Drzemka jest powszechnie praktykowaną formą odpoczynku i regeneracji. Jest ona szczególnie korzystna dla osób po 35 roku życia, u których obserwuje się stały spadek objętości całego mózgu. Jak się okazuje, osoby, które regularnie drzemią, zachowują sprawność umysłową dłużej oraz rzadziej cierpią na choroby neurodegeneracyjne niż osoby, które nie mają tego w zwyczaju. Badania obserwacyjne wykazały, że długość i czas drzemek mogą również wpływać na funkcje poznawcze. Krótkie drzemki, trwające do 30 minut, przynoszą najwięcej korzyści w postaci poprawy funkcji poznawczych, a pozytywne efekty ich działania trwają od 1 do 3 godzin. Z kolei po dłuższej drzemce obserwuje się tuż po przebudzeniu pogorszenie wydajności, po którym następuje poprawa, która może trwać nawet jeden dzień. Warto pamiętać, aby drzemki miały miejsce w pierwszej części dnia, ponieważ wtedy nie zakłócają snu nocnego.
Wyniki badań opublikowanych w czasopiśmie Sleep Health dostarczyły informacji, że drzemka może spowalniać tempo zmian zanikowych w mózgu, zachodzących wraz z wiekiem. Zmniejszenie objętości struktur mózgowych i związany z tym ubytek neuronów, zwłaszcza w obrębie hipokampa, jest przyczyną występowania otępienia i demencji. Dlatego też niezwykle interesujący wydaje się być związek przyczynowy między regularnym drzemaniem w ciągu dnia a zmianami strukturalnymi i poznawczymi w mózgu.
Naukowcy z University College London i University of the Republic w Urugwaju przeanalizowali dane pochodzące od 500 000 mężczyzn i kobiet w wieku 40-69 lat. Zostały one zebrane w ramach badań asojacyjnych całego genomu (ang. genome-wide association studies, GWAS) i przechowywane są w brytyjskim Biobanku. Korzystając z techniki genotypowania zwanej randomizacją mendlowską, naukowcy przeanalizowali markery genetyczne i zidentyfikowali warianty genetyczne odpowiedzialne za podatność na nawykowe drzemki.
Następnie zbadano, czy genetyczna podatność do drzemania w ciągu dnia ma związek z funkcjami poznawczymi i objętością mózgu. W tym celu przeprowadzono neuroobrazowanie metodą rezonansu magnetycznego, w którym zmierzono objętości hipokampa i całego mózgu. Zespół badaczy odkrył, że osoby zaprogramowane genetycznie do tego, by drzemać, miały większą całkowitą objętość mózgu niż osoby bez tych predyspozycji. Odpowiada to spowolnieniu postępu zmian neurodegeneracyjnych związanych ze starzeniem się o 2,6-6,5 lat.
W następnej kolejności u uczestników badania wykonano testy poznawcze, obejmujące zadania pamięci wzrokowej i czasu reakcji. Wykorzystano w tym celu grę karcianą “Snap”. Respondenci zostali poproszeni o znalezienie wszystkich 6 par kart po uprzednim zapamiętaniu ich pozycji. Następnie rejestrowano średni czas potrzebny uczestnikom na ich prawidłowe dopasowanie.
Wyniki badania potwierdziły, że uwarunkowana genetycznie predyspozycja do drzemania w ciągu dnia może spowalniać związaną z wiekiem utratę objętości całego mózgu, ale nie wpływa na objętość hipokampa, pamięć wzrokową i czas reakcji. Tym samym regularne drzemki mogą przyczynić się do poprawy ogólnej jakości życia i umożliwić dłuższe cieszenie się dobrą sprawnością intelektualną.
KS
