językowymi.
Wyniki otrzymane przez brytyjsko-holenderski zespół mogą mieć znacznie większe znaczenie niż samo tylko poznanie kolejnych mechanizmów i funkcji mózgu.
“Zrozumienie, jak wspomnienia reaktywują się w różnych stanach świadomości zapewnia także wgląd w to, jak można te wspomnienia zmienić, a to może być, na przykład, interesujące w kontekście terapeutycznym” – mówi dr Tobias Staudigl, współautor badania.
“Jeśli uda nam się zrozumieć, jak naprawdę działa pamięć, może to doprowadzić do nowego podejścia do leczenia zaburzeń pamięci, takich jak choroba Alzheimera” – mówi dr Schreiner.