Przewlekła urazowa encefalopatia (CTE, ang. chronic traumatic encephalopathy) to postępująca choroba zwyrodnieniowa mózgu, na którą cierpią zazwyczaj zawodnicy sportów kontaktowych (np. rugby czy hokej) oraz weterani wojenni. Przyczynami tego schorzenia są wielokrotne urazy głowy, w wyniku których często dochodzi do wstrząsu mózgu. Ze względu na to, że w przebiegu CTE pojawiają się niemal identyczne objawy, jak w przypadku choroby Alzheimera, schorzenia te są ze sobą mylone, a pacjentom włączane jest nieprawidłowe leczenie. Do tej pory jednoznaczne rozpoznanie choroby było możliwe jedynie po śmierci podczas sekcji zwłok, w której wykonywano histopatologiczną analizę tkanek mózgu.
Diagnoza przewlekłej urazowej encefalopatii w ciągu życia stała się możliwa dzięki rewolucyjnemu odkryciu wskaźnika biologicznego – biomarkera CCL11, którego dokonali naukowcy z Boston University School of Medicine we współpracy z pracownikami i pacjentami kompleksu szpitali – VA Boston Healthcare System. W swoich badaniach skupili się na dokładnym przeanalizowaniu zmian w mózgach uczestników próby podzielonych na trzy grupy: pierwszą tworzyli zawodnicy amerykańskiego footballu, kolejną pacjenci cierpiący z powodu choroby Alzheimera, którzy nie uprawiali sportu, trzecią natomiast osoby zdrowe. Naukowcy odnotowali normalny poziom CCL11 u uczestników z grupy drugiej i trzeciej oraz znacznie podniesiony u sportowców. W efekcie ustalili oni dodatnią korelację pomiędzy zmianami w obrębie biomarkera a chorobą CTE.
Zespół naukowców dodatkowo pobrał pośmiertnie próbki płynu mózgowo-rdzeniowego (CSF, ang. cerebrospinal fluid) od osób zdrowych, cierpiących z powodu CTE oraz chorych na Alzheimer’a. W trakcie analizy zauważyli, że poziom CCL11 był niemal identyczny w przypadku osób zdrowych i pacjentów ze zdiagnozowaną chorobą Alzheimera, jednakże podniesiony w przypadku chorych na CTE. Wyniki te sugerują, że poziom biomarkera w CSF może być doskonałą metodą diagnozy przewlekłej urazowej encefalopatii.
“Odkrycie to jest pierwszym krokiem w kierunku wczesnego rozpoznania CTE w ciągu życia. Kiedy uda nam się zdiagnozować chorobę, możliwe będzie opracowanie specjalnego systemu leczenia osób cierpiących na to schorzenie” przekonuje autorka badań Ann McKee, Dyrektor VA Boston Healthcare System.
U osób cierpiących z powodu CTE zazwyczaj dochodzi do zmian osobowości. Pacjenci nie są w stanie normalnie funkcjonować normalnie i w następstwie poczucia bezradności popełniają samobójstwo. Wczesne rozpoznanie choroby, a tym samym zastosowanie odpowiedniego leczenia jest bardzo ważne, dlatego odkrycie biomarkera jest tak przełomowym i rewolucyjnym wydarzeniem.