Kawa jest jednym z najpopularniejszych napojów spożywanych na całym świecie. Oprócz walorów smakowych posiada wiele prozdrowotnych właściwości. Udowodniono, że regularne jej spożywanie zmniejsza ryzyko wystąpienia wielu chorób cywilizacyjnych, takich jak cukrzyca typu 2, choroby układu krążenia czy niektóre nowotwory.
Kawa wpływa również pozytywnie na funkcjonowanie mózgu. Prace naukowe wskazują, że zmniejsza ryzyko demencji i udaru. Dotychczas wiązano to głównie z działaniem kofeiny i substancji antyoksydacyjnych. Japońscy naukowcy z University of Tsukuba postanowili zbadać właściwości neuroprotekcyjne innego związku występującego w kawie – trygoneliny. Wyniki okazały się obiecujące – trygonelina może poprawiać funkcje poznawcze, pamięć przestrzenną oraz hamować procesy starzenia.
Badanie przeprowadzono na 16-tygodniowych myszach SAMP8. Jest to naturalnie występująca linia myszy wykazująca fenotyp przyspieszonego starzenia, który charakteryzuje się obecnością zmian neurodegeneracyjnych i obniżeniem funkcji poznawczych. Myszy zostały losowo podzielone na dwie grupy badawcze. Jedna z nich otrzymywała doustnie trygonelinę przez 30 dni, a druga wodę w ramach placebo. Grupę kontrolną stanowiły myszy SAMR1 z genotypem odpornym na starzenie, które również dostawały jedynie wodę.
Po upływie miesiąca badacze przeprowadzili test wodnego labiryntu Morrisa, który służy do oceny nauki przestrzennej oraz pamięci myszy. Mierzy on zdolność pozyskiwania, przechowywania i strukturyzowania informacji związanych z otaczającym środowiskiem zewnętrznym. Wyniki wykazały znaczną poprawę funkcji poznawczych u myszy leczonych trygoneliną w porównaniu do grupy kontrolnej.
Aby poznać mechanizmy leżące u podstaw tego odkrycia, naukowcy przeprowadzili analizę transkryptomu genomu mysiego hipokampa, czyli struktury w mózgu odpowiedzialnej za pamięć. W grupie zwierząt leczonych trygoneliną zaobserwowano modulację szlaków sygnalizacyjnych związanych z rozwojem układu nerwowego, funkcją mitochondriów oraz syntezą ATP. U tych myszy stężenie cytokin prozapalnych TNF-alfa oraz IL-6 było niższe w porównaniu z grupą kontrolną. Stwierdzono u nich również wzrost poziomu dopaminy, serotoniny i noradrenaliny.
Powyższe odkrycia sugerują, że trygonelina może być skuteczna w zapobieganiu i łagodzeniu niekorzystnych zmian związanych z wiekiem. Może prowadzić do poprawy funkcji poznawczych i nauki przestrzennej. Być może w przyszłości związek ten stanie się częścią profilaktyki starzenia się.
