...

Odkryto gen odpowiedzialny za stwardnienie rozsiane

Stwardnienie rozsiane to choroba autoimmunologiczna ośrodkowego układu nerwowego. Naukowcy od lat starają się wyjaśnić mechanizm jej powstawania. Badania międzynarodowego zespołu pozwalają stwierdzić, że ogromną rolę w tym procesie odgrywa metylacja DNA.

Stwardnienie rozsiane (MS, ang. multiple sclerosis) to przewlekła choroba ośrodkowego układu nerwowego. W jej przebiegu obserwuje się autoimmunologiczne niszczenie mieliny, co skutkuje obumieraniem komórek nerwowych. Z tego powodu jest to główna przyczyna niepełnosprawności w grupie wiekowej młodych dorosłych – pierwsze objawy pojawiają się najczęściej między 20. a 40. rokiem życia. Dokładne przyczyny jej rozwoju nie są obecnie znane, choć przypuszcza się, że skłonność do niej może być uwarunkowana genetycznie. Pierwszy z jej czynników ryzyka zidentyfikowano już w latach 70. XX wieku. Jest nim jeden z genów ludzkich antygenów leukocytarnych (HLA), zaangażowanych w kluczowe funkcje układu odpornościowego – HLA-DRB1. Jednak mechanizm ten wyjaśniał jedynie część przypadków dziedzicznego występowania tego schorzenia.

Wyniki najnowszych badań wskazują na to, że wiele chorób o podłożu autoimmunologicznym nie jest wywoływanych przez mutacje w  konkretnych genach, ale wynika najprawdopodobniej z zaburzeń mechanizmu regulacji ich ekspresji. Na tej podstawie zespół z Instytutu Karolinska w Szwecji, we współpracy z naukowcami ze Stanów Zjednoczonych, Danii, Niemiec, Islandii i Norwegii, zbadał proces metylacji DNA u ponad 14 tysięcy pacjentów z MS i ponad 170 tysięcy osób zdrowych.

Wyniki tej analizy ujawniły, że u osób, które były homozygotycznymi nosicielami allelu DRB1*15.01 poziom metylacji DNA w genie HLA-DRB1 był znacznie niższy niż u nosicieli heterozygotycznych lub nie-nosicieli. Skutkowało to wzrostem ekspresji tego genu i zwiększonym ryzykiem rozwoju stwardnienia rozsianego. Badacze zidentyfikowali również nowy wariant genu HLA – rs9267649 – którego zwiększona ekspresja skutkuje odwrotnym efektem, gdyż hamuje on ekspresję HLA-DRB1.

Jest to pierwsze badanie, którego wyniki wskazują na epigenetyczne mechanizmy będące podłożem rozwoju MS. Ich poznanie daje nadzieję na opracowanie nowego podejścia także do leczenia tej choroby – być może uda się zaprojektować związki chemiczne, które pomogą ograniczyć ekspresję genu HLA-DRB1. Ponieważ zaś niemal wszystkie choroby autoimmunologiczne związane są z HLA, odkrycie to może przyczynić się również do usprawnienia leczenia pozostałych schorzeń z tej grupy.

Bibliografia

Kular L., Liu Y., Ruhrmann S., Zheleznyakova G., Marabita F., Gomez-Cabrero D., James T., Ewing E., Lindén M., Górnikiewicz B., Aeinehband S., Stridh P., Link J., Andlauer T.F.M., Gasperi C., Wiendl H., Zipp F., Gold R., Tackenberg B., Weber F., Hemmer B., Strauch K., Heilmann-Heimbach S., Rawal R., Schminke U., Schmidt C.O., Kacprowski T., Franke A., Laudes M., Dilthey A.T., Celius E.G., Søndergaard H.B., Tegnér J., Harbo H.F., Oturai A.B., Olafsson S., Eggertsson H.P., Halldorsson B.V., Hjaltason H., Olafsson E., Jonsdottir I., Stefansson K., Olsson T., Piehl F., Ekström T.J., Kockum I., Feinberg A.P., Jagodic M. DNA methylation as a mediator of HLA-DRB1*15:01 and a protective variant in multiple sclerosis. Nature Communications (2018)

Udostępnij:
Facebook
Twitter
LinkedIn

Ostatnie wpisy:

Podziel się opinią!

polecane wpisy:

Dzieci powinny czytać

W młodym wieku zachodzą kluczowe procesy plastyczności neuronalnej, które są istotne dla rozwoju mózgu. Dlatego warto wspierać u dzieci zachowania kształtujące ich rozwój, ponieważ mogą okazać się korzystne w dorosłym życiu. Przykładem takiego zachowania jest czytanie książek, czyli jedna z...

Kondycja wątroby a funkcje poznawcze

Przewlekłe choroby wątroby są coraz to bardziej powszechne w społeczeństwie. W ich przebiegu obserwuje się postępujące zmiany polegające na stopniowym zastępowaniu prawidłowego miąższu wątroby tkanką włóknistą, co prowadzi do zaburzeń struktury i funkcji tego narządu. Coraz więcej doniesień naukowych wskazuje,...

Jak białka pomagają spać

Sen pojawił się na wczesnym etapie ewolucji zwierząt i pełni podobną funkcję u wielu gatunków. Zarówno jego długość, jak i jakość jest ważna dla zachowania zdrowia. Jakość snu określana jest m.in. na podstawie częstotliwości i ilości wybudzeń w ciągu nocy....

Archiwum: