Badanie przeprowadzone przez naukowców z Uniwersytetu Londyńskiego (UCL) wykazało, że regularna aktywność fizyczna może chronić przed pogorszeniem funkcji poznawczych wraz z wiekiem, ale ten efekt ochronny może być zmniejszony u osób, które nie spełniają norm ilości snu.
W badaniu opublikowanym w The Lancet Healthy Longevity sprawdzono, w jaki sposób różne kombinacje nawyków związanych ze snem i aktywnością fizyczną mogą wpływać na funkcje poznawcze ludzi w czasie. W tym celu przez 10 lat obserwowano 8 958 osób w wieku 50 lat i starszych w Anglii. Na początku badania uczestnicy zostali zapytani o aktywność fizyczną i długość snu w nocy. Podczas każdego wywiadu oceniano pamięć epizodyczną za pomocą zadań natychmiastowego i opóźnionego przypominania oraz płynność werbalną za pomocą zadania nazywania zwierząt. Wyniki zostały znormalizowane i uśrednione w celu uzyskania złożonego wyniku poznawczego. Okazało się, że osoby, które były bardziej aktywne fizycznie, ale spały krótko (średnio mniej niż sześć godzin), miały ogólnie szybszy spadek funkcji poznawczych. Oznacza to, że po 10 latach ich funkcje poznawcze były takie jak u ich rówieśników, którzy byli mniej aktywni fizycznie.
Główna autorka, dr Mikaela Bloomberg (UCL Institute of Epidemiology & Health Care), powiedziała, że wystarczająca ilość snu może być niezbędna do uzyskania pełnych korzyści poznawczych wynikających z aktywności fizycznej. Pokazuje to, jak ważne jest jednoczesne uwzględnienie snu i treningu w myśleniu o zdrowiu poznawczym.
“Poprzednie badania dotyczące wpływu snu i aktywności fizycznej na funkcje poznawcze miały głównie charakter przekrojowy i byliśmy zaskoczeni, że regularna aktywność fizyczna może nie zawsze być wystarczająca, aby przeciwdziałać długoterminowym skutkom braku snu na zdrowie poznawcze” – dodaje dr Bloomberg.
Badanie wykazało, że spanie od 6 do 8 godzin na dobę i wyższy poziom aktywności fizycznej były powiązane z lepszymi funkcjami poznawczymi. Jednak w ciągu 10 lat bardziej aktywne fizycznie osoby śpiące krótko doświadczyły szybszego pogorszenia funkcji poznawczych. Ten szybki spadek dotyczył osób w wieku 50 i 60 lat, ale starsi uczestnicy wydawali się wciąż doświadczać korzystnego wpływu ćwiczeń na zdolności poznawcze pomimo krótkiego snu.
Współautor badania, prof. Andrew Steptoe, powiedział, że ważne jest, aby zidentyfikować czynniki, które mogą chronić funkcje poznawcze w średnim i późniejszym wieku. Mogą one bowiem służyć przedłużeniu naszych zdrowych poznawczo lat, a u niektórych osób opóźnić rozwój demencji. Światowa Organizacja Zdrowia już dawno zidentyfikowała aktywność fizyczną jako sposób na utrzymanie funkcji poznawczych. Interwencje badawcze powinny jednak uwzględniać również nawyki związane ze snem, aby zmaksymalizować długoterminowe korzyści dla zdrowia poznawczego.