Zaburzenia depresyjne towarzyszą co najmniej 300 mln osób na całym świecie. Wciąż jednak nie jest pewne, jakie procesy zachodzące w ośrodkowym układzie nerwowym są pierwotna przyczyną tych schorzeń. Obecnie dominują trzy hipotezy: monoaminowa, przewlekłego stanu zapalnego oraz nieprawidłowości w funkcjonowaniu osi podwzgórze-przysadka-nadnercza. Druga z nich – hipoteza przewlekłego stanu zapalnego – jest ściśle związana ze szlakiem kinureinowym (KYN), jednym z głównych szlaków metabolicznych tryptofanu. Wyniki badań naukowych świadczą o tym, że u pacjentów z depresją i innymi zaburzeniami obejmującymi podobne objawy występuje podwyższony poziom metabolitów tryptofanu należących do tej ścieżki metabolicznej. Zespół specjalistów z Fujita Health University postanowił sprawdzić czy mogą one pełnić funkcję biomarkerów pomocnych we wczesnym diagnozowaniu osób zagrożonych depresją.
“Różne linie dowodów naukowych sugerują, że metabolizm tryptofanu jest zaangażowany w objawy poważnych zaburzeń depresyjnych – mówi dr Yasuko Yamamoto, współautor badania.”
Naukowcy pobrali próbki krwi od 61 pacjentów, których wyniki testów wskazywały na wysokie ryzyko wystąpienia poważnych zaburzeń depresyjnych. Analizie poddane zostały także próbki poddane od 51 zdrowych osób, które stanowiły grupę kontrolną. Mierzono poziomy różnych metabolitów szlaku kinureninowego w surowicy za pomocą wysokosprawnej chromatografii cieczowej. W porównaniu do osób zdrowych, u ochotników zagrożonych depresją występował podwyższony poziom kwasu antranilowego. Ponadto u kobiet z grupy badawczej zaobserwowano obniżenie poziomu tryptofanu.
Badacze przeprowadzili również dalszą analizę próbek i danych uzyskanych od 33 pacjentów zagrożonych depresją, których wyniki w klinicznej skali depresji świadczyły o pogarszaniu się stanu zdrowia i pogłębianiu depresji. Rezultaty wskazywały na to, że wzrost poziomu kwasu antranilowego korelował z pogorszeniem się wyników w skali depresji.
“Odkrycie to potwierdza, że rzeczywiście istnieje silna, bezpośrednia korelacja między poziomem kwasu antranilowego we krwi a nasileniem depresji – mówi prof. Kuniaki Saito, współautor badania.”
Zespół z Fujita Health University postanowił też sprawdzić, w jaki sposób kształtuje się profil metabolitów tryptofanu u 48 pacjentów cierpiących na przewlekłe zaburzenia bólowe dotyczące obszarów jamy ustnej, szczęki i twarzy. Analiza składu surowicy krwi i porównanie z wynikami 42 zdrowych osób ujawniło, iż u chorych ochotników poziom kwasu antranilowego był podwyższony, a poziom tryptofanu obniżony – podobnie jak miało to miejsce u osób narażonych na wystąpienie depresji.
Naukowcy są zdania, że możliwe jest monitorowanie poziomu kwasu antranilowego w surowicy krwi, aby móc ocenić ryzyko wystąpienia zaburzeń depresyjnych u pacjentów. Monitorowanie poziomu tego metabolitu tryptofanu może stać się cennym narzędziem – gdy stanie się zbyt wysoki, będzie można wdrożyć strategie zapobiegające rozwojowi depresji. Oczywiście, konieczne są dalsze badania, które potwierdzą kliniczne znaczenie tego parametru. Niezbędne jest także dokładne zrozumienie mechanizmów, które łączą metabolizm tryptofanu z objawami takimi jak pogorszenie nastroju.
