Dieta - Strona 2 z 3 - NeuroExpert - Encyklopedia Neurofizjologii

Kora sosnowa | Pinus sp.

Ekstrakt pozyskiwany jest z kory różnych gatunków sosny, należących do rodziny drzew sosnowatych (Pinaceae). Spotkać je można głównie na obszarach chłodnych i umiarkowanych półkuli północnej. Niektóre gatunki występują również w tropikach. O przydatności tej rodziny drzew do produkcji ekstraktu prozdrowotnego decyduje znormalizowana zawartości proantocyjanidyn (ok. 70%), czyli związków flawonoidowych. Odkrycia proantocyjanidyn dokonał dr Jack Arthur Masquelier przy przeglądaniu dzienników z wyprawy Jacquesa Cartiera. Podróżnik ten i jego załoga zostali uwięzieni na 5 miesięcy w lodach rzeki Saint Laurent w 1541 roku. Zaskoczyło ich przedwczesne pojawienie się srogiej zimy, której skutki uniemożliwiły im dalszą podróż statkiem…

Kozieradka pospolita | Fenugreek

Kozieradka pospolita (Trigonella foenum-graecum L.) jest jednoroczną rośliną zielną należącą do rodziny bobowatych, tj. roślin strączkowych, których cechą charakterystyczną jest wytwarzanie grubych nasion. Osiąga wysokość do 60 cm, charakteryzuje się prostą łodygą, trójlistkowymi skrętoległymi liśćmi o zielonej części wierzchniej i sinawej spodniej oraz bladożółtymi kwiatami. Owoce mają postać długich, wygiętych strąków. W ich wnętrzu znajdują się liczne brunatne nasiona. Roślina ta wydziela charakterystyczny silny zapach (raczej nieprzyjemny, nieco mdły), który niekiedy określany jest jako korzenny…

Kreatyna | Creatine

Kreatyna jest związkiem organicznym, którego nazwa pochodzi od greckiego słowa kreas (mięso). Została odkryta jako organiczny składnik mięsa na początku XIX wieku. W 1832 roku Michel Eugène Chevreul wyodrębnił ją z zasadowego wodnego ekstraktu mięśni szkieletowych. W późniejszych latach kontynuowano badania nad jej obecnością w tkankach ssaków. Na podstawie ich wyników stwierdzono, że w tkankach mięśniowych lisów upolowanych tuż po próbie ucieczki stężenie kreatyny było wyższe niż u zwierząt w spoczynku. To potwierdziło hipotezę dotyczącą wpływu pracy mięśni na stężenie tej substancji…

Kwas alfa-liponowy | ALA

Kwas alfa-liponowy to ośmiowęglowy związek organiczny, należący do rodziny kwasów karboksylowych oraz do podrodziny kwasów tłuszczowych. Początkowo uważany był za witaminę, a przekonanie to zmieniło się, gdy okazało się, że substancja ta jest syntetyzowana w organizmie człowieka. Pod względem strukturalnym w cząsteczce kwasu obecny jest pierścień ditiolowy. Ugrupowanie to może zostać utlenione, w efekcie czego powstaje kwas dihydroliponowy (DHL), który podobnie jak jego prekursor odgrywa kluczową rolę w prawidłowo funkcjonującym organizmie…

Kwas chlorogenowy | Zielona kawa

Kwas chlorogenowy został odkryty w roku 1887, jednak po raz pierwszy (jako czysty związek) został wyizolowany w roku 1908 z substancji krystalicznej (ang. caffetannin) zawartej w ziarnach kawy. Późniejsze doświadczenia wykazały, że jest on szeroko rozpowszechniony i występuje w liściach oraz nasionach wielu roślin. W roku 1932 ustalona została jego struktura chemiczna. Pod koniec lat 60. XX wieku, za pomocą techniki spektroskopii magnetycznego rezonansu jądrowego, zidentyfikowano jego dziewięć izomerów (związków chemicznych o wspólnym wzorze sumarycznym, a różniących się wzorem strukturalnym)…

Kwas gamma-linolenowy | GLA

Kwas gamma-linolenowy należy do NNKT omega-6. W ludzkim organizmie pełni bardzo istotne funkcje. Jest budulcem fosfolipidowych i błon komórkowych. Działa przeciwzapalnie, reguluje krzepnięcie krwi, wpływa na poziom lipidów i cholesterolu. Korzystnie oddziałuje też na skórę.

Kwas masłowy | Butyric acid

Maślan sodu, czyli sól sodowa kwasu masłowego, jest naturalną substancją produkowaną przez bakterie jelitowe żyjące w okrężnicy. Jest to kwas butanowy o wzorze CH3-CH2-CH2-COOH, zaliczany do krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych (short fatty acids – SCFA). Pod względem właściwości fizycznych kwas masłowy jest oleistą ciecz rozpuszczalną w wodzie, o nieprzyjemnym zapachu zjełczałego masła. Maślan sodu jest solą sodową tego kwasu. Ma stały stan skupienia oraz mniej przykry zapach. W roztworze wodnym maślan sodu dysocjuje do jonów kwasu masłowego…

Kwercetyna | Quercetin

Kwercetyna to związek z grupy flawonoidów. Wykazuje silne właściwości przeciwutleniające i przeciwzapalne. Wspomaga funkcjonowanie układu nerwowego, korzystnie wpływa na pracę układu krążenia. Może też ułatwiać utratę masy ciała. Kwercetynę wykorzystywano jako barwnik do bawełny oraz odczynnik chelatujący jony metali. Następnie zaczęto badać ją pod kątem właściwości prozdrowotnych oraz potencjalnego wykorzystania w lecznictwie…

L-tyrozyna

Tyrozyna jest jednym z dwudziestu aminokwasów białkowych. Nazwa tego organicznego związku pochodzi od greckiego słow tyros oznaczajacego ser. Zaliczana jest do aminokwasów endogennych, czyli takich, które są wytwarzane w organizmie. Aby synteza ta jednak miała miejsce, konieczna jest obecność innego aminokwasu, a mianowicie fenyloalaniny. Szacuje się, że aż 70% przyjętej droga pokarmową fenyloalaniny jest przekształcane przez wątrobą w tyrozynę. Biologiczne znaczenie tyrozyny jest ogromne. W organizmie pełni ona rolę przekaźnika wewnątrzkomórkowego, który może być fosforylowany przez kinazy białkowe. Ponadto jest ona związkiem wyjściowym w syntezie bardzo ważnego neuroprzekaźnika – dopaminy…

Maitake | Grifola frondosa

Żagwica listkowata (Grifola frondosa) to gatunek grzyba z rodziny żagwiowatych (Polyporaceae). Odkryty został przez Jamesa Dicksona w 1785 roku i początkowo nazywany był Boletus frondosus. Powszechną obecnie nazwę łacińską wprowadził w roku 1821 Samuel Frederick Gray. Polski termin pojawił się natomiast po raz pierwszy w pracy Stanisława Domańskiego pochodzącej z 1967 roku. Charakterystyczne dla tego grzyba są wyrastające ze wspólnego pnia, jednoroczne, łopatkowate kapelusze o różnej barwie (od białej do ciemnoszarej), która uzależniona jest od dostępności światła). W Polsce żagwica naturalnie występuje rzadko i znajduje się na “Czerwonej liście roślin i grzybów Polski”, w której przypisano jej status V, oznaczający zagrożenie wymarciem…

Melatonina

Melatonina to monoamina biogenna o lipofilowej strukturze, dzięki której z łatwością pokonuje wszelkie bariery biologiczne organizmu. Jej biodostępność jest różna, ponieważ zależy od wielu czynników (zwykle wynosi ok. 15%). Oprócz szyszynki, miejsca syntezy MEL stanowią również m.in. siatkówka oka, przewód pokarmowy, komórki szpiku kostnego, płytki krwi i limfocyty. Metabolizm tego hormonu zachodzi w wątrobie oraz częściowo w nerkach. Ścieżka metaboliczna przemian L-tryptofanu w cząsteczkę metioniny obejmuje cztery etapy, podczas których ma miejsce synteza m.in. serotoniny…

Molibden | Molybdenum

Molibden (Mo) to pierwiastek, który otrzymano po raz pierwszy w 1778 r. na drodze rozdziału kompleksu grafitowego oraz ołowiowego z wytworzeniem tlenku molibdenu. Dokonał tego Carl W. Scheel, chemik niemiecko-szwedzkiego pochodzenia. Cztery lata później Peter J. Hjelm wyodrębnił Mo w wyniku redukcji jego tlenku węglem. Molibden występuje w organizmach żywych głównie w formie związanej z enzymami. W takiej postaci jest on obecny w bakteriach, grzybach, roślinach, w ustroju zwierząt oraz w ciele człowieka. Zawartość Mo w organizmie dorosłego człowieka kształtuje się na poziomie od 9 mg do 16 mg. Zakres wchłanialności tego pierwiastka w organizmie jest szeroki i wynosi od 25% do 80%. Absorpcja molibdenu może zachodzić w żołądku oraz w znacznie większym stopniu w jelicie cienkim. Pierwiastek ten występuje we krwi w formie jonu molibdenianowego, związanego z erytrocytami i proteinami…

Muszkatołowiec korzenny | Myristica fragrans

Muszkatołowiec korzenny to roślina, której nasiona są znaną przyprawą. Zawiera liczne substancje bioaktywne, w tym związki o właściwościach przeciwutleniających, przeciwzapalnych i przeciwdrobnoustrojowych. Działa uspokajająco i neuroprotekcyjnie, poza tym wspiera metabolizm, układ krążenia, ukłąd pokarmowy i poprawia zdrowie skóry.

Ostropest | Silybum marianum

Ostropest plamisty (Silybum marianum) jest jednoroczną rośliną z rodziny astrowatych (Asteraceae). Pochodzi z rejonu Morza Śródziemnego. Obecnie jest to gatunek introdukowany, co oznacza, że został przypadkowo rozpowszechniony na inne rejony świata. W związku z niewielkimi wymaganiami rośliny co do warunków wzrostu, jest ona uprawiana niemal na każdym kontynencie i w każdej strefie klimatycznej. Przykładowo w Polsce plantacje ostropestu liczą około 2000 hektarów. Oprócz upraw, roślina ta często występuje także w stanie dzikim. Wyglądem ostropest plamisty przypomina popularny chwast – oset – i czasami ze względu na wysokość do jakiej dorasta nazywany jest “okazałym ostem”…

Owies | Avena sativa

Owies zwyczajny (Avena sativa) to jednoroczna roślina zbożowa, należąca do rodziny traw (Gramineae). Może dorastać do wysokości ok. 80 cm. Charakterystyczne dla niej są sztywna łodyga, wokół której znajdują się długie, pochwiaste liście oraz stosunkowo duże kwiatostany zakończone zwisającymi kłoskami. Powszechnie uprawiana jest na terenach Azji, Europy oraz Ameryki Północnej. W Polsce, ze względu na małe wymagania glebowe i klimatyczne, występuje głównie w górach. Pierwsze wzmianki o wykorzystaniu A. sativa pochodzą ze starożytnego Egiptu (1500 lat p.n.e.)…

PEA | Fenyloetyloamina

Fenyloetyloamina, znana także pod nazwą PEA, jest pochodną aminokwasu fenyloalaniny. PEA jest naturalnie syntetyzowana w układzie nerwowym ssaków, poprzez enzymatyczną dekarboksylację fenyloalaniny. Budowa chemiczna pozwala zaliczyć ją do amin. Ze względu zaś na jej udział w gospodarce neurofizjologicznej, fenyloetyloaminę klasyfikuję się jako neurotransmiter monoaminowy. Jej rola polega na stymulacji mózgu do uwalniania innych neuroprzekaźników ze swojej grupy, takich jak: dopamina, serotonina, a także norepinefryna. Strukturalnie PEA to pierścień benzenowy (główny szkielet związku), w którym jeden atom wodoru zastąpiony został ugrupowaniem etylenoaminowym. W związku z tym substancję tę zalicza się do grupy fenyloalkanów…

Piperyna | Piper nigrum

Piperyna jest organicznym związkiem chemicznym, zaliczanym do grupy alkaloidów piperydynowych, który został wyizolowany z pieprzu czarnego (Piper nigrum Line) z rodziny pieprzowatych (Piperaceae). Jej odkrycia dokonał Hans Christian Orsteda w 1819 roku. Jest to biała bądź kremowożółtą, krystaliczna substancja, rozpuszczalna w rozpuszczalnikach organicznych, takich jak benzyna, chloroform, etanol, eter dietylowy czy pirydyna. Pieprz czarny jest, według statystyk, najbardziej popularną przyprawą wykorzystywaną w Polsce oraz w większości krajów na świecie. Sprowadza się go głównie z Indonezji i Indii, ponieważ w krajach tych Piper nigrum Line występuje popularnie w stanie naturalnym…

Pirydoksyna | Witamina B6

Pirydoksyna została wyizolowana w 1934 roku przez amerykańskiego chemika o węgierskim pochodzeniu, Paula Gyorgy’ego. Na jej trop wpadł przypadkiem, podczas badań nad ryboflawiną i jej rolą w diecie w odniesieniu do pelagry. Zaobserwował, że u szczurów karmionych pokarmem zawierającym tiaminę doszło do rozwinięcia tej choroby nawet wówczas, gdy dostały czystą ryboflawinę. Ustępowała jednak, gdy zwierzętom zaczęto podawać wolny od flawiny ekstrakt z drożdży piekarniczych. Te zaś, które otrzymywały ekstrakt, ale nie ryboflawinę nie wykazywały objawów pelagry, ale z kolei nie były w stanie zwiększyć masy ciała. Fakty te świadczyły o tym, że w ekstrakcie drożdżowym musi znajdować się jeszcze jeden “czynnik przeciwpelagryczny”, który jednak jest biologicznie odmienny od ryboflawiny. Gyorgy nazwał go witaminą B6…

Pyłek sosnowy | Pine Pollen

Sosna to popularny gatunek drzew z rodziny sosnowatych (Pinaceae), który występuje powszechnie w Europie, głównie w północnej i centralnej części kontynentu. Na północy najczęściej pojawiają się: sosna pospolita, sosna czarna, modrzew europejski i świerk pospolity. W Polsce (Europa środkowa) z kolei najczęściej spotkać można sosnę górską (kosodrzewina), czarną, pospolitą, a także limbę. Kwiaty tych drzew iglastych nie są zapylane przez owady, lecz przez wiatr. Aby proces ten przebiegał sprawniej, na jednym drzewie występują zarówno kwiaty żeńskie, jak i męskie. Te pierwsze mają postać zielonkawych bądź czerwonych łusek, które zebrane są w pionowe kwiatostany, wyrastające parami na zakończeniach młodych pędów…

Resweratrol

Resweratrol jest naturalną fitoaleksyną, czyli składnikiem żywności odznaczającym się aktywnością biologiczną. Występuje głównie w owocach i ich przetworach. Jego najpopularniejszym źródłem są winogrona oraz produkowane z nich czerwone wino. W roślinach resweratrol syntetyzowany jest w odpowiedzi na zakażenie grzybicze bądź na skutek uszkodzenia tkanki, ekspozycji na promieniowanie UV czy brak wody. Do grzybów najczęściej wywołujących infekcję winorośli, w efekcie których tworzony jest resweratrol, należą: szara pleśń (Botrytis cinerea), mączniak rzekomy (Plasmopara viticola) i rozłożek czerniejący (Rhizopus nigricans). Poziom fitoaleksyny w skórkach winogron i naskórku liści jest najwyższy po upływie doby od zakażenia i drastycznie spada po 42-72 godzinach…

Ryboflawina | Witamina B2

Ryboflawina to rozpuszczalny w wodzie związek organiczny z grupy witamin. Pełni wiele bardzo ważnych funkcji w przemianach biochemicznych, zwłaszcza w enzymatycznych, które prowadzą do aktywacji pozostałych witamin. W roku 1915 amerykański biochemik – Elmer Verner McCollum – odkrył ważny składnik obecny w pożywieniu i nazwał go witaminą B. Sukcesywnie prowadzone badania nad tą substancją doprowadziły naukowca 5 lat później do wniosku, że składa się ona przynajmniej z dwóch składników: pierwszy był wrażliwy na podgrzewanie (witamina B1), drugi natomiast był stabilny nawet w podniesionej temperaturze (witamina B2)…

Kategorie suplementów: Dieta

Popularne słowa kluczowe